Huyện Xuân Trường là vùng quê “đất chật, người đông” nên có nhiều người đi làm ăn xa. Một bộ phận trong số họ khi về địa phương mang theo những tệ nạn xã hội như nghiện chích, buôn bán trái phép chất ma tuý. Từ ca nhiễm HIV đầu tiên năm 1998 đến nay, trên địa bàn huyện có lũy tích 512 người nhiễm HIV/AIDS, nguyên nhân chủ yếu do tiêm chích ma túy. Trong đó, nam giới là 425 người, nữ giới 87 người, trẻ em dưới 15 tuổi có 7 cháu nhiễm HIV. Trong tổng số người nhiễm HIV, số người chuyển sang giai đoạn AIDS là 326 người, đã tử vong 210 người; số người nhiễm còn sống quản lý được 180 người.
 |
| Tư vấn cho bệnh nhân trước khi điều trị bằng Methadone tại cơ sở Methadone huyện Xuân Trường. |
Trước thực trạng trên, từ nhiều năm nay, Huyện uỷ, UBND huyện Xuân Trường đã chỉ đạo các ngành, các địa phương đẩy mạnh công tác phòng chống các tệ nạn xã hội, đặc biệt là phòng chống tệ nạn ma tuý - nguyên nhân chủ yếu dẫn đến lây truyền HIV. Trong công tác phòng chống HIV/AIDS, các ngành chức năng, các địa phương đã triển khai nhiều hình thức tuyên truyền phong phú bao gồm: thông tin giáo dục truyền thông thay đổi hành vi, tư vấn trực tiếp cho các đối tượng là người nghiện chích ma tuý, người bán dâm, tiếp viên nhà hàng, người nhiễm HIV, gia đình người nhiễm HIV, phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ và các nhóm nguy cơ khác. Từ sự hỗ trợ của dự án Quỹ toàn cầu, từ năm 2006, Trung tâm Y tế huyện triển khai phòng khám điều trị ngoại trú cho bệnh nhân HIV/AIDS. Trong 6 tháng đầu năm 2014, phòng khám đã điều trị ARV cho 211 người nhiễm HIV/AIDS trên địa bàn huyện. Hằng tháng, Trung tâm khám và cấp thuốc nhiễm trùng cơ hội cho trung bình 30 lượt bệnh nhân. Song song với chương trình chăm sóc hỗ trợ và điều trị cho bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS, từ năm 2006, 5 xã trong huyện còn được tiếp nhận và triển khai thực hiện chương trình can thiệp giảm tác hại đối với nhóm nghiện chích ma tuý do Ngân hàng thế giới tài trợ. Đến năm 2007, dự án mở rộng ra 8 xã và từ năm 2010 đến năm 2012 thực hiện trên địa bàn 13 xã. Từ 2013 đến nay dự án triển khai tại 7 xã với các nội dung: Tuyên truyền cách phòng chống lây nhiễm HIV, sử dụng bơm kim tiêm sạch trong tiêm chích ma túy và sử dụng bao cao su đúng cách trong quan hệ tình dục đối với nhóm nghiện chích ma tuý. Qua việc tiến hành điều tra vẽ bản đồ thực địa các tụ điểm sử dụng TCMT trên địa bàn 13 xã, điều tra ước tính số người tiêm chích ma tuý trên từng tụ điểm, số lần sử dụng trong ngày, từ căn cứ đó giáo dục viên đồng đẳng các xã đến tuyên truyền và phân phát bơm kim tiêm, bao cao su. Từ năm 2006 đến năm 2013, trong khuôn khổ của dự án đã phát được 1.105.360 bơm kim tiêm và 173.928 bao cao su cho những đối tượng nguy cơ cao và 32.500 tờ rơi, sách nhỏ tuyên truyền cách phòng lây nhiễm HIV cho người dân. Trong 6 tháng đầu năm 2014 phát được 50 nghìn bơm kim tiêm và 2.600 bao cao su miễn phí cho các đối tượng nguy cơ cao; tư vấn xét nghiệm cho 328 lượt đối tượng nguy cơ cao và 1.174 phụ nữ mang thai, trong đó phát hiện được 6 trường hợp nhiễm mới (trong đó có 1 cháu dưới 15 tuổi). Trong chương trình can thiệp giảm tác hại lây nhiễm HIV, huyện Xuân Trường còn thực hiện chương trình điều trị thay thế các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone. Từ tháng 7-2011 đến nay, cơ sở Methadone huyện Xuân Trường đã tiếp nhận và điều trị cho bệnh nhân nghiện các chất dạng thuốc phiện trên địa bàn toàn huyện. Tính đến 30-6-2014 Trung tâm đã điều trị cho 201 bệnh nhân, riêng 6 tháng đầu năm 2014 đã tiếp nhận 19 bệnh nhân tại các xã, thị trấn đến điều trị.
Với các giải pháp tích cực, công tác phòng chống HIV/AIDS của huyện Xuân Trường đã đạt được những kết quả khả quan, chất lượng điều trị cho bệnh nhân HIV/AIDS ngày càng được nâng cao. Công tác dự phòng lây nhiễm HIV trong cộng đồng đã tới được các đối tượng nhiễm HIV, hàng nghìn người có hành vi nguy cơ cao được tiếp cận truyền thông tư vấn. Thông qua nhóm cộng tác viên, đồng đẳng viên, đã phân phát bơm kim tiêm và bao cao su cho hơn 800 đối tượng nghiện chích ma túy trên địa bàn toàn huyện với số lượng 1.425.822 bơm kim tiêm và hơn 184.972 bao cao su, tuyên truyền trong cộng đồng và đặc biệt là các đối tượng nguy cao hiểu và biết cách phòng lây nhiễm HIV với nhiều hình thức như: Viết bài tuyên truyền trên hệ thống loa truyền thanh tại các xã, thị trấn; tuyên truyền, tư vấn trực tiếp cho các đối tượng nghiện chích ma túy, phân phát gần 50 nghìn tờ rơi, sách nhỏ tuyên truyền cách phòng lây nhiễm HIV…, góp phần làm giảm tỷ lệ lây nhiễm HIV trên địa bàn. Nếu năm 2010 trên địa bàn huyện phát hiện 31 trường hợp nhiễm mới HIV, năm 2011 phát hiện 38 trường hợp, năm 2012 phát hiện được 29 trường hợp thì năm 2013 mới phát hiện được 20 trường hợp nhiễm mới. Trong 6 tháng đầu năm 2014 mới chỉ phát hiện được 6 trường hợp nhiễm HIV mới.
Hướng tới không còn người nhiễm mới HIV, công tác phòng chống HIV/AIDS ở Xuân Trường đang tập trung nâng cao hiệu quả công tác truyền thông nhằm thay đổi nhận thức và hành vi, thực hiện hành vi an toàn dự phòng lây nhiễm HIV, nâng cao chất lượng và tăng cường quảng bá các dịch vụ dự phòng, chăm sóc, hỗ trợ và điều trị HIV/AIDS, tăng cường sự hỗ trợ của gia đình, xã hội đối với người nhiễm
HIV/AIDS…
Bài và ảnh: Minh Thuận
