Theo số liệu của Bệnh viện Lao và bệnh phổi tỉnh, trong tổng số 1.834 bệnh nhân lao của tỉnh được phát hiện, quản lý riêng 6 tháng đầu năm 2013 đã phát hiện 925 bệnh nhân. Đặc biệt tỷ lệ bệnh nhân lao kháng thuốc, bệnh nhân đồng nhiễm lao - HIV ngày càng tăng. Số bệnh nhân lao - HIV lũy tích từ trước đến nay trên địa bàn toàn tỉnh là 805 người, riêng 6 tháng đầu năm 2013 đã phát hiện 26 bệnh nhân đồng nhiễm lao - HIV. Hiện, Bệnh viện (BV) Lao và bệnh phổi tỉnh đang quản lý, điều trị cho 17 bệnh nhân đồng nhiễm lao - HIV. Bác sỹ Nguyễn Văn Hà, Phó Giám đốc BV Lao và bệnh phổi tỉnh cho biết, khác với những người thường, người nhiễm HIV/AIDS mắc bệnh lao có những triệu chứng lẫn lộn như: sốt và sút cân, thường có triệu chứng khó thở do tổn thương ở phổi tiến triển nhanh và lan tràn cả hai phổi. Vi khuẩn lao trong đờm của người nhiễm HIV thường khó tìm thấy. Chính vì vậy, việc chẩn đoán lao phổi ở người nhiễm HIV/AIDS khó khăn hơn, dễ nhầm với các bệnh cơ hội khác như: viêm phổi do các loại vi khuẩn, do nấm hoặc do Pneumocystis Carini… Hơn nữa, điều trị lao cho người nhiễm HIV/AIDS gặp rất nhiều khó khăn do tác dụng không mong muốn của thuốc chống lao xảy ra nhiều hơn, vi khuẩn lao kháng thuốc nhiều hơn, tỷ lệ thất bại cao hơn, người bệnh không hợp tác…
 |
| Xét nghiệm sinh hóa tại Bệnh viện Lao và bệnh phổi tỉnh. |
Những năm qua, được sự hỗ trợ từ Chương trình chống lao quốc gia và các dự án: Quỹ toàn cầu, Life Gap, URC về phòng, chống HIV/AIDS và sự quan tâm chỉ đạo của Bộ Y tế đã tạo thuận lợi hỗ trợ cho việc điều trị đồng nhiễm lao - HIV. Sở Y tế đã thành lập Ban điều phối hoạt động phòng chống lao - HIV của tỉnh, gồm lãnh đạo Sở Y tế, đại diện Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS tỉnh, đại diện BV Lao và bệnh phổi tỉnh và ban điều phối các huyện, thành phố. Hiện tại, khoa Cấp cứu - HIV của BV Lao và bệnh phổi tỉnh có 2 bác sĩ, 6 điều dưỡng, 1 hộ lý chăm sóc, điều trị cho những người nhiễm lao - HIV. Các bệnh viện đa khoa, trung tâm y tế tuyến huyện đều có khoa truyền nhiễm và phòng khám ngoại trú để phát hiện, điều trị cho những người nhiễm HIV bị lao. Hầu hết đội ngũ cán bộ phòng, chống lao đều có năng lực, kinh nghiệm, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn, góp phần đắc lực vào công tác phòng, chống lao, lao - HIV. BV Lao và bệnh phổi tỉnh đã phối hợp Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS tỉnh và các phòng khám nội trú về HIV để phát hiện và điều trị lao phối hợp với điều trị thuốc kháng vi rút ARV và tư vấn để bệnh nhân tuân thủ điều trị; phối hợp với các tuyến y tế, đặc biệt là tuyến y tế cơ sở để quản lý, theo dõi, động viên và có những chính sách hỗ trợ kịp thời người bệnh. Tuy nhiên, khó khăn trong quá trình điều trị cho bệnh nhân đồng nhiễm lao - HIV là một số tổ chức quốc tế đã cắt giảm nguồn viện trợ cho công tác phòng, chống HIV, phòng, chống lao - HIV, trong khi đó nguồn ngân sách của tỉnh cho công tác này còn hạn hẹp, nhân lực phòng, chống lao, lao - HIV từ tỉnh đến huyện, xã đều thiếu, nhất là đội ngũ bác sĩ. Trang thiết bị phục vụ công tác chẩn đoán lao còn nghèo nàn, hiện tại bệnh viện còn thiếu máy chụp CT cắt lớp và một số máy xác định nhanh, chính xác vi khuẩn lao cho người bệnh… Hơn nữa, bệnh nhân lao nhiễm HIV/AIDS thường là những người như nghiện hút, mại dâm, lang thang, vô gia cư, nghèo khó; đặc biệt, bệnh nhân lao - HIV là những bệnh nhân trong diện nghi kháng thuốc vì những đối tượng này thường chấp hành không tốt những quy định điều trị, điều trị dở dang nên công tác điều trị cho bệnh nhân lao - HIV rất khó khăn. Mặt khác khả năng lây nhiễm trong quá trình điều trị, chăm sóc rất cao nếu không có các phương tiện bảo vệ như găng tay, khẩu trang, mũ, dép… Những bệnh nhân AIDS giai đoạn cuối, người đầy hạch và mụn nhọt, lại thêm các bệnh đường ruột nên môi trường buồng bệnh ô nhiễm nặng… Vì vậy để điều trị cho bệnh nhân lao - HIV, không chỉ cần có sự kiên trì mà còn cần sự cảm thông đặc biệt đối với bệnh nhân để làm công tác tư tưởng, vận động họ hợp tác điều trị theo đúng quy trình.
Trước nguy cơ và những thách thức trong công tác phòng, chống lao, lao - HIV, BV Lao và bệnh phổi tỉnh đang đề xuất với Sở Y tế trình UBND tỉnh bổ sung nhân lực cho bệnh viện; tăng cường đào tạo, tập huấn và có chế độ thỏa đáng cho đội ngũ cán bộ làm công tác phòng, chống lao, lao - HIV; tăng cường đầu tư nguồn kinh phí phục vụ công tác khám, chẩn đoán bệnh, có chính sách BHYT hỗ trợ đối với bệnh nhân nghèo, bệnh nhân vô gia cư; phối hợp với Trung tâm Truyền thông - GDSK và các cơ quan truyền thông của tỉnh tuyên truyền nâng cao nhận thức cho nhân dân và người bệnh để làm tốt công tác phòng, chống và điều trị lao, đồng nhiễm lao - HIV./.
Bài và ảnh: Minh Thuận
