Xác định công tác dự báo giữ vai trò quan trọng trong việc giúp người dân chủ động ứng phó với những diễn biến phức tạp của thời tiết, thời gian qua, Đài Khí tượng Thủy văn (KTTV) Nam Định đã tập trung nâng cao chất lượng các bản tin dự báo thời tiết, góp phần phục vụ tốt nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
 |
| Kiểm tra hệ thống đo mưa tự động tại Trạm Khí tượng Nam Định (Đài Khí tượng Thủy văn Nam Định). |
Đài KTTV Nam Định đã thực hiện nghiêm túc Luật KTTV và các nghị định, quyết định, thông tư hướng dẫn về công tác dự báo, cảnh báo KTTV. Bám sát mục tiêu, nội dung, ý nghĩa khẩu hiệu hành động của ngành KTTV “Thống nhất - chính xác - liên tục - tin cậy - kịp thời” trong hoạt động. Đồng thời, đơn vị luôn quán triệt các đơn vị trực thuộc và đội ngũ cán bộ, viên chức, đặc biệt là những dự báo viên nêu cao trách nhiệm, tinh thần cảnh giác, không để sót hiện tượng thiên tai xảy ra. Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến và truyền tin cảnh báo thiên tai để các cấp, ngành, người dân có được thông tin cảnh báo, dự báo kịp thời với độ tin cậy cao. Hiện Đài KTTV Nam Định đã xây dựng các phương án, phương pháp dự báo KTTV trong tất cả các tình huống như khi có hiện tượng thiên tai đặc biệt nguy hiểm (siêu bão, lũ lịch sử…) và thực hiện khi tình huống xảy ra. Ứng dụng và sử dụng có hiệu quả các phần mềm dự báo KTTV của Trung tâm Dự báo KKT trong khu vực, quốc gia và của Đài khu vực được chuyển giao, kết hợp với sáng kiến áp dụng các chương trình, mô hình thủy, động lực học trong dự báo KTTV được Đài KTTV Nam Định xây dựng và kinh nghiệm của dự báo viên trong dự báo KTTV tại khu vực nhỏ để đưa ra các bản tin dự báo điểm hàng ngày; trượt 10 ngày tới các huyện, thành phố; bản tin dự báo KTTV 5 ngày, 10 ngày, tháng, mùa, vụ… được đầy đủ, kịp thời và đủ độ tin cậy. Trong năm 2021, sáng kiến “Ứng dụng mô hình MIKE 11 mô phỏng mực nước, cải tiến phương pháp cảnh báo, dự báo lũ, ngập lụt sông Đào” của 2 dự báo viên thủy văn Trần Thị Thủy và Vũ Thị Lan Phương đang được vận dụng vào dự báo mực nước, lưu lượng lũ từ đó tính toán diện ngập úng cho thời gian dự báo xa, kết quả cao hơn. Sáng kiến “Xây dựng phương án dự báo nhiệt độ trung bình tháng dựa trên các chỉ số ENSO và sử dụng phần mềm SPSS để tính toán trị số” của dự báo viên khí tượng Đào Thị Ngần được sử dụng dự báo nhiệt độ trung bình tháng dựa trên các chỉ số ENSO và sử dụng phần mềm SPSS để tính toán trị số cho kết quả khá tốt, dễ dàng áp dụng, số liệu tải miễn phí trên trang web uy tín, là công cụ góp phần nâng cao chất lượng dự báo khí tượng hạn dài. Cũng trong năm 2021, đề tài khoa học công nghệ “Nghiên cứu đề xuất hệ thống cảnh báo, dự báo sớm; cấp độ rủi ro thiên tai do ngập úng và xâm nhập mặn tại tỉnh Nam Định” của Đài KTTV Nam Định đã được UBND tỉnh phê duyệt thực hiện nhằm xây dựng bản đồ nguy cơ ngập lụt, úng với các cấp độ rủi ro thiên tai khác nhau cho tỉnh, ứng dụng trong việc chỉ đạo, điều hành công tác phòng, chống thiên tai của các huyện, thành phố.
Từ năm 2021 đến nay, Đài KTTV Nam Định đã tổ chức theo dõi sát diễn biến thời tiết, thủy văn và các hiện tượng thời tiết, thủy văn nguy hiểm có khả năng xảy ra tại tỉnh, cảnh báo, dự báo và cung ứng đầy đủ thông tin theo quy định về các cơn bão, áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông, 4 trận lũ, các đợt nắng nóng, mưa lớn, gió mùa Đông Bắc, không khí lạnh ảnh hưởng đến tỉnh ta… Dự báo chính xác về sức gió tại vùng ven biển, lượng mưa của 1 áp thấp, 3 cơn bão (số 2, 3 và 8) trong năm 2021 ảnh hưởng trực tiếp đến Nam Định, thông tin kịp thời đến các đơn vị chức năng để các cấp, ngành, người dân tin cậy, chủ động trong công tác chỉ đạo và phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn hiệu quả; lãnh đạo, chỉ đạo sản xuất, phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương. Phối hợp với các đơn vị chức năng xây dựng (bản tin nông vụ) dự báo KTTV phục vụ sản xuất nông nghiệp thời hạn 7 ngày một cách chi tiết, cụ thể hóa các yếu tố KTTV có khả năng ảnh hưởng đến các ngành nông, lâm, ngư nghiệp và nuôi trồng thủy, hải sản… và kèm theo phỏng vấn, giải thích của các chuyên gia trong nhiều lĩnh vực. Đồng chí Dương Văn Hưng, Giám đốc Đài KTTV Nam Định cho biết: Mùa mưa bão, lũ năm 2022 trước biến đổi của khí hậu dự báo khả năng diễn biến phức tạp, khó lường; năm có nền nhiệt độ xấp xỉ cao hơn trung bình nhiều năm trong hầu hết các tháng; nắng nóng không kéo dài như năm 2021 nhưng khả năng vẫn có những đợt nắng nóng gay gắt; lượng mưa ở mức cao hơn trung bình nhiều năm, có khả năng xuất hiện các đợt mưa lớn, đặc biệt lớn; bão, áp thấp nhiệt đới hoạt động muộn… Do đó cần đề phòng các hiện tượng thời tiết cực đoan như: giông, sét, lốc xoáy, mưa đá xảy ra vào các thời điểm giao mùa; hiện tượng xâm nhập mặn tiếp tục lấn sâu gây thiếu hụt nguồn nước ngọt. Trước mùa mưa bão năm nay, Đài KTTV Nam Định đã sửa vườn quan trắc, hệ thống tuyến cọc, chuẩn bị đầy đủ sổ sách, biểu bảng, quy phạm chuyên môn, phương tiện, máy móc, tàu xuồng, các loại máy đo chuyên môn đảm bảo chất lượng. Duy tu, sửa chữa hệ thống 10 trạm đo mưa tự động được UBND tỉnh hỗ trợ xây dựng năm 2019; tiếp nhận 10 trạm đo mưa tự động mới được xây dựng do Quỹ Cộng đồng phòng chống thiên tai tài trợ cho tỉnh năm 2021 để phục vụ tốt công tác dự báo KTTV, phòng chống thiên tai và phục vụ sản xuất tại địa phương. Quản lý và khai thác có hiệu quả các thiết bị kỹ thuật quan trắc đầy đủ các yếu tố, điện báo đúng chế độ, thời gian. Triển khai thực hiện nghiêm các phương án đo đạc, quan trắc khi có lũ, bão, thời tiết nguy hiểm xảy ra. Đồng thời xây dựng và thực hiện phương án đo đạc, quan trắc đầy đủ yếu tố KTTV để thông tin kịp thời phục vụ công tác dự báo KTTV của Đài khu vực, ngành và của tỉnh. Thời gian tới, Đài KTTV Nam Định tiếp tục bám sát phương châm “Đầy đủ, kịp thời, đủ độ tin cậy” theo dõi, dự báo chính xác diễn biến thời tiết, thủy văn. Chỉ đạo các đơn vị trạm KTTV thực hiện công tác điều tra cơ bản KTTV, đảm bảo thông tin liên lạc, cung cấp đầy đủ số liệu KTTV phục vụ cho ngành theo đặt hàng và theo nhu cầu của địa phương. Cập nhật, hoàn thiện các phương án dự báo, đo đạc, quan trắc; nhất là các phương án đo đạc, quan trắc theo hướng tự động hóa, hiện đại phù hợp với công tác đo đạc, quan trắc, dự báo KTTV tại điểm, trong khu vực nhỏ. Tiếp tục đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học, phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, cải cách hành chính, tuyên truyền KTTV.
Những nỗ lực trong công tác nghiên cứu và dự báo nâng cao chất lượng thông tin của Đài KTTV Nam Định đã góp phần phục vụ tốt công tác chỉ đạo sản xuất nông nghiệp và giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra tại địa phương./.
Bài và ảnh: Ngọc Ánh
