Những năm qua, Thanh tra Sở Khoa học và Công nghệ (KH và CN) luôn nỗ lực, thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp nâng cao hiệu quả công tác thanh tra chuyên ngành KH và CN. Qua đó, không chỉ phát hiện, ngăn chặn kịp thời các sai phạm, bảo đảm quyền lợi người tiêu dùng mà còn tuyên truyền nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của các tổ chức, cá nhân, góp phần nâng cao hiệu lực quản lý Nhà nước trong lĩnh vực KH và CN.
 |
| Cán bộ Sở Khoa học và Công nghệ kiểm tra hoạt động một cửa hàng kinh doanh xăng dầu trên địa bàn huyện Ý Yên. Ảnh: Do cơ sở cung cấp |
Sở KH và CN được giao quản lý các nhiệm vụ KH và CN, sở hữu trí tuệ, an toàn bức xạ hạt nhân và các nhóm hàng hóa như: xăng dầu, vàng trang sức mỹ nghệ, bức xạ hạt nhân, tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng hàng đóng gói sẵn… Trong nền kinh tế hội nhập quốc tế sâu rộng, thị trường phát triển nhanh và mạnh, nguy cơ vi phạm pháp luật ở nhóm hàng hóa này có xu hướng ngày càng gia tăng với nhiều thủ đoạn tinh vi, ảnh hưởng không nhỏ đến quyền lợi của nhà sản xuất chân chính cũng như người tiêu dùng. Để nâng cao vai trò và hiệu quả quản lý, ngăn ngừa vi phạm, cùng với các biện pháp đồng bộ khác, Sở KH và CN chỉ đạo tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác thanh tra chuyên ngành, kịp thời phát hiện và chấn chỉnh sai phạm. Thanh tra Sở xây dựng kế hoạch thanh tra bám sát các nội dung, nhiệm vụ quản lý Nhà nước về KH và CN; tập trung vào những lĩnh vực, mặt hàng trọng điểm, qua đó phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật, đồng thời kiến nghị chấn chỉnh, khắc phục những bất cập, kẽ hở trong quản lý và chính sách, pháp luật nhằm phòng ngừa, ngăn chặn vi phạm. Trong năm 2021, Thanh tra Sở KH và CN đã thực hiện thanh tra chuyên đề về việc chấp hành Luật Năng lượng nguyên tử, Luật Đo lường tại 10 đơn vị có sử dụng thiết bị bức xạ, nguồn phóng xạ và phương tiện đo nhóm 2 (phương tiện đo lường bắt buộc phải kiểm định). Qua thanh tra, Thanh tra Sở đã yêu cầu một đơn vị thực hiện việc kiểm định các phương tiện đo sử dụng trong khám chữa bệnh là huyết áp kế, điện tim, điện não; 2 đơn vị thực hiện kiểm xạ định kỳ theo quy định; 3 đơn vị thực hiện khám sức khỏe, đánh giá liều chiếu xạ cá nhân theo định kỳ; 4 đơn vị niêm yết biển báo, đèn báo tại khu vực đặt nguồn và đảm bảo các điều kiện làm việc an toàn bức xạ theo quy định… Cuối năm 2021, đã tiến hành thanh tra chuyên đề về tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng đối với mặt hàng vàng, trang sức mỹ nghệ lưu thông trên thị trường tại 27 đơn vị, cơ sở kinh doanh vàng, trang sức mỹ nghệ trên địa bàn tỉnh. Thực hiện cuộc thanh tra đột xuất về sở hữu trí tuệ theo yêu cầu của Công ty Cổ phần Sở hữu công nghiệp INVESTIP - đại diện cho chủ thể quyền sở hữu công nghiệp là Công ty Cổ phần Mondelez Kinh Đô Việt Nam tại một đơn vị kinh doanh trên địa bàn thành phố Nam Định. Qua thanh tra cho thấy đơn vị này có đưa vào lưu thông sản phẩm bánh trung thu gắn nhãn hiệu “Cozin và hình” tương tự đến mức gây nhầm lẫn với nhãn hiệu “Cozin và hình” của Công ty Cổ phần Mondelez Kinh Đô Việt Nam đã được bảo hộ tại Việt Nam (giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu số 264070, hiệu lực đến ngày 29-5-2024). Thanh tra Sở đã yêu cầu đơn vị này khắc phục vi phạm bằng cách loại bỏ yếu tố xâm phạm quyền trên các sản phẩm để tránh gây nhầm lẫn với nhãn hiệu đã được bảo hộ, đồng thời cam kết bằng văn bản về việc chấm dứt hành vi vi phạm và chấp hành các quy định của pháp luật về sở hữu trí tuệ trong thời gian tiếp theo.
Đánh giá về công tác thanh tra chuyên ngành KH và CN, đồng chí Nguyễn Thanh Thủy, Chánh Thanh tra Sở KH và CN cho biết: Công tác thanh tra đã bám sát vào định hướng phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX, tập trung vào các vấn đề liên quan trực tiếp đến an toàn, sức khỏe, quyền lợi người tiêu dùng. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, Thanh tra Sở đã phối hợp chặt chẽ, kịp thời với Sở Y tế, Công an tỉnh… và các đơn vị trong Sở để tổ chức các cuộc thanh tra theo kế hoạch đề ra, triển khai đảm bảo đúng trình tự, hiệu lực, hiệu quả. 100% đơn vị vi phạm hành chính đã chấp hành các quyết định xử lý của cơ quan thanh tra; thực hiện các yêu cầu, kiến nghị của Đoàn thanh tra như: đánh giá liều chiếu xạ cá nhân, thực hiện kiểm xạ, niêm yết biển báo, đèn cảnh báo nguy hiểm tại khu vực đặt nguồn và đảm bảo các điều kiện làm việc an toàn bức xạ theo quy định. Tuy nhiên có thể thấy, số đơn vị được thanh tra so với số lượng các đơn vị sản xuất, kinh doanh thuộc các lĩnh vực quản lý của ngành còn chưa nhiều. Theo quy định tại Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 17-5-2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc chấn chỉnh hoạt động thanh tra, kiểm tra đối với doanh nghiệp và Chỉ thị số 07/CT-UBND ngày 30-5-2017 của UBND tỉnh về chấn chỉnh, nâng cao hiệu quả hoạt động thanh tra, kiểm tra đối với doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh thì cơ quan quản lý Nhà nước không để xảy ra tình trạng thanh tra, kiểm tra quá một lần/năm đối với doanh nghiệp. Do đó, khi xây dựng kế hoạch thanh tra, đơn vị đã phải tiến hành xử lý để tránh chồng chéo và không thể triển khai ra ngoài danh sách đó để tránh chồng chéo với cơ quan khác, vi phạm vào quy định số lần thanh tra, kiểm tra trong năm tại một đơn vị. Tuy nhiên, việc xử lý tránh chồng chéo đôi khi không thể thực hiện triệt để dẫn đến có trường hợp khi Sở KH và CN triển khai thanh tra thì đã có đơn vị khác tiến hành thanh tra, kiểm tra rồi nên đơn vị không thể tiến hành thanh tra theo kế hoạch đã được phê duyệt.
Để khắc phục những tồn tại, hạn chế, tiếp tục thực hiện tốt nhiệm vụ và phát huy hiệu quả công tác thanh tra chuyên ngành trong công tác quản lý Nhà nước về KH và CN, thời gian tới, ngoài việc thường xuyên duy trì lịch trực, tiếp công dân và hỗ trợ, tư vấn các đơn vị, cá nhân về các lĩnh vực của ngành, Thanh tra Sở KH và CN sẽ tăng cường kiểm tra, kiểm soát hoạt động của các đơn vị sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực KH và CN. Lồng ghép tuyên truyền pháp luật, hướng dẫn thực hiện các quy định về các lĩnh vực chuyên ngành trong quá trình thanh tra, đặc biệt là các chính sách pháp luật mới để các đơn vị, cơ sở nắm vững và thực thi đúng. Đôn đốc, theo dõi việc thực hiện yêu cầu, kiến nghị sau thanh tra nhằm bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật và tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước. Tiếp tục nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, rèn luyện đạo đức cho cán bộ thanh tra để vận dụng trong thực thi công vụ, góp phần tạo dựng niềm tin của tổ chức, cá nhân nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà sản xuất và người tiêu dùng./.
Ngọc Ánh
