Hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh được tổ chức 2 năm một lần nhằm thúc đẩy phong trào thi đua lao động sáng tạo kỹ thuật, phát hiện và khai thác tiềm năng, trí tuệ sáng tạo của các tầng lớp nhân dân, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh lần thứ VIII (2020-2021) đã phát hiện, tôn vinh nhiều giải pháp sáng tạo, mang lại hiệu quả thiết thực trong sản xuất và đời sống.
 |
| Giải pháp “Thực hiện phong trào đổi mới sáng tạo trong dạy và học tại huyện Ý Yên” được áp dụng tại Trường THPT Tống Văn Trân. |
Tăng số lượng cơ quan, đơn vị, cá nhân tham gia hội thi
Sau 2 năm phát động và tổ chức, Hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh lần thứ VIII nhận được sự hưởng ứng, tham gia tích cực của các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh, dù có nhiều trở ngại do tác động tiêu cực của dịch COVID-19. Ban tổ chức Hội thi đã nhận được 116 giải pháp dự thi đến từ các huyện, thành phố trong 6 lĩnh vực: công nghệ thông tin, điện tử viễn thông; cơ khí tự động hóa, xây dựng, giao thông vận tải; vật liệu, hóa chất, năng lượng; nông, lâm, ngư nghiệp, tài nguyên và môi trường, y dược và giáo dục. Với đội ngũ cán bộ kỹ thuật, kỹ sư trẻ, năng động, nhiệt huyết, phong trào đổi mới sáng tạo tại các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh diễn ra khá sôi nổi. Theo thống kê của Ban Tổ chức Hội thi, có 10 giải pháp đạt giải đến từ doanh nghiệp sản xuất trong tỉnh. Tiêu biểu như Công ty Cổ phần Muối và Thương mại Nam Định với giải pháp “Áp dụng phương pháp gia nhiệt nhằm chế biến muối có hàm lượng Natri (Na) thấp hơn 30% muối biển thông thường để phòng tránh bệnh tim mạch, huyết áp và suy thận mãn tính” đạt giải Nhất; “Giải pháp chuyển đổi số trong trường học - Trường học số SCHOOLDX” của Công ty Cổ phần OCD Việt Nam đạt giải Nhì; “Ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào nhận diện khuôn mặt - đo thân nhiệt đảm bảo an toàn và phòng tránh dịch bệnh COVID-19 tại trường mầm non” của Công ty Cổ phần Beet Innovators phối hợp với Trường Mầm non Thống Nhất (thành phố Nam Định) đạt giải Ba… Các doanh nghiệp tham dự Hội thi đều thể hiện mục đích nghiên cứu sáng tạo dự thi vì mong muốn lan tỏa nhân rộng ý tưởng, giải pháp đó để đem lại lợi ích cho cộng đồng xã hội chứ không phải vì thành tích trong cuộc thi.
Một điểm nhấn tiêu biểu phải kể đến là Hội thi lần này không chỉ duy trì về số lượng tác giả tham dự mà còn tiếp tục chuyển biến tích cực hơn với nhiều giải pháp đăng ký tham dự đến từ những người lao động tự do, các cán bộ hưu trí, cựu chiến binh. Trong đó nhiều giải pháp hiện rõ những trăn trở của các tác giả trước các vấn đề cuộc sống đặt ra cần có sự tham gia của hoạt động nghiên cứu khoa học để tìm giải pháp hiệu quả. Bên cạnh đó, nhiều tác giả đã nhanh nhạy hướng các giải pháp ứng dụng thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 để triển khai thực hiện hiệu quả Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX (nhiệm kỳ 2020-2025). Kết quả, đã có 42 giải pháp được chọn trao giải, bao gồm 3 giải Nhất, 6 giải Nhì, 11 giải Ba và 22 giải Khuyến khích.
Những sáng kiến hữu ích
Tại Hội thi lần thứ VIII, tỷ lệ các giải pháp đạt giải Nhất và Nhì cao nhất từ trước đến nay, chiếm tới 21% số giải pháp được trao giải đã khẳng định được chất lượng của các giải pháp chọn tham dự giải. Đây đều là các giải pháp đã được ứng dụng trong thực tiễn trước khi dự thi nên đảm bảo các tiêu chí tính mới, tính sáng tạo và khả năng phát triển nhân rộng vào thực tiễn. Tiêu biểu là giải pháp “Kết hợp công nghệ vi sinh trong xử lý nước đầu vào và công nghệ Biofloc nuôi tôm thẻ chân trắng hữu cơ tại Giao Thủy - Nam Định” của tác giả Trần Thị Hải Bình, cán bộ Chi cục Quản lý chất lượng Nông lâm sản và Thủy sản (Sở NN và PTNT) đạt giải Nhì trong lĩnh vực Nông lâm, ngư nghiệp, tài nguyên và môi trường. Giải pháp đã được áp dụng tại 5ha nuôi tôm của Công ty TNHH Sản xuất giống và Nuôi trồng thủy sản Hoàng Hiệp; sử dụng công nghệ vi sinh kết hợp với hệ thống Biofloc giúp tôm không bị bệnh trong suốt quá trình nuôi, lại tận dụng được nguồn chất thải dư thừa chuyển hóa thành thức ăn nên không phải can thiệp bằng bất cứ loại kháng sinh hay hóa chất nào trong quá trình nuôi, từ đó tạo ra sản phẩm tôm sạch, an toàn, chất lượng và thân thiện với môi trường. Giải pháp “Sưu tầm lưu trữ kết hợp phương pháp giảng dạy ca dao - tục ngữ lưu hành tại địa phương Nam Trực” của nhóm tác giả Lâm Thị Hòa và Trương Thị Thủy, giáo viên Trường THPT Lý Tự Trọng (Nam Trực) đạt giải Nhất trong lĩnh vực Giáo dục hiện đang được áp dụng tại Trường THPT Lý Tự Trọng, góp phần gìn giữ, phát huy giá trị kho tàng văn hóa quê hương, cũng như nhắc nhở mỗi học sinh về cội nguồn của mình, làm hành trang để bước tới tương lai. Có 9/42 giải pháp đạt giải liên quan đến lĩnh vực Công nghệ thông tin, trong đó có 5 giải pháp sử dụng các công nghệ 4.0 như: Internet vạn vật (IoT), trí tuệ nhân tạo (AI), thực tế ảo (VR), tương tác ảo (AR), mạng xã hội, điện toán đám mây, di động, phân tích dữ liệu sớm (SMAC)… để xử lý các công việc tại đơn vị hay doanh nghiệp. Hầu hết các giải pháp ứng dụng thành tựu của cuộc cách mạng 4.0 đều đạt giải cao trong các lĩnh vực. Những giải pháp đạt giải Ba và Khuyến khích mới chỉ đạt một phần tiêu chí sáng tạo của hội thi.
Tuy nhiên sau 8 lần tổ chức giải cho thấy, đến nay sự tham gia của các doanh nghiệp vẫn còn hạn chế so với tổng số doanh nghiệp và năng lực khoa học công nghệ trong khối doanh nghiệp trong tỉnh. Quy mô giải thưởng chưa đủ sức hấp dẫn là một nguyên nhân, song còn có các lý do các giải pháp cũng ít được quan tâm hỗ trợ sau đạt giải; đặc biệt trở ngại lớn nhất là các doanh nghiệp sợ bị “lấy cắp” bản quyền của giải pháp. Cùng với việc lo ngại về thời gian và thủ tục đăng ký xác lập quyền sở hữu trí tuệ thì việc đạt giải và công bố trên các phương tiện thông tin đại chúng làm mất tính mới - một tiêu chí để được bảo hộ một trở ngại trong việc xác lập quyền sở hữu trí tuệ.
Sau 8 lần tổ chức, Hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh thực sự đã trở thành một phong trào thi đua trong lĩnh vực hoạt động khoa học công nghệ có sức lan tỏa rộng rãi, từng bước thu hút các tập thể, cá nhân tham gia, thúc đẩy mạnh mẽ các hoạt động nghiên cứu khoa học, đổi mới công nghệ, ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất và đời sống. Đặc biệt là tạo sự thu hút quan tâm tới những tác động, hiệu quả của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đối với đời sống xã hội, việc làm hiện đại để có sự chuẩn bị, đáp ứng phù hợp, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Để kết quả cao hơn trong những năm sau, Ban tổ chức tiếp tục tuyên truyền Hội thi rộng rãi bằng nhiều hình thức tới các doanh nghiệp, trường học, sở, ban, ngành, các nhà khoa học và cộng đồng nhân dân. Từ đó đẩy mạnh phong trào thi đua lao động sáng tạo, thúc đẩy việc áp dụng các giải pháp kỹ thuật vào sản xuất và đời sống của nhân dân./.
Bài và ảnh: Ngọc Ánh
