Đề án “Chuyển đổi số (CĐS) trong xây dựng nông thôn mới (NTM), hướng tới NTM thông minh trong giai đoạn 2021-2025” là nhiệm vụ quan trọng mà Văn phòng Điều phối NTM Trung ương xây dựng nhằm triển khai các ứng dụng phục vụ công tác quản lý, điều hành trực tuyến trong thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM ở các cấp từ Trung ương đến địa phương. Tỉnh ta đã tích cực triển khai thực hiện Đề án bằng việc rà soát, đánh giá thực trạng hạ tầng công nghệ thông tin, mức độ ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ số và khả năng đáp ứng thực hiện CĐS trong xây dựng NTM của các xã, thị trấn; lựa chọn mô hình thí điểm CĐS trong xây dựng NTM trước khi nhân ra diện rộng.
 |
| Mô hình ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao tại thị trấn Quỹ Nhất (Nghĩa Hưng). |
Nằm trong lộ trình CĐS quốc gia, mục tiêu của Đề án nhằm thúc đẩy quá trình “số hóa”, ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ số trong xây dựng NTM; đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ số nhằm thay đổi căn bản hoạt động quản lý, điều hành, giám sát của cơ quan chính quyền các cấp, đặc biệt là cấp xã; hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, hợp tác xã, làng nghề, nhất là trong Chương trình OCOP. Phát triển môi trường số an toàn, rộng khắp trên địa bàn nông thôn, góp phần đưa chất lượng xây dựng NTM đi vào chiều sâu và bền vững, hướng tới NTM thông minh và thực hiện thành công chương trình CĐS quốc gia. Đây được coi là động lực và công cụ mới để nâng cao hiệu quả của Chương trình xây dựng NTM trong giai đoạn 2021-2025. Tại tỉnh ta, quá trình thực hiện chương trình cải cách hành chính, xây dựng chính quyền cả 10 huyện, thành phố đều đang từng bước được phát triển những yếu tố cơ bản, nền tảng để CĐS trong xây dựng NTM. Trong đó nổi bật là việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý Nhà nước và thúc đẩy phát triển sản xuất, hỗ trợ các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân tiếp cận thị trường. Từ năm 2019, Sở Khoa học và Công nghệ đã thực hiện đề tài “Nghiên cứu, đề xuất các giải pháp KH và CN nhằm xây dựng bền vững NTM tỉnh Nam Định”; đưa vào vận hành, khai thác 2 sản phẩm là “Cẩm nang duy trì và nâng cao xây dựng NTM tỉnh Nam Định” và website “Quản lý và điều hành xây dựng NTM tại Nam Định”. Đây là những công cụ giúp việc thực hiện ngày càng hiệu quả hơn chương trình xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu. Trong đó website “Quản lý và điều hành xây dựng NTM tại Nam Định” (https://nongthonmoi.vietedutechjsc.com) quản lý dữ liệu chương trình xây dựng NTM toàn tỉnh được thiết kế một cách khoa học theo từng chỉ tiêu, cấp độ với các nội dung cung cấp: tin tức hoạt động xây dựng NTM, tiêu chí nông thôn kiểu mới, tin tức về các địa phương, tiến độ đạt chuẩn NTM, đặc sản nổi bật của tỉnh về ẩm thực, du lịch và sản phẩm làng nghề… Trong phát triển sản xuất, nhiều trang trại đã ứng dụng công nghệ số vào quản lý, điều hành sản xuất và thay thế lao động phổ thông như cho vật nuôi ăn, thu dọn phân, tưới nước… Trong năm 2020 đã có trên 40 doanh nghiệp ứng dụng tem điện tử truy xuất nguồn gốc thực phẩm cho gần 150 dòng sản phẩm, phục vụ hiệu quả cho công tác quản lý sản xuất, truy xuất nguồn gốc thực phẩm và chống gian lận thương mại.
Triển khai Đề án CĐS trong xây dựng NTM, hướng tới NTM thông minh trong giai đoạn 2021-2025”, UBND tỉnh xác định lấy người dân, hợp tác xã và doanh nghiệp nông nghiệp là trung tâm thực hiện CĐS trong xây dựng NTM; chọn xóm 4, xã Hải Bắc (Hải Hậu) làm thí điểm. Xóm 4 xã Hải Bắc đã có cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin tương đối tốt với diện phủ sóng 3G, 4G của các nhà mạng; trên 90% người dân trong độ tuổi sử dụng điện thoại thông minh (theo quy định của ngành TT và TT), có kỹ năng thực hiện các giao dịch trên môi trường mạng; xóm có trang thông tin điện tử riêng để giới thiệu về điều kiện tự nhiên, tiềm năng kinh tế và hoạt động văn hóa, xã hội; phủ sóng Wifi miễn phí khu vực nhà văn hóa xã để người dân tiện sử dụng… Đây là nền tảng cơ bản để xóm thực hiện CĐS trong xây dựng NTM. Đồng chí Vũ Viết Hảo, Bí thư Chi bộ xóm 4 cho biết: Chi bộ xóm 4 và người dân trong xóm rất phấn khởi khi được tin tưởng lựa chọn thí điểm xây dựng thực hiện Đề án và hy vọng đây là cơ hội cho xóm 4 có bước đột phá xây dựng NTM trong thời đại công nghệ 4.0.
CĐS trong xây dựng NTM là việc làm khó với sự tham gia của nhiều ngành chức năng trong việc đầu tư cơ sở hạ tầng, hoàn thiện dữ liệu số, nâng cao nhận thức của người dân. Do đó các ngành chức năng đang hướng dẫn xóm 4, xã Hải Bắc triển khai từng bước nâng cao nhận thức của cấp ủy, chính quyền và người dân về CĐS trong xây dựng NTM; hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin, cơ sở dữ liệu đồng bộ, phục vụ cho quá trình ứng dụng công nghệ số và CĐS. Trong đó chú trọng đến việc chuẩn hóa dữ liệu và xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu kết nối đồng bộ và liên thông; các ứng dụng trực tuyến về: lập kế hoạch và báo cáo kết quả thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM; giám sát đánh giá sự hài lòng của người dân và cộng đồng trong xây dựng NTM; thẩm định, xét công nhận địa phương đạt chuẩn NTM; quản lý giám sát và đánh giá phân hạng sản phẩm OCOP, phát triển thương mại điện tử đối với sản phẩm OCOP của địa phương. Phấn đấu đảm bảo đạt được mức độ CĐS toàn diện trong xây dựng NTM trong tất cả các khâu, từ sản xuất nông nghiệp, nâng cao đời sống nông thôn, xây dựng cơ sở hạ tầng, giáo dục đào tạo, y tế, an ninh quốc phòng, bảo vệ môi trường, phát triển văn hóa xã hội hướng đến xây dựng NTM thông minh./.
Bài và ảnh: Nguyễn Hương
