Thời gian qua, hoạt động khoa học và công nghệ (KH và CN) của tỉnh đã được triển khai đúng theo kế hoạch đề ra và có những bước chuyển biến tích cực. Đặc biệt, nhiều đề tài, dự án nghiên cứu được quản lý chặt chẽ đã tạo ra những sản phẩm là những luận cứ khoa học phục vụ phát triển bền vững kinh tế - xã hội, góp phần tạo chuyển biến rõ nét về năng suất, chất lượng và hiệu quả trong sản xuất công nghiệp, nông nghiệp, du lịch, dịch vụ trên địa bàn tỉnh, nâng cao thu nhập và cải thiện mức sống cho người lao động.
 |
| Trình diễn mô hình phun thuốc bảo vệ thực vật bằng máy bay không người lái tại xã Trung Thành (Vụ Bản). |
Tranh thủ nguồn kinh phí hỗ trợ hoạt động KH và CN, các sở, ngành và các địa phương đã thực hiện nhiều đề tài, dự án về ứng dụng tiến bộ KH và CN trong sản xuất nông nghiệp, công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp, tài nguyên môi trường, khoa học xã hội và nhân văn... Nhiều mô hình đạt hiệu quả cao trong nghiên cứu, thực nghiệm đã góp phần nâng cao nhận thức cho người dân về vai trò của KH và CN trong việc tăng giá trị, hiệu quả lao động sản xuất. Điển hình là các đề tài, dự án ứng dụng công nghệ tiên tiến trong sản xuất khoai tây sạch bệnh phục vụ sản xuất (từ nuôi cấy mô và sản xuất giống siêu nguyên chủng bằng phương pháp khí canh) và các giống lúa chất lượng cao M1, CS6, Thiên Trường 900; ứng dụng công nghệ mới trong sản xuất giống và nuôi thủy sản với các đối tượng nuôi mới, hiệu quả kinh tế cao như: cá Hồng Mỹ, tôm thẻ chân trắng, rươi; ứng dụng công nghệ 4.0 xây dựng mô hình sản xuất rau, củ, quả an toàn… đã tạo bước đột phá mới trong lĩnh vực nông nghiệp. Về phát triển văn hóa, giáo dục, các đề tài KH và CN đã được thực hiện: Nghiên cứu giải pháp nâng cao hiệu quả giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên Nam Định thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa; Sưu tầm, biên dịch và xuất bản di văn Hán Nôm tỉnh Nam Định; Ứng dụng công nghệ thông tin nâng cao năng lực quản lý và phát huy giá trị các hiện vật tại Bảo tàng tỉnh… góp phần hoàn thiện các chuẩn mực giá trị văn hóa và con người Nam Định. Trước yêu cầu khôi phục bảo vệ các hệ sinh thái, bảo tồn đa dạng sinh học và thiên nhiên, môi trường, UBND tỉnh đã phê duyệt thực hiện Đề án khung nhiệm vụ KH và CN về quỹ gen cấp tỉnh giai đoạn 2021-2025. Hiện tại, 2 nhiệm vụ là “phục tráng, phát triển giống lạc sen (lạc đỏ) Nam Định” và “nghiên cứu đặc điểm sinh học, sinh thái học loài móng tay phục vụ công tác bảo tồn và khai thác, phát triển nguồn gen đang bắt đầu tiến hành. Các nghiên cứu bảo tồn và lưu giữ các nguồn gen khoai lang lim, cáy mật (Vườn quốc gia Xuân Thủy)… sẽ tiếp tục được triển khai trong thời gian tới không chỉ phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội mà còn góp phần gìn giữ, bảo tồn đa dạng sinh học trên địa bàn tỉnh.
Hàng năm, Sở KH và CN thông báo đến các tổ chức, cá nhân trong và ngoài tỉnh về việc tuyển chọn, đề xuất các nhiệm vụ KH và CN cần thực hiện cho năm tiếp theo trên tất cả các lĩnh vực nông nghiệp, khoa học tự nhiên, khoa học xã hội và nhân văn, y dược... Công tác quản lý, triển khai thực hiện các nhiệm vụ KH và CN ngày càng chặt chẽ và hiệu quả. Đã thực hiện nghiêm cơ chế đặt hàng, quy trình tư vấn xác định, tuyển chọn hoặc giao trực tiếp thực hiện nhiệm vụ KH và CN theo quy định Nhà nước; ưu tiên chọn lựa, tham mưu đặt hàng thực hiện các nhiệm vụ KH và CN có sự tham gia, đối ứng kinh phí của các doanh nghiệp và có địa chỉ ứng dụng ngay từ đầu; hợp đồng giữa Sở KH và CN với đơn vị chủ trì thực hiện nhiệm vụ KH và CN rõ ràng, cụ thể về trách nhiệm, quyền hạn của mỗi bên... Để tăng cường quản lý các đề tài KH và CN cấp cơ sở, Sở KH và CN đã phối hợp với UBND các huyện, thành phố tập trung đào tạo và nâng cao năng lực chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ trực tiếp làm công tác quản lý KH và CN. Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật, chính sách về KH và CN, tập trung vào các nội dung về sở hữu trí tuệ; tiêu chuẩn - đo lường - chất lượng; thương hiệu sản phẩm và doanh nghiệp; thông tin KH và CN... Chính vì vậy, hầu hết các đề tài, dự án nghiên cứu khoa học từ cấp tỉnh đến cơ sở được triển khai đều đã bám sát và phục vụ có hiệu quả mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Nhiều mô hình ứng dụng tiến bộ KH và CN đạt hiệu quả cao trong nghiên cứu, thực nghiệm được nhân rộng và phát huy trong thực tiễn.
Thời gian tới, Sở KH và CN tiếp tục phối hợp với các sở, ngành liên quan và các huyện, thành phố tiếp tục lựa chọn các nhiệm vụ KH và CN phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của địa phương nhằm giải quyết những khó khăn trong sản xuất, đời sống của nhân dân. Đồng thời, góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ phát triển KH và CN phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn. Tăng cường công tác đào tạo, tập huấn chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ quản lý KH và CN cấp cơ sở theo các chương trình của Bộ KH và CN, Sở KH và CN tổ chức. Tổ chức tốt việc ứng dụng các kết quả nghiên cứu vào sản xuất và đời sống để tạo ra sản phẩm mới, ngành nghề mới. Tích cực hỗ trợ các tổ chức, cá nhân tham gia thực hiện các đề tài, dự án: hỗ trợ phát triển tài sản trí tuệ; nâng cao năng suất, chất lượng; tạo lập, quản lý và phát triển các nhãn hiệu hàng hóa./.
Bài và ảnh: Ngọc Ánh
