Những năm qua, tỉnh ta luôn khuyến khích, hỗ trợ, tạo điều kiện cho các địa phương, tổ chức, cá nhân đăng ký nhãn hiệu hàng hóa cho các loại đặc sản địa phương dưới các hình thức như: chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu chứng nhận, nhãn hiệu tập thể, nhãn hiệu thông thường. Điều này giúp các địa phương, doanh nghiệp nâng cao giá trị, sức cạnh tranh của sản phẩm, nhất là sản phẩm nông nghiệp, trong bối cảnh nước ta đã ký kết Hiệp định đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định Thương mại tự do với Liên minh châu Âu (EVFTA)…
 |
| Sản phẩm cá bống bớp Nghĩa Hưng đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp Giấy chứng nhận nhãn hiệu tập thể. |
Tỉnh đã có chủ trương khuyến khích, hỗ trợ các hộ sản xuất, kinh doanh mặt hàng nông sản về năng suất, chất lượng, đổi mới công nghệ, phát triển tài sản trí tuệ, nâng cao năng lực cạnh tranh và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Đồng thời cụ thể hóa bằng nhiều chương trình, dự án, đề tài nhằm thúc đẩy hoạt động xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm đặc sản địa phương như: Đề án “Nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm hàng hóa của các doanh nghiệp vừa và nhỏ trên địa bàn tỉnh Nam Định giai đoạn 2012-2015”; Chương trình “Hỗ trợ phát triển tài sản trí tuệ tỉnh Nam Định giai đoạn 2011-2015, giai đoạn 2016-2020”... UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở KH và CN phối hợp với các cơ quan liên quan tăng cường tổ chức, tuyên truyền, phổ biến nhằm nâng cao nhận thức về sở hữu trí tuệ bằng nhiều hình thức phong phú như phối hợp với Báo Nam Định; mở chuyên mục Sở hữu trí tuệ trên Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh; thông tin trên Trang thông tin điện tử của UBND tỉnh và các sở, ngành, huyện, thành phố; thông tin trên bản tin KH và CN Nam Định. Bên cạnh đó, Sở KH và CN tổ chức nhiều lớp tập huấn nhằm nâng cao nhận thức pháp luật về sở hữu trí tuệ, kỹ năng xây dựng, quản lý, bảo vệ và khai thác tài sản trí tuệ nhằm nâng cao giá trị, uy tín và khả năng cạnh tranh của sản phẩm nông nghiệp trong điều kiện hội nhập giúp cho các doanh nghiệp, hợp tác xã (HTX) xây dựng chiến lược sản xuất, kinh doanh phù hợp. Kết quả, nhiều sản phẩm đặc sản địa phương đã được hỗ trợ xây dựng và phát triển thương hiệu. Trong thời gian qua, Sở KH và CN đã phối hợp với Hiệp hội Nông nghiệp sạch Nam Định xây dựng và thực hiện dự án “Tạo lập, quản lý và phát triển nhãn hiệu tập thể “Hiệp hội Nông nghiệp sạch Nam Định” với mục đích tạo lập công cụ sở hữu trí tuệ thông qua việc đăng ký, xác lập quyền cho sản phẩm nông sản có nguồn gốc động vật, thực vật, thủy sản và muối của các thành viên Hiệp hội. Đến tháng 4-2021, Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ KH và CN) đã cấp Giấy công nhận đăng ký nhãn hiệu cho nhãn hiệu tập thể “Hiệp hội Nông nghiệp sạch Nam Định”. Việc này giúp các đơn vị thành viên Hiệp hội là các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh nông sản được khai thác, phát triển giá trị nhãn hiệu tập thể theo Luật Sở hữu trí tuệ một cách hiệu quả để nâng cao giá trị kinh tế sản phẩm, mở rộng thị trường tiêu thụ trong và ngoài nước. Trước đó, từ năm 2018, Trung tâm Phát triển nông thôn (Viện Chính sách và Chiến lược Phát triển nông nghiệp nông thôn - Bộ NN và PTNT) thực hiện dự án “Tạo lập quản lý và phát triển nhãn hiệu chứng nhận “Bánh nhãn Hải Hậu” cho sản phẩm bánh nhãn của huyện Hải Hậu”. Đến tháng 9-2020, UBND huyện Hải Hậu được cấp văn bằng bảo hộ nhãn hiệu chứng nhận “Bánh nhãn Hải Hậu”. Đây là cơ sở quảng bá, thương mại hóa sản phẩm nâng cao danh tiếng, phát triển du lịch làng nghề truyền thống, góp phần nâng cao thu nhập cho nhân dân và phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
Đến nay, tỉnh đã hỗ trợ tạo lập, quản lý và phát triển cho 4 nhãn hiệu tập thể (nước mắm Giao Châu, cá bống bớp Nghĩa Hưng, cơ khí Xuân Tiến, Hiệp hội Nông nghiệp sạch Nam Định); 3 nhãn hiệu chứng nhận (đồ gỗ La Xuyên, bánh nhãn Hải Hậu, mật ong sú vẹt Vườn quốc gia Xuân Thủy) và gần 300 nhãn hiệu thông thường cho các sản phẩm nông nghiệp trong tỉnh. Thời gian tới, Sở KH và CN tiếp tục phối hợp với các địa phương, Hiệp hội Nông nghiệp sạch Nam Định sản xuất, xây dựng và phát triển một số thương hiệu cho các sản phẩm OCOP của tỉnh. Thông qua việc xây dựng và phát triển thương hiệu đã khẳng định vai trò quan trọng của KH và CN trong phát triển nông nghiệp, nông thôn, góp phần bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống, bảo tồn đa dạng sinh học. Đồng thời góp phần thúc đẩy phát triển hoạt động sản xuất, kinh doanh, nâng cao giá trị và sức cạnh tranh cho các sản phẩm nông nghiệp chủ lực, đặc trưng và tiềm năng của tỉnh.
Tuy nhiên, việc phát triển thương hiệu cho sản phẩm nông thôn hiện nay còn gặp nhiều khó khăn, tỉnh cần tiếp tục đề ra các giải pháp thúc đẩy hoạt động xây dựng và quản lý trong thời gian tới. Cụ thể là đẩy mạnh sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành KH và CN, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Công Thương từ quy trình trồng trọt, chế biến, đăng ký nhãn hiệu tới việc quảng bá, giới thiệu và đưa sản phẩm ra thị trường nhằm phát triển thương hiệu cho sản phẩm nông thôn gắn với Chương trình mỗi xã một sản phẩm theo Quyết định số 490/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Tăng cường công tác tuyên truyền, đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực, đặc biệt là các nội dung về quản trị và phát triển thương hiệu, nâng cao năng lực cho các HTX, cán bộ quản lý HTX, làng nghề, đào tạo nghề nông thôn. Các sở, ngành liên quan chú trọng lựa chọn hình thức bảo hộ (chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu tập thể, nhãn hiệu chứng nhận, nhãn hiệu thông thường) dựa trên quy mô, đặc thù về sản phẩm, chất lượng… khi tư vấn xây dựng hồ sơ đăng ký bảo hộ cho các sản phẩm. Tiếp tục xây dựng mô hình tổ chức, hoạt động hỗ trợ gắn với tăng cường năng lực thương mại; ưu tiên hỗ trợ các doanh nghiệp, tổ chức tập thể trong các dự án, hoạt động hỗ trợ làm nền tảng để thúc đẩy việc sử dụng thương hiệu trên thị trường, tạo cơ sở, động lực để nâng cao giá trị sản phẩm.
Việc xây dựng, quản lý và phát triển thương hiệu cho các sản phẩm đặc sản, đặc biệt là thương hiệu cho sản phẩm nông nghiệp, nông thôn là rất quan trọng, tạo động lực cho phát triển sản xuất, kinh doanh, góp phần thực hiện thành công Chương trình mỗi xã một sản phẩm của tỉnh đẩy nhanh tiến trình xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu./.
Bài và ảnh: Ngọc Ánh
