Thông tin khoa học và công nghệ (KH và CN) được đánh giá là nguồn lực đầu vào phục vụ đắc lực cho nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo, góp phần phát triển kinh tế - xã hội. Việc tạo lập, phát triển, sử dụng nguồn tin KH và CN được tỉnh xác định là nhiệm vụ quan trọng và đang tích cực thực hiện để chủ động tham gia vào tiến trình cách mạng công nghiệp lần thứ 4.
 |
| Cán bộ Trung tâm Ứng dụng, Dịch vụ Khoa học và Công nghệ khai thác, sử dụng nguồn tin khoa học và công nghệ. |
Theo Nghị định số 11/2014/NĐ-CP ngày 18-2-2014 nguồn tin KH và CN là “Các thông tin KHCN được thể hiện dưới dạng sách, báo, tạp chí khoa học, kỷ yếu hội nghị, hội thảo khoa học, thuyết minh nhiệm vụ, báo cáo kết quả thực hiện, ứng dụng kết quả nhiệm vụ KHCN, luận án khoa học, tài liệu thiết kế, kỹ thuật, cơ sở dữ liệu, trang thông tin điện tử, tài liệu thống kê KHCN, tài liệu đa phương tiện và tài liệu trên các vật mang tin khác”. Thực hiện Quyết định số 1285/QĐ-TTg ngày 1-10-2018 của Thủ tướng Chính phủ về Phê duyệt Đề án “Phát triển nguồn tin KH và CN phục vụ nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”, thời gian qua, Sở KH và CN đã tổ chức thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp để phát triển nguồn tin KH và CN của tỉnh nhằm đáp ứng nhu cầu tìm hiểu, khai thác của các tầng lớp nhân dân, qua đó góp phần tích cực thực hiện “phổ cập văn hóa thông tin” trong xã hội, tạo môi trường thuận lợi cho việc hướng tới một “xã hội thông tin”. Sở KH và CN giao cho Trung tâm Ứng dụng, Dịch vụ KH và CN là đầu mối vừa khai thác và chia sẻ thông tin từ Cục Thông tin KH và CN quốc gia (Bộ KH và CN) đến với các tổ chức, doanh nghiệp và người dân trong tỉnh, vừa tìm kiếm, phát triển nguồn tin KH và CN tại địa phương. Đồng chí Đào Thành Chuyên, Phó Giám đốc Trung tâm Ứng dụng, Dịch vụ KH và CN cho biết: Nguồn tin KHCN tại Cục Thông tin KH và CN quốc gia qua mạng VinaREN cũng như các trang thông tin của Bộ KH và CN, của Cục và thư viện điện tử với rất nhiều video, sách, tài liệu… được số hóa. Hiện nguồn tin này đã được Trung tâm Ứng dụng, Dịch vụ KH và CN khai thác và chia sẻ cho các tổ chức, doanh nghiệp và người dân trên rất nhiều kênh của Sở KH và CN như: Bản tin KHCN mỗi quý một số với số lượng 400 cuốn/số; chuyên mục truyền hình với 12 số/năm. Trên Trang thông tin điện tử của Sở KH và CN http://skhcn.namdinh.gov.vn, các thông tin KH và CN được cập nhật thường xuyên, liên tục đảm bảo tính thời sự, chính xác, bám sát theo các chương trình trọng điểm của tỉnh, những hoạt động KH và CN tiêu biểu nổi bật, mô hình áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất mang lại hiệu quả, các chính sách, cơ chế mới của Bộ KH và CN, của tỉnh, kết quả việc thực hiện cơ chế chính sách mới tại tỉnh… thu hút sự quan tâm tìm hiểu, theo dõi và khai thác thông tin của đông đảo người dân, mỗi ngày có hàng nghìn lượt người truy cập. Hiện nay, Trung tâm Ứng dụng, Dịch vụ KH và CN đang đề xuất phát triển Bản tin KHCN cập nhật dự kiến 2 số/tháng để cung cấp đầy đủ, kịp thời các thông tin cần thiết cho tổ chức, doanh nghiệp và người dân. Việc phát triển nguồn tin KHCN nội sinh tại địa phương cũng đã được Trung tâm Ứng dụng, Dịch vụ KH và CN tích cực triển khai. Hàng năm, Trung tâm thu thập, đăng ký, lưu giữ và công bố 30-50 thông tin về nhiệm vụ KH và CN tại Sở KH và CN. Ngoài ra, Trung tâm còn phối hợp với các sở, ngành như: Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Y tế, Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Giao thông Vận tải… khai thác thông tin KHCN chuyên ngành về nông nghiệp, tài nguyên, môi trường, y tế, giáo dục, thị trường, xây dựng…
Bên cạnh những kết quả đạt được, việc khai thác, tìm kiếm, chia sẻ, phát triển thông tin KHCN ở tỉnh ta vẫn còn một số tồn tại, bất cập cần được khắc phục. Hiện nay, hoạt động bổ sung, phát triển nguồn tin còn rời rạc, chưa có sự hợp tác chặt chẽ giữa các ngành trong tỉnh. Một số thông tin của các ngành chưa rõ ràng về hàm lượng KH và CN. Hoạt động phát triển nguồn tin phụ thuộc vào nhận thức chủ quan của lãnh đạo cơ quan quản lý dẫn tới tình trạng nhiều lĩnh vực ưu tiên phát triển nhưng chưa được đầu tư hợp lý về xây dựng, phát triển nguồn tin làm “đầu vào” cho hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và ngược lại. Việc phát triển nguồn tin KHCN vẫn còn sự trùng lặp, lãng phí, thiếu định hướng ở tầm vĩ mô, chưa đúng với các mục tiêu kinh tế - xã hội. Bên cạnh đó, việc tuyên truyền, chia sẻ thông tin nhiều khi chưa kịp thời, giảm tính thời sự, các thông tin chia sẻ không có giá trị cao. Nhiều thông tin chưa có độ xác thực cao. Hình thức tuyên truyền, chia sẻ còn nhiều hạn chế. Các tổ chức, người dân, doanh nghiệp vẫn chưa quan tâm nhiều đến thông tin KH và CN. Việc bảo mật thông tin chưa thực sự đảm bảo nên nhiều thông tin có giá trị bị khai thác trái phép, nguy cơ rò rỉ…
Thời gian tới, Sở KH và CN tiếp tục chú trọng thu hút và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tham gia vào công tác phát triển nguồn tin KH và CN; xã hội hóa, vận động sự đóng góp của xã hội vào thực hiện phát triển nguồn tin KH và CN, đảm bảo duy trì, phát triển nguồn tin KH và CN trên quy mô toàn tỉnh, toàn diện trên các lĩnh vực, đa dạng hóa các loại hình thông tin nhằm cung cấp đầy đủ, chính xác, kịp thời và bảo đảm ngưỡng an toàn thông tin tri thức KH và CN trong nước và quốc tế phù hợp với định hướng phát triển KH và CN, phục vụ hiệu quả các nhiệm vụ, mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội địa phương./.
Bài và ảnh: Ngọc Ánh
