Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (CMCN 4.0) đang làm thay đổi các hoạt động kinh tế - xã hội của con người. Ngày 27-9-2019, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 52-NQ/TW về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc CMCN 4.0. Ngày 17-4-2020, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 50/NQ-CP về Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 52-NQ/TW của Bộ Chính trị. Đây là chủ trương đúng đắn, cần thiết và cấp bách để tranh thủ lợi ích tối đa của CMCN 4.0, giúp Việt Nam vươn lên trở thành một nước phát triển hiện đại, sánh vai cùng các nước tiên tiến trên thế giới. Hiện nay, tỉnh đang tập trung các giải pháp xây dựng và thực hiện Chiến lược quốc gia về CMCN 4.0.
 |
| Sản xuất tấm ốp nhựa tường tại Công ty TNHH Nội thất Japan Bình Minh, xã Hải Tây (Hải Hậu). |
Thời gian qua, tỉnh đã chú trọng chỉ đạo phát triển cơ sở hạ tầng thiết yếu, khuyến khích đầu tư phát triển, kinh doanh công nghệ mới; thúc đẩy đổi mới sáng tạo khoa học và công nghệ (KH và CN) trong mọi ngành, mọi lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội; rà soát lại các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chương trình hành động của tỉnh, của ngành, địa phương để triển khai phù hợp với xu thế phát triển của cuộc CMCN 4.0... Dự án “Xây dựng Sàn giao dịch công nghệ, thiết bị và hỗ trợ khởi nghiệp tỉnh Nam Định” là một trong những dự án tiêu biểu có ý nghĩa tăng cường nguồn lực tiếp cận cuộc CMCN 4.0 của tỉnh. Hiện dự án đang dần được hoàn thiện và một số hạng mục đã bắt đầu hoạt động như Sàn giao dịch công nghệ, thiết bị trực tuyến với tên miền là htpp://ndtex.vn thu hút nhiều tổ chức, doanh nghiệp đăng ký tham gia chào bán công nghệ, thiết bị, dịch vụ. Đây sẽ là một trong những đầu mối góp phần hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới, sáng tạo quốc gia, thúc đẩy phong trào khởi nghiệp và phát triển thị trường công nghệ tỉnh trong cuộc CMCN 4.0. Thực hiện chủ trương phát triển nguồn nhân lực KH và CN, đội ngũ cán bộ KH và CN của tỉnh đã có bước phát triển nhanh về số lượng và chất lượng nhằm đáp ứng nhu cầu sử dụng nhân lực trình độ cao đáp ứng cuộc CMCN 4.0 cùng với quá trình hội nhập quốc tế sâu rộng với sự phát triển bùng nổ của các công nghệ liên ngành, đa ngành và xuyên ngành. Theo thống kê của Sở KH và CN, chỉ tính riêng nhân lực KH và CN thuộc các tổ chức KH và CN trên địa bàn tỉnh hiện có gần 600 người theo các lĩnh vực đào tạo là khoa học kỹ thuật công nghệ, khoa học y, dược. Với sự chủ động, tích cực tham mưu đề xuất của lực lượng KH và CN, tỉnh đã triển khai áp dụng và phát huy hiệu quả nhiều chương trình, đề án, dự án lớn. Trong lĩnh vực y tế, nhiều công nghệ của CMCN 4.0 được áp dụng, tiêu biểu như: Bệnh viện Đa khoa tỉnh áp dụng thành công các kỹ thuật đòi hỏi trình độ khoa học công nghệ cao như thay khớp háng, khớp gối, phẫu thuật u não, cột sống, tán sỏi Laser; Bệnh viện Nhi tỉnh ứng dụng phần mềm “Bệnh viện thông minh” trong công tác quản lý khám, chữa bệnh. Trong nông nghiệp, một số công nghệ chủ chốt của CMCN 4.0 đã và đang được nhiều doanh nghiệp trong lĩnh vực này áp dụng như: ứng dụng công nghệ nhà lưới, nhà màng trong sản xuất rau an toàn theo quy chuẩn VietGAP, GlobalGAP, công nghệ Nhật Bản; trồng rau bằng công nghệ thủy canh hồi lưu; đặc biệt công nghệ trí tuệ nhân tạo sử dụng máy bay không người lái phun thuốc bảo vệ thực vật trên cánh đồng mẫu lớn cũng đang được một số doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh quan tâm tiếp cận và ứng dụng. Trong lĩnh vực công nghệ chế biến - chế tạo nhiều công nghệ mới của CMCN 4.0 đang từng bước được áp dụng như trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây và cảm biến… Tuy nhiên, theo đánh giá của ngành KH và CN, trước làn sóng mạnh mẽ của cuộc CMCN 4.0 với bản chất là chuyển đổi số và trực tuyến thì tất cả các ngành, lĩnh vực trên địa bàn tỉnh hầu hết mới chỉ ứng dụng công nghệ mới của CMCN 4.0 ở giai đoạn đầu và hiện mới chỉ ứng dụng được một số ít các công nghệ phổ biến. Nhiều đơn vị, doanh nghiệp hoàn toàn chưa áp dụng công nghệ số vào quản lý và sản xuất, nhiều dây chuyền sản xuất còn mang tính bán tự động hoặc thủ công. Nguồn nhân lực KH và CN tuy có gia tăng về số lượng và chất lượng nhưng vẫn còn ít, chưa tương xứng với tiềm năng và yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh; còn thiếu cán bộ đầu ngành, chuyên gia giỏi trong các lĩnh vực công nghệ trình độ cao. Hệ sinh thái khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo đang còn ít và hoạt động chưa thực sự hiệu quả...
Để chủ động tham gia Chiến lược quốc gia về CMCN 4.0 theo Nghị quyết số 52-NQ/TW, Nghị quyết số 50/NQ-CP, UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành, UBND các huyện, thành phố, các đơn vị tổ chức phổ biến, quán triệt, tuyên truyền quan điểm, mục tiêu, ý nghĩa, yêu cầu, nội dung phương thức tiếp cận cuộc CMCN 4.0 đến cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động thuộc phạm vi quản lý, coi đây là nhiệm vụ thường xuyên của cơ quan, đơn vị. Các sở, ngành liên quan tổ chức thông tin tuyên truyền nội dung Nghị quyết số 52-NQ/TW, Nghị quyết số 50/NQ-CP đến các cơ quan, đơn vị và các tầng lớp nhân dân trong tỉnh; cụ thể hóa các nội dung của Nghị quyết gắn với cập nhật, bổ sung những vấn đề mới, những vấn đề cần cảnh báo để định hướng, tuyên truyền trên báo, đài nhằm nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và quần chúng nhân dân về các chủ trương chính sách lớn chủ động tham gia cuộc CMCN 4.0. tạo đồng thuận trong xã hội và toàn hệ thống chính trị. Tham mưu cơ chế, chính sách trên cơ sở chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và thực tiễn của tỉnh, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp, người dân tham gia quá trình chuyển đổi số và phát triển các sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh tế dựa trên nền tảng công nghệ số, internet và không gian mạng. Đẩy mạnh ứng dụng các công nghệ CMCN 4.0 trong dự báo, phân tích chính sách, soạn thảo, ban hành, tổ chức, giám sát thực thi pháp luật, bảo đảm cơ chế phản hồi thông tin, phản ứng chính sách kịp thời, chính xác, theo kịp sự thay đổi nhanh chóng của đời sống kinh tế - xã hội. Thực hiện tốt các nội dung: xây dựng và phát triển cơ sở hạ tầng thiết yếu đáp ứng yêu cầu của CMCN 4.0; chính sách phát triển và nâng cao năng lực đổi mới sáng tạo quốc gia; phát triển nguồn nhân lực thích ứng với yêu cầu cuộc CMCN 4.0; mở rộng hợp tác về khoa học, công nghệ với các đối tác có trình độ khoa học công nghệ tiên tiến trong cuộc CMCN 4.0; thúc đẩy chuyển đổi số mạnh mẽ trong các cơ quan Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội bảo đảm thống nhất, kết nối liên thông và đồng bộ; ưu tiên thực hiện nâng cấp, chuyển đổi công nghệ các ngành có mức độ sẵn sàng cao như công nghiệp công nghệ thông tin, điện tử - viễn thông, công nghiệp chế tạo thông minh, tài chính - ngân hàng, thương mại điện tử, nông nghiệp số, y tế, giáo dục và đào tạo...
Chủ động, tích cực tham gia cuộc CMCN 4.0 sẽ là cơ hội để tỉnh ta phát huy, khai thác các tiềm năng tự nhiên, con người để đảm bảo phát triển kinh tế - xã hội bền vững./.
Bài và ảnh: Ngọc Ánh
