Hiệu quả tích cực qua 10 năm thực thi Luật Sở hữu trí tuệ

Thực thi quyền sở hữu trí tuệ (SHTT) có vai trò rất quan trọng nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của chủ thể, lợi ích của người tiêu dùng và xã hội, góp phần lành mạnh hóa môi trường kinh doanh và thu hút các nguồn đầu tư vào các hoạt động sáng tạo. Qua 10 năm thực thi Luật SHTT năm 2005 đã tạo sự chuyển biến mạnh về nhận thức cho người dân cũng như doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh về lĩnh vực SHTT, góp phần giảm thiểu tình trạng vi phạm trong lĩnh vực SHTT ở địa phương; nâng cao kiến thức, vị thế, vai trò cho cán bộ quản lý Nhà nước, các doanh nghiệp.

Để nâng cao hiệu quả thực thi quyền SHTT, UBND tỉnh đã chỉ đạo các ngành chức năng tập trung tuyên truyền các văn bản hướng dẫn thi hành, phổ biến các quy định về các đối tượng SHTT; ký kết chương trình phối hợp liên ngành KH và CN, Sở VH, TT và DL, NN và PTNT, Công thương, Công an tỉnh, Hải quan về hợp tác phòng và chống xâm phạm quyền SHTT giai đoạn 2006-2010. Trên cơ sở đó, các cơ quan chuyên môn của tỉnh đã phối hợp chặt chẽ trong việc tuyên truyền và thực thi quyền SHTT trên địa bàn tỉnh, góp phần tăng nhanh số hồ sơ đăng ký SHTT, hạn chế nạn buôn lậu, gian lận thương mại, tích cực bảo vệ quyền SHTT và quyền lợi của người tiêu dùng. 10 năm qua các cơ quan trên địa bàn tỉnh đã tổ chức được trên 150 cuộc hội thảo, hội nghị tập huấn với gần 9.100 lượt người tham dự. Trong đó, Sở KH và CN đã tổ chức 140 cuộc, 8.400 lượt người; biên soạn và phát hành các tài liệu về SHTT như: 1.000 cuốn Sổ tay hướng dẫn xác lập quyền SHTT cho cả 3 loại đối tượng: Nhãn hiệu, Kiểu dáng công nghiệp, Sáng chế, chuyển giao công nghệ và 1.000 cuốn Sổ tay đăng bạ về Nhãn hiệu. Qua công tác phổ biến, triển khai thi hành Luật SHTT đã tác động tích cực, đảm bảo cho các tổ chức, cá nhân hiểu biết về quyền dân sự cơ bản của công dân, bảo vệ quyền lợi chính đáng của chủ sở hữu về quyền tác giả, quyền liên quan, quyền sở hữu công nghiệp, quyền đối với giống cây trồng… Đồng thời góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước về SHTT. Cùng với công tác tuyên truyền, Sở KH và CN đã tư vấn, hướng dẫn đăng ký xác lập quyền sở hữu công nghiệp. Trong thời gian qua, toàn tỉnh đã có 530 hồ sơ đăng ký xác lập quyền sở hữu công nghiệp nộp hồ sơ tại Cục SHTT (Bộ KH và CN) (trong đó có 236 văn bằng được cấp). Đặc biệt, Chương trình hỗ trợ phát triển tài sản trí tuệ giai đoạn (2011-2015) triển khai đã thu được nhiều kết quả đáng ghi nhận, những sản phẩm đặc sản, sản phẩm có tiềm năng, thế mạnh của tỉnh được hỗ trợ, xác lập, quản lý và phát triển nhãn hiệu tập thể, nhãn hiệu chứng nhận. Cục SHTT đã cấp văn bằng bảo hộ cho các sản phẩm: Đồ gỗ La Xuyên, rượu nếp Yên Phú, nước mắm Giao Châu, cá bống bớp Nghĩa Hưng,... đăng ký bản quyền cho 5 phần mềm tin học; hỗ trợ 20 lượt tổ chức, doanh nghiệp tham dự hội chợ nhằm khuyến khích phát triển tài sản trí tuệ, quảng bá thương hiệu, giới thiệu quy trình, sản phẩm công nghệ góp phần nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường nội địa; đăng ký bảo hộ 100 nhãn hiệu, 10 kiểu dáng công nghiệp, 3 sáng chế cho các tổ chức, doanh nghiệp tại địa phương. Hầu hết các sản phẩm khi được hỗ trợ bảo hộ đã nâng cao lợi thế cạnh tranh, nhờ đó gia tăng đáng kể giá trị sản phẩm, thu nhập cho người dân, góp phần phát triển bền vững nông nghiệp của tỉnh. Qua chương trình, đã huy động được gần 7,77 tỷ đồng (trong đó: ngân sách Trung ương là 892 triệu đồng, ngân sách sự nghiệp khoa học là 4,287 tỷ đồng, nguồn khác là: 2,591 tỷ đồng). Các hoạt động hỗ trợ bảo vệ quyền SHTT cũng được Sở KH và CN tiến hành nhằm ngăn chặn các hành vi xâm phạm và sử dụng trái phép quyền SHTT; đồng thời làm tốt công tác phối hợp thanh tra liên ngành Công thương, Công an tỉnh, NN và PTNT, VH, TT và DL việc thực hiện các quy định của Nhà nước trong việc chống hàng giả, hàng nhái, chống sử dụng trái phép các quyền SHTT tại các đơn vị, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh. Trong đó, Sở KH và CN đã thanh tra, kiểm tra được 257 cơ sở sản xuất, kinh doanh hàng công nghiệp thực phẩm, sắt thép xây dựng, sản xuất bia, xăng dầu, mũ bảo hiểm trong việc chấp hành các quy định về sở hữu công nghiệp. Kết quả đã phát hiện 31 vụ vi phạm nhãn hiệu, phạt tiền 11,1 triệu đồng và buộc tiêu huỷ sản phẩm giả mạo. Bên cạnh đó, lực lượng Thanh tra sở đã phối hợp với Thanh tra Bộ KH và CN thực hiện thanh tra theo đơn tố cáo xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp về nhãn hiệu đối với 4 đơn vị sản xuất, kinh doanh bánh kẹo trên địa bàn. Qua thanh tra, kiểm tra, bên cạnh việc xử lý vi phạm hành chính đối với những đơn vị vi phạm, đoàn công tác đã chỉ ra những vi phạm và những sơ hở của doanh nghiệp trong quá trình thực hiện bảo vệ quyền SHTT cho sản phẩm của mình, đồng thời khuyến cáo với cơ quan quản lý Nhà nước về thực trạng thực thi quyền SHTT tại các doanh nghiệp, làm căn cứ xác định nhiệm vụ hỗ trợ phát triển tài sản trí tuệ trong thời gian tới. Những nỗ lực của các cơ quan chức năng nói chung và Sở KH và CN nói riêng đã góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực thi Luật SHTT trên địa bàn tỉnh. Đặc biệt đã nâng cao nhận thức về SHTT của toàn dân, của doanh nghiệp và năng lực quản lý của các cơ quan quản lý Nhà nước. Đây chính là chìa khóa giúp các cơ sở sản xuất, làng nghề và doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh bảo vệ và phát triển thương hiệu của mình trong nền kinh tế thị trường hội nhập quốc tế sâu rộng. 

 

Tuy nhiên trong quá trình thực thi quyền SHTT trên địa bàn tỉnh vẫn còn những bất cập về công tác tổ chức giám định vi phạm SHTT, thời gian đợi kết quả giám định và mức xử phạt vi phạm. Để nâng cao hiệu quả thực thi Luật SHTT, Sở KH và CN tiếp tục vận dụng sáng tạo cơ chế nhằm khuyến khích hoạt động nghiên cứu, sáng tạo KH và CN; thúc đẩy đổi mới, chuyển giao công nghệ và các giao dịch về tài sản trí tuệ; tăng cường hiệu quả công tác thực thi quyền SHTT, đáp ứng yêu cầu sự nghiệp CNH-HĐH và hội nhập kinh tế quốc tế. Sở KH và CN tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức, chính sách và pháp luật về SHTT nhằm nâng cao nhận thức, hình thành ý thức tôn trọng và bảo vệ quyền SHTT cho cộng đồng và doanh nghiệp, đặc biệt chú trọng tuyên truyền về SHTT theo các Điều ước, Hiệp định quốc tế mà Việt Nam đã tham gia. Xây dựng chính sách phát triển đội ngũ cán bộ làm công tác SHTT vững về chuyên môn. Chủ động phối hợp thực thi quyền SHTT giữa các cơ quan; nâng cao chất lượng công tác thanh tra, kiểm tra chuyên ngành để kịp thời phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm; xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, đảm bảo tính răn đe đối với các trường hợp cố tình vi phạm hoặc vi phạm có tổ chức nhằm ổn định trật tự thị trường, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các cá nhân và doanh nghiệp khi tham gia vào quan hệ pháp luật SHTT, nâng cao niềm tin của cộng đồng đối với các cơ quan quản lý Nhà nước tại địa phương./.

 

Bài và ảnh: Nguyễn Hương