Xác định KH và CN là yếu tố quan trọng góp phần tăng nhanh năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh của nền kinh tế, thời gian qua Sở KH và CN, các địa phương đã tập trung đẩy mạnh, nâng cao hiệu quả hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ ở cấp cơ sở.
 |
| Cán bộ Viện Cây lương thực (Bộ NN và PTNT) và Trung tâm Ứng dụng tiến bộ KHCN (Sở KH và CN) kiểm tra mô hình ứng dụng nấm có ích trong phòng trừ sâu bệnh tại xã Đại Thắng (Vụ Bản). |
Sở KH và CN đã quan tâm chỉ đạo các phòng nghiệp vụ tạo mọi điều kiện để các huyện, thành phố nâng cao chất lượng hoạt động KHCN. Trên cơ sở đó, Sở KH và CN đã hướng dẫn các huyện, thành phố tập trung kiện toàn Hội đồng KHCN cấp huyện, ngành trực thuộc để làm tốt chức năng đề xuất, thẩm định các nhiệm vụ KHCN phục vụ phát triển kinh tế, cải cách hành chính, hiện đại hóa quá trình tác nghiệp ở một số lĩnh vực phục vụ đời sống, sinh hoạt của nhân dân như trường học, bệnh viện. Đồng thời tìm ra giải pháp khắc phục những khó khăn, phát huy lợi thế đất đai, điều kiện tự nhiên để hợp lý hóa sản xuất cũng như định hướng phát triển kinh tế - xã hội trong những năm tiếp theo. Thường xuyên tập huấn nghiệp vụ quản lý, tổ chức triển khai các hoạt động KHCN trên địa bàn cho cán bộ theo dõi KHCN cấp huyện; cử cán bộ phối hợp với Phòng Công thương, Phòng Kinh tế các huyện, thành phố tổ chức tập huấn, hướng dẫn các cơ quan, đơn vị trên địa bàn viết sáng kiến cải tiến kỹ thuật, thực thi quyền sở hữu trí tuệ... Chỉ đạo Chi cục Quản lý Tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng, Thanh tra Sở tổ chức thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật thuộc lĩnh vực tiêu chuẩn, chất lượng và an toàn bức xạ... của các tổ chức, cá nhân trên địa bàn. Đồng thời, cố gắng tạo điều kiện cho các huyện, thành phố thực hiện các đề tài, dự án KHCN và bổ sung kinh phí KHCN cho các đơn vị hoạt động. Bên cạnh sự nỗ lực của Sở, mỗi huyện, thành phố lại có cách làm sáng tạo để nâng cao chất lượng hoạt động KHCN cấp cơ sở. Thành phố Nam Định là điển hình tiêu biểu trong việc phát động phong trào thi đua lao động sáng tạo, phát huy sáng kiến cải tiến kỹ thuật. Các huyện Giao Thủy, Hải Hậu đi đầu trong việc đề xuất, thực hiện các đề tài dự án KHCN. Huyện Xuân Trường, Nghĩa Hưng tập trung làm tốt công tác tuyên truyền để nâng cao nhận thức về KHCN cho toàn thể nhân dân trên địa bàn... Do đó trong năm 2014, các huyện, thành phố đã kiện toàn Hội đồng KHCN cấp cơ sở và ban hành 30 văn bản các loại điều chỉnh hoạt động KHCN trên địa bàn. Tổ chức tuyên truyền cung cấp thông tin KHCN và phổ biến pháp luật về KHCN cho người dân và các doanh nghiệp theo từng chuyên đề cụ thể. Tiến hành kiểm tra tiêu chuẩn, chất lượng, đo lường đối với xăng dầu, thiết bị có nguồn phóng xạ, thiết bị y tế nhóm II và hàng hóa đóng gói sẵn tại hơn 400 doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh trên địa bàn. Đặc biệt hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, ứng dụng tiến bộ KHCN đã gắn với phong trào xây dựng NTM, mang lại hiệu quả thiết thực. Trong đó 59 xã, thị trấn xây dựng NTM trong toàn tỉnh đã đưa vào khai thác, sử dụng thư viện KHCN điện tử nông thôn phục vụ sản xuất. Huyện Mỹ Lộc đã hỗ trợ áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật nâng cao năng suất, chất lượng lúa; từng bước cơ giới hóa các khâu cấy, gặt trong sản xuất lúa; ứng dụng tiến bộ kỹ thuật cải tiến kỹ thuật canh tác lúa... Huyện Hải Hậu triển khai ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào xử lý nước thải ao nuôi tôm chân trắng; xử lý rác thải bằng lò đốt theo công nghệ Nhật Bản; Thành phố Nam Định hỗ trợ ứng dụng tiến bộ KHCN vào sản xuất công nghiệp; đặc biệt là đưa các giống cây con quý, có giá trị cao vào phục vụ quá trình sản xuất nông nghiệp chất lượng cao theo đặc thù của thành phố.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, kết quả nâng cao chất lượng hoạt động KHCN cấp cơ sở cũng còn nhiều hạn chế so với yêu cầu đặt ra. Trong đó, cán bộ phụ trách KHCN cấp cơ sở và các thành viên Hội đồng KHCN chưa tham mưu được cho chính quyền địa phương lựa chọn các nhiệm vụ KHCN để ứng dụng vào thực tiễn mà các nhiệm vụ KHCN được triển khai trên địa bàn cơ bản vẫn do Hội đồng KHCN tỉnh lựa chọn và bố trí. Công tác quản lý Nhà nước về KHCN chưa được quan tâm thường xuyên. Đặc biệt là sự nỗ lực phấn đấu giữa các huyện, thành phố chưa đồng đều. Để nâng cao chất lượng hoạt động, quản lý KHCN cấp cơ sở, thời gian tới các huyện, thành phố cần đẩy mạnh tuyên truyền để người dân hiểu rõ vai trò, tầm quan trọng của ứng dụng KHCN vào thực tế. Chủ động nguồn nhân lực, thực hiện các chính sách, phụ cấp thích hợp và tạo điều kiện cho cán bộ phụ trách KHCN nắm bắt thông tin, nâng cao khả năng chỉ đạo và định hướng KHCN trên địa bàn. Đặc biệt cán bộ trực tiếp phụ trách KHCN cấp huyện ngoài yêu cầu về trình độ học vấn, có khả năng tổng hợp thông tin và kinh nghiệm trong công tác quản lý cần phải dày công tìm hiểu lợi thế và nhu cầu của địa phương ở các lĩnh vực kinh tế - xã hội để chủ động tham mưu, đề xuất xây dựng kế hoạch và triển khai thực hiện nhiệm vụ KHCN. Trong đó tập trung triển khai ứng dụng tiến bộ KHCN vào sản xuất và đời sống như: Ứng dụng công nghệ thông tin; hoàn thiện, duy trì áp dụng hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001:2008; khai thác thông tin KHCN để ứng dụng tiến bộ KHCN vào sản xuất và đời sống. Đẩy mạnh phát động phong trào phát huy sáng kiến cải tiến kỹ thuật, lao động sáng tạo tại các huyện, thành phố../.
Bài và ảnh: Nguyễn Hương
