Nét mới trong cuộc thi sáng tạo thanh, thiếu niên, nhi đồng tỉnh lần II

Nhằm khơi dậy tiềm năng và phát huy tư duy sáng tạo của thanh, thiếu niên, nhi đồng trong tỉnh, đồng thời giúp các em trau dồi kiến thức, rèn luyện kỹ năng sáng tạo, xây dựng ước mơ trở thành nhà sáng chế trong tương lai, mỗi năm một lần, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh đã phối hợp với Tỉnh Đoàn Thanh niên, các sở: KH và CN, GD và ĐT tổ chức Cuộc thi sáng tạo thanh, thiếu niên và nhi đồng. Qua hai lần tổ chức, cuộc thi đã từng bước khẳng định là một “sân chơi” bổ ích cho thanh, thiếu niên và nhi đồng trong tỉnh có niềm đam mê nghiên cứu khoa học.

Cuộc thi sáng tạo thanh, thiếu niên, nhi đồng tỉnh lần thứ II được Ban tổ chức phát động sớm hơn so với lần trước để thí sinh có nhiều thời gian chuẩn bị các giải pháp dự thi. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền về mục đích, điều kiện dự thi, nội dung tham dự và ý nghĩa cuộc thi tới tất cả các đối tượng thanh, thiếu niên đang học tập, sinh hoạt trên địa bàn toàn tỉnh. Ban tổ chức cuộc thi cử các thành viên đi kiểm tra quá trình triển khai cuộc thi tại các cơ sở để kịp thời động viên các thầy, cô giáo, học sinh tích cực tham gia, đồng thời tháo gỡ những khó khăn trong quá trình tham dự cuộc thi. Chủ động phối hợp với đơn vị tư vấn, hỗ trợ bằng vật chất và đóng góp ý kiến đối với những giải pháp có tính sáng tạo cao, giúp các tác giả hoàn thiện giải pháp trong điều kiện tốt nhất. Do đó, dù phát động trong thời gian ngắn lại trùng với thời điểm cuối năm học và kỳ nghỉ hè của học sinh nhưng cuộc thi đã thu hút đông đảo thí sinh tham gia. Sau 3 tháng tích cực tuyên truyền, phổ biến thể lệ, Ban tổ chức cuộc thi đã nhận được 63 giải pháp tham dự ở cả 5 lĩnh vực dự thi gồm: đồ dùng học tập; phần mềm tin học; sản phẩm thân thiện với môi trường; các dụng cụ sinh hoạt gia đình, đồ chơi trẻ em; bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế. Hầu hết các mô hình, sản phẩm tham gia cuộc thi đều thể hiện được nét mới, sáng tạo và có khả năng ứng dụng cao trong sản xuất và đời sống sinh hoạt. Ban tổ chức đã quyết định trao giải cho 16 giải pháp xuất sắc nhất ở cả 5 lĩnh vực tham dự. Trong đó có 3 giải nhất, 4 giải nhì, 5 giải ba và 4 giải khuyến khích. Giải nhất cuộc thi thuộc về các sản phẩm: “Chế tạo pin mặt trời từ đèn công suất hỏng” của nhóm tác giả Trần Vân Anh và Trần Mạnh Cường, học sinh Trường THCS Hải Nam (Hải Hậu); “Mô hình máy bóc hạt sen” của nhóm tác giả Nguyễn Văn Chương, Nguyễn Quốc Huy, Nguyễn Mạnh Cường, Bùi Minh Hoàng, Trường THPT Trần Văn Lan (Mỹ Lộc); “Thiết kế phanh tự động hỗ trợ giảm thiểu tai nạn giao thông” của nhóm học sinh Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong (TP Nam Định). Trong đó sản phẩm “Chế tạo pin mặt trời từ đèn công suất hỏng” của các em Trần Vân Anh và Trần Mạnh Cường, Trường THCS Hải Nam (Hải Hậu) đã gây ấn tượng lớn đối với Ban tổ chức cuộc thi, các thầy, cô giáo và đông đảo học sinh trong toàn tỉnh. Với ý tưởng chế tạo pin sử dụng năng lượng mặt trời chuyển thành điện năng tích trữ trong các pin sạc, bình ắc quy phục vụ sinh hoạt hằng ngày như thắp đèn, nghe đài, chạy quạt, sạc pin điện thoại… các em Trần Vân Anh và Trần Mạnh Cường đã vận dụng kiến thức vật lý được học trong nhà trường, tận dụng nguyên liệu chính là đui đèn công suất hỏng làm tế bào quang điện kết hợp với khả năng hấp thụ ánh sáng của đèn công suất và ghép nối các đui đèn công suất hỏng với nhau để tạo ra điện năng. Các em đã đấu nối trực tiếp 24 đui đèn công suất hỏng trên một bảng kê rồi đưa ra ngoài ánh sáng thu được dòng điện 9,6-16,8V, cường độ dòng điện 40mA. Muốn dòng điện tăng lên để phục vụ sinh hoạt tốt hơn, các em đấu song song nhiều dãy đui đèn công suất với nhau… Từ dòng điện thu được các em cho chạy qua bộ điều khiển sạc và IC ổn áp để ổn định dòng điện phát ra là 5V hoặc 12V. Nguồn điện này có thể sử dụng trực tiếp với thiết bị tiêu thụ điện năng hoặc nạp vào bình ắc quy sử dụng khi cần thiết. Ngoài việc sử dụng năng lượng sạch theo đúng mục tiêu tiết kiệm điện, giải pháp này còn đặc biệt hữu ích đối với vùng nông thôn hay cho ngư dân lao động trên biển và các vùng đầm bãi nuôi trồng thủy hải sản. Với nguồn nguyên liệu tận dụng, các em đã chế tạo ra thiết bị sản xuất điện năng hữu ích với giá thành rẻ, khả năng áp dụng cao, dễ sử dụng, thay thế, sửa chữa khi hỏng hóc lại an toàn với môi trường và sức khỏe của người sử dụng. Ngoài công trình này, tại cuộc thi còn nhiều sản phẩm mang hàm lượng khoa học, ý nghĩa xã hội lớn như đề tài: "Trang trí bìa vở học sinh bằng bản đồ Tổ quốc, thông tin đặc trưng vùng miền và tiểu sử các anh hùng dân tộc Việt Nam qua các thời kỳ" của em Đỗ Uyển Linh Chi, học sinh Trường THCS Phùng Chí Kiên (TP Nam Định); “Chế tạo máy bơm nước bằng sức gió” của nhóm tác giả Phạm Ngọc Huyền, Trần Bằng An, học sinh Trường THCS Cát Thành (Trực Ninh); “Bộ nạp ắc quy tự động” của nhóm tác giả Trần Văn Huấn, Nguyễn Văn Thuấn, học sinh Trường THPT Hải Hậu A (Hải Hậu); “Hệ thống chuyển đổi sóng biển thành điện năng” của nhóm tác giả Lưu Hải Long, Ngô Đức Việt, Nguyễn Quan Minh, Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong (TP Nam Định)… Từ những giải pháp có giá trị khoa học cao, Ban tổ chức cuộc thi đã lựa chọn 6 sản phẩm xuất sắc nhất tham dự cuộc thi sáng tạo thanh, thiếu niên, nhi đồng toàn quốc. Lần đầu tiên có sản phẩm dự thi cấp quốc gia nhưng 3 trong 6 tác phẩm của thanh, thiếu niên tỉnh ta là: “Chế tạo pin mặt trời từ đèn công suất hỏng”; “Chế tạo máy bơm nước bằng sức gió” và “Bộ nạp ắc quy tự động” đã đạt giải khuyến khích. Thành công này không chỉ là vinh dự lớn của cá nhân tác giả, của bạn bè, các thầy, cô giáo mà còn khẳng định hiệu quả thiết thực của cuộc thi trong việc khai thác, phát huy tiềm năng sáng tạo trong xã hội. 

 

Đồng chí Phạm Văn Khôi, Phó Giám đốc Sở KH và CN cho biết: Cuộc thi  sáng tạo thanh, thiếu niên, nhi đồng tỉnh lần thứ II có tỷ lệ giải pháp tham dự gấp rưỡi năm trước, cả 10 huyện, thành phố đều tham gia, chất lượng đề tài, công trình sản phẩm dự thi tăng vượt bậc là những điểm mới về chất của cuộc thi. Đồng thời cũng khẳng định đây chính là sân chơi bổ ích dành cho thanh, thiếu niên, nhi đồng có niềm đam mê nghiên cứu khoa học trên địa bàn tỉnh. Qua đó, để đào tạo, bồi dưỡng, khuyến khích, động viên các em phát huy hơn nữa tư duy sáng tạo kỹ thuật góp phần cống hiến nhiều hơn cho sự nghiệp xây dựng quê hương, đất nước. Để tiếp tục khơi dậy và phát huy niềm đam mê sáng tạo trong lứa tuổi thanh, thiếu niên, thời gian tới, Ban tổ chức sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền sâu rộng mục đích, ý nghĩa cuộc thi đến đông đảo thanh, thiếu niên, nhi đồng trong tỉnh. Đặc biệt khuyến khích các em nhỏ tuổi, các em ở khu vực xa trung tâm thành phố tham gia./.

 

Bài và ảnh: Nguyễn Hương