Hệ thống sở hữu trí tuệ (SHTT) có các chức năng chính, đó là "cấp và bảo hộ độc quyền" và "thông tin" trong các hoạt động liên quan đến quyền SHTT. Với chức năng thông tin, hệ thống SHTT có nghĩa vụ phổ biến thông tin rộng rãi cho công chúng trong phạm vi quốc gia và quốc tế nhằm khuyến khích hoạt động sáng tạo và thúc đẩy nghiên cứu, phát triển công nghệ mới. Khai thác thông tin SHTT là việc sử dụng thông tin về các đối tượng SHTT trong các cơ sở dữ liệu (CSDL) thông tin SHTT, bao gồm: Tra cứu thông tin, xây dựng các gói thông tin theo các lĩnh vực kỹ thuật phục vụ hoạt động nghiên cứu, triển khai, xác lập, bảo hộ, khai thác, quản lý và phát triển các đối tượng SHTT... Tuy nhiên hiện nay việc sử dụng, khai thác thông tin sở hữu công nghiệp (SHCN) chưa được các doanh nghiệp, nhà quản lý quan tâm đúng mức.
Tại tỉnh ta, đa số các doanh nghiệp nắm bắt được thông tin và muốn có sự hỗ trợ của Nhà nước trong khâu đăng ký bảo hộ nhãn hiệu hàng hóa, giải pháp hữu ích. Tuy nhiên, một số doanh nghiệp nhỏ lẻ, sản phẩm chưa phổ biến rộng nên chưa đăng ký bảo hộ quyền SHTT. Những doanh nghiệp khi đăng ký nhãn hiệu hàng hóa hoặc kiểu dáng công nghiệp đều có tra cứu thông tin và tham khảo ý kiến của các cơ quan quản lý Nhà nước. Điều này cho thấy nhu cầu thu thập và khai thác thông tin rất cao và là đòi hỏi cấp thiết cho hoạt động của các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh trong giai đoạn hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay. Xuất phát từ ý tưởng đó, Sở KH và CN đã triển khai thực hiện dự án “Xây dựng CSDL quản lý SHTT và khai thác trực tuyến thông tin khoa học công nghệ phục vụ nghiên cứu triển khai, sản xuất, kinh doanh tại địa phương” với mục tiêu cung cấp cho doanh nghiệp các thông tin về SHTT phục vụ hoạt động nghiên cứu, triển khai, sản xuất, kinh doanh và phát triển tài sản trí tuệ, đồng thời giúp các cơ quan quản lý nắm thông tin về SHTT tại địa phương. Từ đó tăng năng lực cung cấp thông tin SHTT cho các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh và cung cấp các thông tin phù hợp cho các đối tượng có nhu cầu thông tin khác, góp phần đưa thông tin SHTT đến với doanh nghiệp một cách nhanh chóng và hữu ích nhất.
 |
| Hiện nay, hệ thống CSDL về SHCN của các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh bao gồm phần mềm quản lý Nhà nước về SHTT và thư viện số về SHCN đang chạy trên hệ thống máy chủ của Trung tâm Tin học và Thông tin khoa học công nghệ tại địa chỉ: http://shcn.ttkhcn.vn. |
Qua 6 tháng triển khai dự án, Trung tâm Tin học và Thông tin khoa học công nghệ (Sở KH và CN) đã hoàn thành các nội dung của dự án, trong đó nổi bật nhất là việc xây dựng hoàn thiện phần mềm CSDL thông tin SHTT. Phần mềm này gồm 2 phần mềm nhỏ là phần mềm quản lý SHTT dành cho các cơ quan quản lý Nhà nước và phần mềm thư viện số về SHCN có liên kết với nhau về dữ liệu. Phần mềm quản lý SHTT dành cho các cơ quan quản lý Nhà nước là phần mềm giúp các nhà quản lý nắm bắt thông tin và hệ thống hóa các cơ sở quản lý. Phần mềm này giúp người quản lý tra cứu thông tin về doanh nghiệp theo các tiêu chí khác nhau, tổng hợp và xuất ra bảng tính các thông tin cần thiết cho người sử dụng. Người sử dụng có thể tra cứu theo tên doanh nghiệp, theo địa chỉ huyện, thành phố và số báo cáo, nhập - xuất theo doanh nghiệp đăng ký hằng năm. Phần mềm này bao gồm một số chức năng: Cập nhật, thống kê được danh sách các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Nam Định có sản phẩm đã được đăng ký SHTT; thống kê tên doanh nghiệp, huyện, thành phố, thời gian nộp đơn, thời gian cấp văn bằng, loại SHTT, sáng chế, giải pháp hữu ích, kiểu dáng công nghiệp, nhãn hiệu hàng hóa. Phần mềm thư viện số về SHCN là phần mềm dùng để tra cứu thông tin về SHCN như nhãn hiệu hàng hoá,
kiểu dáng công nghiệp, sáng chế, giải pháp hữu ích. Phần mềm này giúp các cơ quan quản lý, các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh có thể vào tra cứu những thông tin về nhãn hiệu hàng hoá, kiểu dáng công nghiệp, sáng chế, giải pháp hữu ích và các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến SHTT. Các doanh nghiệp có thể tra cứu để biết các thủ tục đăng ký bảo hộ về SHCN, đồng thời tránh việc sản xuất và đăng ký nhãn hiệu đã được đăng ký bảo hộ về nhãn hiệu hàng hoá, kiểu dáng công nghiệp hay sáng chế. Ngoài ra, doanh nghiệp cũng có thể tìm hiểu các sáng chế, giải pháp hữu ích đã hết thời gian bảo hộ nhưng vẫn còn hữu ích trong sản xuất của các doanh nghiệp để áp dụng trong quá trình sản xuất. Phần mềm thư viện số có các chức năng như: Tra cứu trực tuyến thông tin SHTT theo các lĩnh vực: sáng chế, giải pháp hữu ích, kiểu dáng công nghiệp, nhãn hiệu hàng hóa; tra cứu trực tuyến văn bản pháp lý về lĩnh vực SHTT, các hướng dẫn về đăng ký, xác lập quyền SHTT; tra cứu trực tuyến các kho dữ liệu hữu ích về thông tin SHTT trên thế giới; hướng dẫn tra cứu thủ tục pháp lý, thông tin khoa học công nghệ và SHTT phục vụ nghiên cứu, triển khai; CSDL thông tin SHTT tích hợp bằng hai ngôn ngữ Anh - Việt. Bên cạnh đó, phần mềm còn tích hợp các thư viện về SHCN của Việt Nam và thế giới như: Thư viện IPLip (Cục Sở hữu trí tuệ), thư viện EPO của châu Âu, thư viện WIPO là thư viện của Bộ sưu tập sáng chế từ 25 quốc gia và khu vực trên thế giới, trong đó có Việt Nam, thư viện IPDL của Nhật Bản, thư viện KIPO của Hàn Quốc, thư viện USPTO của Mỹ, thư viện IP Australia của Úc… Hiện nay, hệ thống CSDL về SHCN của các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh bao gồm phần mềm quản lý Nhà nước về SHTT và thư viện số về SHCN đang chạy trên hệ thống máy chủ của Trung tâm Tin học và Thông tin khoa học công nghệ tại địa chỉ: http://shcn.ttkhcn.vn. Dự án đã được triển khai trên phạm vi toàn tỉnh. Đối tượng triển khai là tất cả các doanh nghiệp vừa và nhỏ, các làng nghề có sản phẩm hàng hoá. Sau khi được tập huấn khai thác thông tin SHTT, các doanh nghiệp đã hiểu được tầm quan trọng của SHTT nói chung, đặc biệt là SHCN trong sản xuất, kinh doanh. Từ đó, các doanh nghiệp có chiến lược xây dựng, bảo hộ và phát triển nhãn hiệu của mình. Không xâm phạm quyền SHCN của người khác đã được Nhà nước bảo hộ, tạo sự cạnh tranh lành mạnh trong kinh doanh và bảo vệ được lợi ích của người tiêu dùng. Việc khai thác thông tin SHTT giúp các doanh nghiệp có thể tham khảo, ứng dụng và đánh giá trình độ công nghệ của mình, từ đó có những quyết định đúng đắn trong việc sản xuất, kinh doanh. Ngoài ra, sản phẩm của dự án là công cụ để giúp các cơ quan quản lý Nhà nước tăng cường công tác quản lý và thực thi quyền SHTT của các cơ quan Nhà nước các cấp trên địa bàn tỉnh./.
Khôi Nguyên
