Khu ruộng trồng thử nghiệm giống lúa lai mới của Trung tâm Giống cây trồng Nam Định phủ một màu vàng hươm với những bông lúa to đã đến thì thu hoạch nhưng bộ lá đòng vẫn vươn thẳng màu lá gừng giúp cây lúa tiếp tục tích tụ dưỡng chất nuôi hạt thêm chắc, mẩy. Chính vì vậy, năng suất lúa (gặt thử) đạt 63 tạ/ha, trong khi giống lúa BT7 trồng đối chứng, cùng chế độ chăm sóc năng suất thấp hơn 11 tạ/ha. Đó là giống lúa Thiên Trường 217 do Trung tâm Giống cây trồng Nam Định nghiên cứu, chọn lọc và lai tạo từ tổ hợp lai giữa dòng lúa mẹ TGMS21S và dòng lúa bố phục hồi R7.7.
Giống lúa Thiên Trường 217 là thành quả sau 10 năm nghiên cứu, duy trì, chọn lọc, thuần hoá dòng lúa mẹ TGMS21S với cơ bản ổn định đặc tính di truyền về kiểu hình cũng như tính bất dục, đồng thời đã ghép cặp lai thử hàng trăm dòng lúa bố phục hồi tốt để chọn lọc được tổ hợp lai 217 có ưu thế lai cao về sinh trưởng, phát triển, cho năng suất khá, đặc biệt là chất lượng gạo ngon. Anh Đoàn Văn Sáu, Giám đốc Cty TNHH Cường Tân thừa nhận: Giống lúa lai 2 dòng Thiên Trường 217 chất lượng gạo "ngang ngửa" với giống lúa thuần chất lượng cao BT7, mùi thơm nhẹ hơn BT7. Cty sẽ hợp tác cùng Trung tâm Giống cây trồng Nam Định để sản xuất hạt lai F1 và nhân rộng các mô hình sản xuất lúa thương phẩm Thiên Trường 217 ngay từ vụ mùa năm 2013 này…". Cty CP Giống cây trồng Nam Định cũng mong muốn hợp tác với Trung tâm để sản xuất hạt lai F1 và lúa thương phẩm Thiên Trường 217 trong thời gian tới.
 |
| Tham quan mô hình cấy trình diễn giống lúa lai nội Thiên Trường 217 vụ xuân 2013 tại Trung tâm Giống cây trồng Nam Định. |
Thế mạnh của giống lúa lai Thiên Trường 217 là thời gian sinh trưởng ngắn, cây cứng, đẻ nhánh khỏe, tập trung; bông to, nhiều hạt, tỷ lệ lép thấp hơn các giống lúa TH3-3 và BT7; nhiễm bạc lá, khô vằn và rầy thấp hơn nhiều so với giống BT7. Về năng suất giống lúa Thiên Trường 217 có thể đạt trên 65 tạ/ha. Qua cấy thử nghiệm 3 vụ tại Trung tâm Giống cây trồng Nam Định và ở huyện Trực Ninh năng suất khá ổn định: vụ mùa năm 2011, năng suất thực thu 60 tạ/ha, cao hơn gần 30% so với giống BT7, tương đương với năng suất giống TH3-3; vụ mùa năm 2012, năng suất thực thu đạt 58,5 tạ/ha, tương đương năng suất giống TH3-3 và cao hơn năng suất giống BT7 là 28,5% (12 tạ/ha); vụ xuân năm 2013, năng suất đạt 63 tạ/ha, tương đương năng suất giống TH3-3 và cao hơn 21,2% so với năng suất giống BT7 (11 tạ/ha). Đồng chí Lê Xuân Thủy, Giám đốc Sở NN và PTNT cho biết: Đây là một giống lúa lai nội chất lượng cao, năng suất khá, sức chống chịu sâu bệnh và thời tiết khá do Nam Định nghiên cứu, duy trì, chọn lọc và lai tạo, rất phù hợp với xu hướng sản xuất lúa của nông dân trong tỉnh những năm tới, đáp ứng kịp thời yêu cầu giống lúa thay thế khi tỉnh chủ trương từng bước hạn chế, loại bỏ giống lúa BT7 trong sản xuất vụ mùa vì nhiễm nặng bệnh bạc lá, lại chưa có thuốc đặc trị. Giống lúa mới cũng phù hợp với điều kiện sản xuất chịu tác động của biến đổi khí hậu, mặn lấn sâu vào đồng ruộng. Do chủ động về giống lúa bố, mẹ và công nghệ lai tạo hạt lai F1, Trung tâm Giống cây trồng Nam Định và các Cty sản xuất giống đã đồng lòng hợp tác đầu tư cho nghiên cứu giống lúa mới chất lượng tốt. Nếu khắc phục được những hạn chế, tồn tại, tỉnh ta hoàn toàn chủ động về giống Thiên Trường 217 với chất lượng tốt, giá rẻ để nhân ra diện rộng. Việc lai tạo thành công giống lúa lai Thiên Trường 217 đã cho thấy hiệu quả thiết thực của mối liên kết “4 nhà” trong sản xuất nông nghiệp, kịp thời khai thác, phát huy tiềm năng sáng tạo của đội ngũ trí thức (nhà khoa học), nguồn lực của các nhà doanh nghiệp đầu tư đúng địa chỉ, đối tượng và trách nhiệm của các nhà quản lý, hoạch định chính sách ở địa phương cùng chia sẻ trách nhiệm và lợi ích với nhà nông. Đồng chí Nguyễn Văn Hữu, Phó Giám đốc Trung tâm, trưởng nhóm nghiên cứu, lai tạo giống lúa Thiên Trường 217 cho biết, thời gian tới Trung tâm sẽ tiếp tục nghiên cứu, xác định thời vụ sản xuất và khảo sát một số vùng sinh thái phù hợp để sản xuất đủ lượng hạt giống lúa bố, mẹ, đồng thời hoàn thiện quy trình kỹ thuật sản xuất hạt lúa lai F1 giống Thiên Trường 217 và sản xuất lúa lai thương phẩm. Trung tâm hợp tác với Cty TNHH Cường Tân và Cty CP Giống cây trồng Nam Định tổ chức sản xuất hạt lai F1 đủ cung ứng cho sản xuất lúa thương phẩm. Trước mắt, trong vụ mùa 2013, Trung tâm sẽ tổ chức sản xuất hạt lai F1 giống Thiên Trường 217 trên diện tích 5.000m2 để có khoảng 1 tấn hạt lai F1 cho sản xuất lúa thương phẩm trong năm 2014. Cty TNHH Cường Tân cũng đăng ký sản xuất hạt lai F1 với quy mô vài ha tại Cty, xây dựng các mô hình trình diễn sản xuất lúa thương phẩm Thiên Trường 217 tại các vùng sinh thái của tỉnh. Ngoài ra, Cty TNHH Cường Tân cũng xác định sẽ sản xuất giống lúa bố, mẹ phục vụ cho sản xuất hạt lai F1 giống lúa Thiên Trường 217 trong những năm tới tại vùng sản xuất giống lúa bố, mẹ các tổ hợp giống TH3-3, TH3-5, TH7-2, CT16 của Cty ở các tỉnh Điện Biên, Sơn La.
Thành công của Trung tâm Giống cây trồng Nam Định khẳng định bước tiến của tỉnh trong sản xuất lúa lai, xứng đáng là trung tâm lúa của vùng đồng bằng sông Hồng, đóng góp quan trọng để thực hiện các mục tiêu tăng trưởng trong sản xuất nông nghiệp của tỉnh./.
Bài và ảnh: Tuấn Anh
