Mỹ sẽ ký một thỏa thuận giảm hiện diện quân sự tại Afghanistan chỉ khi thỏa thuận “tuần giảm bạo lực” với lực lượng Taliban thành công.
Điều kiện trên của Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo được đưa ra trong bối cảnh Washington và Taliban đang gần tiến tới một thỏa thuận lịch sử có thể mang lại hòa bình cho Afghanistan sau 18 năm xung đột.
 |
| Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo phát biểu trong cuộc họp báo ngày 25-2. Ảnh: AFP |
Phát biểu tại một buổi họp báo ở Washington ngày 25-2 (giờ địa phương), Ngoại trưởng Pompeo cho biết, bất chấp các cuộc tấn công của quân nổi dậy và các cuộc không kích của Mỹ nhằm vào những mục tiêu thuộc tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng, thỏa thuận “tuần giảm bạo lực” giữa Mỹ và Taliban ở Afghanistan đang phát huy hiệu quả. Mặc dù vậy, ông Pompeo vẫn khẳng định, chỉ khi nào thỏa thuận giảm bạo lực với Taliban thành công, Washington mới ký thỏa thuận, có thể vào ngày 29-2 tại Doha (Qatar), trong đó bao gồm cả việc rút quân Mỹ và đàm phán. Trước đó, trong một cuộc họp với giới chức an ninh Afghanistan, chỉ huy các lực lượng Mỹ tại Afghanistan Scott Miller đã nhấn mạnh, thỏa thuận giảm bạo lực là cơ hội to lớn cho hòa bình và hoàn toàn phụ thuộc vào Taliban để đạt được mục tiêu cuối cùng.
Các cuộc đàm phán hòa bình giữa Mỹ và Taliban bắt đầu diễn ra kể từ năm 2018 nhằm tìm kiếm thỏa thuận giúp Washington rút hàng nghìn binh lính về nước, đổi lại, Taliban phải tuân thủ hàng loạt cam kết và bảo đảm an ninh tại quốc gia này. “Tuần giảm căng thẳng” kéo dài từ ngày 22 đến 29-2 là thời gian để kiểm chứng thiện chí của Taliban với thỏa thuận này và kiểm soát các lực lượng của mình, trong khi phía Mỹ cũng sẽ rút khoảng 50% lực lượng tại Afghanistan hiện đang ở mức khoảng 12-13 nghìn người.
Giới phân tích nhận định, nếu được ký kết, thỏa thuận hòa bình Mỹ - Taliban sẽ khởi đầu cho các cuộc đàm phán giữa các bên liên quan tại Afghanistan cũng như việc rút dần quân đội Mỹ về nước nhằm chấm dứt một trong những cuộc chiến dài nhất trong lịch sử nước Mỹ. Theo AP, tính đến tháng 2-2020, có khoảng 16.500 binh sĩ từ 38 quốc gia đang được triển khai ở Afghanistan trong khuôn khổ Chiến dịch Hỗ trợ kiên quyết (RS) của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) nhằm hỗ trợ và đào tạo cho quân đội Afghanistan. Trong số đó, Mỹ có lực lượng đông nhất với 8.000 binh sĩ, tiếp theo là Đức (1.300 binh sĩ), Anh (1.100 binh sĩ), Italy (900 binh sĩ), Gruzia (870 binh sĩ) và Rumania (800 binh sĩ). Pháp, nước có tới 4.000 binh sĩ ở Afghanistan vào năm 2010, đã rút khỏi nước này vào năm 2012.
Ngoài tham gia chiến dịch RS, hàng nghìn binh sĩ Mỹ đang có mặt ở Afghanistan tham gia Chiến dịch Canh gác Tự do (Freedom’s Sentinel). Bên cạnh đó, có khoảng 13 nghìn binh sĩ Mỹ cũng được triển khai ở Afghanistan để chống IS.
Với số lượng lớn binh sĩ triển khai ở Afghanistan, Mỹ cũng là nước có nhiều thương vong nhất với 1.909 người thiệt mạng và 20.717 người bị thương, theo số liệu của Lầu Năm Góc công bố ngày 20-2 vừa qua. Ngoài Mỹ, Anh cũng chịu tổn thất nặng nề nhất với 454 người thiệt mạng, tiếp theo là Canada (157 người) và Pháp (89 người).
Kể từ ngày 30-9-2019, Lầu Năm Góc chính thức ước tính chi phí cho các hoạt động quân sự ở Afghanistan là 776 tỷ USD kể từ năm 2001, bao gồm cả 197,3 tỷ USD cho việc tái thiết đất nước và các cơ quan công quyền của nước này. Tuy nhiên, theo một nghiên cứu của Đại học Brown (Mỹ), chi phí mà Mỹ đổ vào cuộc chiến ở Afghanistan thực tế cao hơn nhiều so với con số 776 tỷ USD. Lý do có sự chênh lệch trên là do Lầu Năm Góc chưa tính tới tiền viện trợ do Bộ Ngoại giao cấp hay kinh phí cho các hoạt động tình báo, chi phí y tế cho hàng nghìn cựu chiến binh Mỹ bị thương trong cuộc xung đột này. Nếu tính tất cả yếu tố trên, các nhà nghiên cứu của Đại học Brown dự đoán tổng chi phí cho các cuộc chiến chống khủng bố do Mỹ tiến hành ở Iraq, Syria, Afghanistan và một số nơi khác kể từ năm 2001 là 6.400 tỷ USD./.
Theo QĐND
