Ngày 25-2, Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres hối thúc Nga và Mỹ tìm cách duy trì Hiệp ước các lực lượng hạt nhân tầm trung (INF) và gia hạn Hiệp ước về Các biện pháp hạn chế và cắt giảm hơn nữa các vũ khí tấn công chiến lược, hay còn gọi là Hiệp ước START mới.
 |
Phát biểu tại Hội nghị Giải trừ quân bị tại Geneva, ông Gueterres nói: "Tôi kêu gọi các bên tham gia Hiệp ước INF sử dụng thời gian còn lại để tiến hành các cuộc đối thoại chân thành về hàng loạt các vấn đề đã được nêu ra. Việc duy trì bản hiệp ước này là rất quan trọng".
Ông nhấn mạnh rằng việc chấm dứt bản hiệp ước sẽ khiến thế giới trở nên thiếu an toàn và bất an hơn, điều "sẽ được cảm nhận sâu sắc ở châu Âu". Ông nói: "Chúng ta không thể chịu đựng được việc cuộc chạy đua hạt nhân không bị hạn chế trong những ngày tăm tối nhất của cuộc Chiến tranh Lạnh".
Ông Gueterres cũng kêu gọi Nga và Mỹ gia hạn hiệu lực của Hiệp ước START Mới, vốn sẽ hết hạn vào năm 2021, và tìm kiếm khả năng cắt giảm hơn nữa kho vũ khí hạt nhân của hai nước. Ông nói: "Tôi cũng kêu gọi Mỹ và LB Nga gia hạn Hiệp ước START Mới trước khi nó hết hiệu lực vào năm 2021".
Tổng Thư ký LHQ nhắc lại rằng bản hiệp ước "là công cụ pháp lý quốc tế duy nhất giới hạn quy mô kho vũ khí hạt nhân lớn nhất thế giới" và khẳng định các điều khoản thanh tra của hiệp ước này "thể hiện tầm quan trọng của các biện pháp xây dựng lòng tin mang lại lợi ích cho toàn thế giới".
Ông Gueterres "yêu cầu Nga và Mỹ sử dụng khoảng thời gian mà phần mở rộng của hiệp ước mang lại để cân nhắc cắt giảm hơn nữa kho vũ khí hạt nhân chiến lược của họ".
Theo ông, tiến trình kiểm soát vũ khí song phương giữa Nga và Mỹ "từng là một trong những dấu ấn an ninh quốc tế trong vòng 50 năm qua". Ông chỉ ra rằng: "Nhờ những nỗ lực của họ, kho vũ khí hạt nhân toàn cầu giờ đây chỉ còn bằng một phần sáu so với năm 1985".
Hiệp ước INF được Liên Xô và Mỹ ký kết ngày 8-12-1987 và có hiệu lực tháng 1-1988, theo đó, hai bên cam kết không sản xuất, thử nghiệm, triển khai các tên lửa đạn đạo và tên lửa hành trình trên mặt đất tầm trung và tầm ngắn. Từ nhiều năm , Mỹ và Nga liên tiếp cáo buộc nhau vi phạm hiệp ước. Ngày 1-2 vừa qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tuyên bố Mỹ ngừng thực thi các nghĩa vụ của mình trong hiệp ước INF từ ngày 2-2. Ngay lập tức, Tổng thống Nga Vladimir Putin cũng thông báo Nga cũng sẽ ngừng tham gia hiệp ước.
Trong khi đó, Hiệp ước START mới có hiệu lực từ tháng 2-2011. Theo hiệp ước này, bảy năm sau khi hiệp ước có hiệu lực, mỗi bên tham gia không được triển khai quá 700 tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM), tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm (SLBM) và máy bay ném bom chiến lược cũng như không quá 1.550 đầu đại trên các ICBM, SLBM và máy bay ném bom chiến lược được triển khai cùng tổng cộng 800 bệ phóng ICMB, SLBM và máy bay ném bom chiến lược. Hiệp ước này sẽ có hiệu lực trong vòng 10 năm đến 2021, trừ khi các bên có thỏa thuận khác. Nếu hai bên cùng nhất trí, hiệp ước có thể được gia hạn trong một khoảng thời gian không quá 5 năm.
Theo nhandan.com.vn
