Trong khi giới quan sát cho rằng Nga sẽ đứng về phe các nước A-rập dưới sự dẫn dắt của A-rập Xê-út để cô lập Ca-ta, Mát-xcơ-va bất ngờ chọn cách giữ im lặng và trung lập. Nguyên nhân do đâu?
Khi Ngoại trưởng Ca-ta thăm Mát-xcơ-va ngày 11-6 và hội đàm với người đồng cấp Xéc-gây La-vrốp, Nga đã bày tỏ cái nhìn lạc quan về một giải pháp nhanh gọn cho cuộc khủng hoảng vùng Vịnh này cũng như sự sẵn sàng thực hiện những bước đi cần thiết để đạt được mục tiêu trên.
Theo thông cáo của Điện Krem-lin ngày 1-7, Tổng thống Vla-đi-mia Pu-chin thông qua cuộc điện đàm với người đứng đầu Ca-ta đã nhấn mạnh rằng cần giải pháp ngoại giao để chấm dứt cuộc tranh cãi trên.
Trang web của kênh truyền hình
Al Arabiya (A-rập Xê-út) đã đăng một bài nhận định về quan điểm trung lập của Nga trong vấn đề Ca-ta. Có thể thấy rõ rằng chương trình nghị sự quan trọng nhất trong chính sách Trung Đông của Nga là Xi-ri. Lâu nay, Nga vẫn ủng hộ chính quyền của Tổng thống Ba-sa An Át-xát chống lại nhóm Anh em Hồi giáo (MB) ở Xi-ri. Đối với Nga, nhóm MB là mối đe dọa không chỉ tại Xi-ri mà còn ở Ai Cập và Li-bi. Hiện nay, các nước vùng Vịnh đang cáo buộc Ca-ta tài trợ khủng bố và chủ nghĩa cực đoan, trong đó có nhóm MB.
Theo giới quan sát, trong khi Nga được dự đoán sẽ về phe các nước A-rập dưới sự dẫn dắt của A-rập Xê-út để cô lập Ca-ta thì Mát-xcơ-va lại chọn cách giữ im lặng và trung lập. “Mọi cuộc khủng hoảng là “công việc riêng của họ, là quan hệ song phương giữa các quốc gia”, Ngoại trưởng Nga cho biết và khẳng định Mát-xcơ-va không can dự vào quan hệ của các nước này. Các chuyên gia cho rằng thái độ cân bằng của chính quyền Tổng thống Pu-chin có thể là dấu hiệu cho thấy sự “tiến thoái lưỡng nan” của nước Nga trong tình thế hiện nay ở Trung Đông khi không muốn làm mất lòng bất cứ ai.
 |
| Tổng thống Nga Vla-đi-mia Pu-chin (phải) và Quốc vương Ca-ta Ta-min Bin Ha-mát An Tha-ni tại Điện Krem-lin hồi tháng 1-2017. Ảnh: AP |
Đồng minh với I-ran
Kênh truyền hình
Al Arabiya cho rằng trong chính sách Trung Đông của mình, Nga có một đồng minh quan trọng là I-ran. Sau Chiến tranh Lạnh, quan hệ của Mát-xcơ-va với Tê-hê-ran trở thành một nhân tố quyết định trong chính sách Trung Đông của Mát-xcơ-va. Sự suy yếu của I-ran trong khu vực đã làm Mát-xcơ-va mất đi một trong những đồng minh quan trọng nhất tại đây.
Nga cũng cố gắng không gây trở ngại trong mối quan hệ với Thổ Nhĩ Kỳ, A-rập Xê-út, Ai Cập, Ba-ranh cũng như Ca-ta, và trong một ý nghĩa nào đó là Nga đang cố gắng cân bằng tất cả các mối quan hệ trên. Kể từ khi I-ran trở thành đồng minh, Nga cũng không để các nước A-rập đối đầu với I-ran. Ca-ta là nước có mối quan hệ thân thiết với I-ran và cũng bị các láng giềng lên án điều đó.
Quan hệ về năng lượng
Đa số nhà phân tích đã tính đến thực tế rằng giữa Mát-xcơ-va và Đô-ha có một mối quan hệ năng lượng và kinh tế rõ rệt. Do bất đồng với U-crai-na và gánh chịu hàng loạt biện pháp cấm vận, Nga đã mở rộng quan hệ với thị trường Ca-ta. Năm 2016, Cơ quan đầu tư Ca-ta đã nhận được 19% cổ phiếu tại Cty Dầu quốc gia Nga Rosneft, trị giá 10 tỷ USD.
Cũng trong năm đó, Ca-ta tiếp tục giành được 25% cổ phiếu của Cty Forport ở Đức và Cty Copelouzos của Hy Lạp cho sân bay Vnu-cô-va đặt tại Mát-xcơ-va. Kết quả là Ca-ta đã trở thành một trong những nhà đầu tư lớn nhất của Nga tại thời điểm mà Nga đang chịu lệnh trừng phạt kinh tế của phương Tây.
Đối với Nga, những đầu tư này có giá trị lớn về mặt vật chất lẫn tinh thần và đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy quan hệ giữa hai nước. Có thông tin còn cho rằng Ca-ta đã giúp đỡ Nga một khoản tiền lớn khi nước này rơi vào cảnh khủng hoảng kinh tế.
Tiến trình Át-ta-na
Cũng có thể nói rằng mối quan hệ kinh tế giữa Đô-ha và Mát-xcơ-va là một trong những nguyên nhân làm Nga thay đổi các chính sách liên quan tới Xi-ri năm 2016 cũng như tiến trình đàm phán hòa bình Xi-ri tại Thủ đô Át-ta-na, Ca-dắc-xtan.
Như vậy, Ca-ta và nhóm MB không được nhìn nhận là trở ngại lớn nhất trong chính sách Trung Đông của Nga. Ngược lại, hoạt động đầu tư kinh tế của Ca-ta lại giữ vai trò quan trọng giúp Nga vượt qua khó khăn.
Mặt khác, Mát-xcơ-va - đã nhận thức được sự nguy hiểm từ hành động can thiệp của I-ran vào khu vực Trung Đông - có thể đã tìm kiếm các cơ hội để mang lại lợi ích về mặt kinh tế và địa chính trị bằng cách giữ lập trường trung lập trong cuộc khủng hoảng giữa Ca-ta và các nước A-rập khác.
Bằng cách này, Nga tin rằng nước này có thể duy trì sự tồn tại cũng như tiếp tục các lợi ích về kinh tế và địa chính trị của mình trong khu vực./.
Theo TTXVN
