Trong cuộc khủng hoảng ngoại giao giữa Qatar với các quốc gia A-rập ở vùng Vịnh do A-rập Xê-út dẫn đầu, Thổ Nhĩ Kỳ đã đứng về phía Qatar. Quốc gia thành viên NATO này quyết định gia tăng sự hiện diện của binh sĩ tại Qatar nhằm thể hiện rõ thái độ ủng hộ Qatar trước sự cô lập của nhiều nước vùng Vịnh.
Mối quan hệ hợp tác giữa Qatar và Thổ Nhĩ Kỳ được tạo dựng từ thời cha của Quốc vương hiện tại là Sheikh Hamad bin Khalifa Al Thani. Hai bên không chỉ thiết lập quan hệ kinh tế mà còn có sự gần gũi về quan điểm đối với Syria, A-rập Xê-út. Qatar và Thổ Nhĩ Kỳ cũng theo đuổi chiến lược cân bằng trong quan hệ với Iran, trong bối cảnh các đồng minh khác của Qatar trong Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC) xây dựng một chiến tuyến cô lập Iran, với sự ủng hộ của chính quyền Tổng thống Mỹ D. Trump. Bằng chứng về liên minh "bất thành văn" giữa Qatar và Thổ Nhĩ Kỳ là việc thành lập căn cứ quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ tại quốc gia vùng Vịnh này từ hồi năm 2014. Tuy nhiên, lúc đó dự án đã không thành công. Công trình xây dựng bị đóng băng, chỉ có vài chục binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ hiện diện tại đây. Nguyên nhân là người Thổ được gọi đến Qatar khi quan hệ giữa Qatar và A-rập Xê-út leo thang căng thẳng dẫn tới việc hàng loạt nước triệu hồi Đại sứ khỏi Doha. Tuy nhiên, sau đó cuộc khủng hoảng đã được giải quyết và Qatar không cần đến sự ủng hộ của Thổ Nhĩ Kỳ. Cuộc khủng hoảng ngoại giao hiện nay bùng nổ là cơ hội để Thổ Nhĩ Kỳ tăng cường sự hiện diện quân sự tại Qatar, một động thái vừa nhằm thể hiện sự sẵn sàng giúp đỡ Qatar, vừa có thể giúp Ankara gia tăng ảnh hưởng ở khu vực. Căn cứ quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ tại Qatar cũng là cơ sở đầu tiên của nước này tại Trung Đông.
 |
| Người dân Qatar đổ xô đi mua sắm do lo ngại khủng hoảng ngoại giao. Ảnh: AP |
Ngay sau khi hàng loạt quốc gia A-rập cắt đứt quan hệ ngoại giao và áp đặt các biện pháp trừng phạt Qatar, Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ đã khẩn cấp thông qua dự luật cho phép quân đội hiện diện tại Qatar. Dự luật đã được Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ T. Erdogan ký ban hành. Thổ Nhĩ Kỳ đã lựa chọn chỗ đứng cho mình trong cuộc khủng hoảng ngoại giao ở vùng Vịnh. Ankara phản ứng trước việc cắt đứt quan hệ ngoại giao giữa Qatar và các nước A-rập láng giềng. Một cuộc tuần hành ủng hộ Qatar do Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ phát động đã được tổ chức tại thành phố I-xtan-bun.
Theo luật mới được ban hành, một lực lượng quân đội lớn của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ được bố trí tại Qatar để huấn luyện các binh sĩ địa phương. Chính quyền Qatar nêu ra con số 8.000 binh sĩ, trong khi tổng quân số lục quân của Qatar cũng chỉ khoảng ở mức đó. Giới phân tích cho rằng, Thổ Nhĩ Kỳ có thể triển khai ít quân hơn, chỉ vài nghìn binh sĩ. Mỹ hiện có 11 nghìn binh sĩ đóng tại Qatar, song trong trường hợp đồng minh của Mỹ là A-rập Xê-út can thiệp quân sự vào Qatar, Mỹ sẽ không thể "ra tay", thì đây sẽ là cơ hội cho Thổ Nhĩ Kỳ.
Quyết định đứng về phía Qatar của Thổ Nhĩ Kỳ đã gây cản trở nỗ lực của A-rập Xê-út muốn cô lập Qatar. Thổ Nhĩ Kỳ thông báo sẽ cung cấp lương thực cho Qatar trong bối cảnh có những lo ngại về tình trạng thiếu lương thực sau khi A-rập Xê-út đóng cửa biên giới trên đất liền duy nhất của Qatar. Qatar nhập khẩu tới 90% lương thực, trong khi cửa khẩu đất liền duy nhất của nước này với A-rập Xê-út đã bị đóng, làm tê liệt vận chuyển hàng hóa, nhất là tới 40% nguồn cung cấp lương thực và nguyên liệu cần thiết cho các dự án hạ tầng của Qatar trị giá khoảng 200 tỷ USD để chuẩn bị cho Giải vô địch bóng đá thế giới 2022. Trong điều kiện bị cô lập hiện nay, Qatar có thể nhập khẩu hàng hóa từ Thổ Nhĩ Kỳ, vùng Viễn đông hoặc châu Âu, đồng thời lên kế hoạch sẽ đa dạng hóa nền kinh tế hơn nữa nhằm đối phó khủng hoảng.
Theo nhandan.com.vn
