Chính quyền của Tổng thống Mỹ Đô-nan Trăm có nhiều lựa chọn ở Xi-ri. Tuy nhiên, mỗi lựa chọn đều có rủi ro riêng mà nếu không cẩn thận có thể khiến Mỹ trở thành nạn nhân của chính mình.
Cuộc họp cấp bộ trưởng của liên minh toàn cầu chống khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng tổ chức ở Oa-sinh-tơn, D.C. mới đây là một cột mốc quan trọng trên con đường thực hiện nhiệm vụ đánh bại hoàn toàn IS ở I-rắc và Xi-ri mà đội ngũ của ông Trăm đã đặt ra.
Ngoại trưởng Mỹ Rếch Ti-lơ-sơn đã mở đầu cuộc họp bằng câu tuyên bố mối đe dọa IS sẽ là ưu tiên đầu tiên của chính quyền mới ở Mỹ, đồng thời nhấn mạnh để đạt mục điêu đó, Mỹ sẽ đầu tư đảm bảo ổn định các khu vực chiếm lại từ tay IS. Ông Ti-lơ-sơn xác định Xi-ri là ưu tiên để bình ổn sau khi đánh bại IS.
Theo tạp chí National Interest, thách thức đối với chính quyền Trăm ở Xi-ri là Mỹ có thể là nạn nhân của chính mình.
Khi thực hiện chiến dịch chống IS, quân đội Mỹ đang xây dựng một khu vực lớn ở Đông Xi-ri mà Mỹ có quyền kiểm soát. Không giống như ở I-rắc, nơi chính quyền I-rắc là một nhân tố nhà nước mà quân đội Mỹ chọn hợp tác, quân đội Mỹ đã từ chối hợp tác với chính quyền Xi-ri. Mỹ sẽ chỉ hợp tác với Nga ở chỗ tránh xung đột giữa lực lượng Nga và Mỹ khi cả hai cùng chống IS và An-kê-đa.
Dưới cả thời ông Trăm và Ba-rắc Ô-ba-ma, Mỹ chỉ coi Xi-ri là một không gian địa lý, cố tình gạt Tổng thống Xi-ri ông An Át-xát ra ngoài lề mọi hoạt động tại Xi-ri.
 |
| Lực lượng Mỹ sẽ đối mặt nhiều khó khăn ở Xi-ri. Ảnh: Internet |
Chẳng bao lâu nữa, dường như IS sẽ bị hất cẳng khỏi Mô-sun, I-rắc. Khi đó, quyền lực tối thượng với các vùng đất do IS từng nắm giữ ở I-rắc sẽ thuộc về Chính phủ I-rắc cùng với các nhân tố địa phương.
Trái lại, ở Đông Xi-ri, Chính phủ Xi-ri chỉ hiện diện ở một vài chốt quân sự rải rác, đáng kể nhất là ở căn cứ không quân bên ngoài Thành phố Đây An-dua ở hạ thung lũng sông Ơ-phơ-rát gần biên giới với I-rắc.
Bị phân tán bởi các cuộc giao tranh ở Tây Xi-ri, cộng với thiếu thốn lực lượng kéo dài, cho dù được Vệ binh Cách mạng I-ran và mạng lưới dân quân cùng quân đội Nga hỗ trợ thì chính quyền Xi-ri cũng phải nhường tự do hành động cho quân đội Mỹ trong chống IS ở miền Đông.
Điểm yếu của Chính phủ Xi-ri trong chống IS đã khiến Mỹ có toàn quyền và tự do gần như tuyệt đối khi thực hiện chiến dịch ở Đông Xi-ri. Quân đội Mỹ đã tự nuôi dưỡng lực lượng đối tác của mình ở Xi-ri, đó là liên minh Lực lượng Dân chủ Xi-ri và Liên minh A-rập Xi-ri - một liên minh đa sắc tộc chủ yếu là người Cuốc. Lực lượng Dân chủ Xi-ri là một liên minh gây tranh cãi vì có nhiều dân quân người Cuốc chịu ảnh hưởng của đảng Công nhân người Cuốc - cái gai trong mắt Thổ Nhĩ Kỳ.
Bất chấp sự lo ngại của Thổ Nhĩ Kỳ, quân đội Mỹ dường như quyết tâm hợp tác với hai liên minh trên để bao vây Ra-ca nhằm chiếm thành trì này từ IS vào mùa hè này. Dự kiến khoảng 1.000 binh sĩ Mỹ nữa sẽ được triển khai tới Xi-ri để phối hợp với hai liên minh nhằm đạt được mục tiêu giải phóng Ra-ca. Trong bối cảnh đó, chính quyền của ông Trăm có thể sớm làm chủ hoàn toàn dải đất rộng ở Đông Xi-ri.
Cách tiếp cận này đầy rẫy nguy cơ với Mỹ và chẳng bao lâu Tổng thống Trăm sẽ có quyền quyết định tăng cường đầu tư trên mặt đất ở Đông Xi-ri và có quyền chọn đối tác. Ngày 9-3, ông Ti-lơ-sơn từng nói rằng lực lượng Mỹ có thể cần phải thực hiện nhiệm vụ bình ổn ở Xi-ri, điều đó có nghĩa là Mỹ sẽ gặp phải thách thức ở Đông Xi-ri.
IS đã sẵn sàng cho khả năng này và sẵn sàng phát động chiến dịch du kích kết hợp với các vụ tấn công khủng bố nhằm phá hoại bất kỳ nỗ lực ổn định an ninh, chính quyền mà lực lượng Mỹ và đối tác địa phương định làm. Rủi ro thực sự mà chính quyền Trăm có thể vấp phải ở Đông Xi-ri là sứ mệnh bình ổn ở đây có thể biến thành một bãi lầy nếu IS ở Tây Xi-ri muốn chống Mỹ và đối tác của Mỹ.
Mỹ có thể lôi kéo sự ủng hộ quân sự từ Thổ Nhĩ Kỳ, các nước A-rập vùng Vịnh, I-rắc và Gioóc-đa-ni nhưng không phải dễ gì mà họ tham gia vào một sứ mệnh không biết bao giờ mới kết thúc.
Thổ Nhĩ Kỳ chắc chắn sẽ không hợp tác với các đối tác ở Xi-ri mà Mỹ đã lựa chọn vì dính dáng tới người Cuốc. Các nước vùng Vịnh, đặc biệt là A-rập Xê-út và Các Tiểu vương quốc A-rập thống nhất đang tập trung vào cuộc chiến ở Y-ê-men. Gioóc-đa-ni lại muốn tập trung vào chiến dịch an ninh trong nước…
Điều đó có nghĩa là chính quyền Trăm sẽ không có một lực lượng can thiệp sẵn sàng bình ổn Trung Đông sau khi IS bị đánh bại ở Đông Xi-ri mà sẽ phải tự mình hành động.
Chính quyền Trăm lúc nào cũng có thể chuyển giao các khu vực đã giành được từ IS cho Chính phủ Xi-ri, ví như thông qua thỏa thuận với Nga. Tuy nhiên, quyết định này sẽ không được lòng các đối tác của Mỹ trong khu vực. Khu vực Đông Xi-ri, vốn độc lập với chính quyền của ông An Át-xát từ năm 2012, cũng không dễ gì mà bình ổn đối với lực lượng chiếm đóng nước ngoài và dân quân dòng Si-ai. Nỗ lực bình ổn này sẽ khiến IS trỗi dậy.
Nếu chính quyền Trăm sẵn sàng đẩy nhanh chiến dịch đánh bại IS và sẵn sàng chấp nhận cái giá khi bình ổn các khu vực Đông Xi-ri, họ cần phải làm rõ với người Mỹ rằng đây là một sứ mệnh có khung thời gian rõ ràng.
Khả năng dễ xảy ra nhất là quân đội Mỹ chỉ cần vài nghìn người đồn trú ở các khu vực chiến lược thuộc Đông Xi-ri để hỗ trợ Lực lượng Dân chủ Xi-ri và Liên minh A-rập Xi-ri./.
Theo Báo Tin Tức
