Sự xích lại gần nhau Nga - Thổ Nhĩ Kỳ dự báo về sự hợp tác ngày càng chặt chẽ giữa Mát-xcơ-va và An-ca-ra ở Trung Đông cũng như sự đối đầu ngày càng tăng của họ nhằm vào Mỹ.
Mỹ đã không được mời tham dự cuộc họp được tổ chức ngày 20-12 vừa qua ở Mát-xcơ-va giữa các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ, Nga và I-ran nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng Xi-ri. Và đây không phải là lần đầu tiên Oa-sinh-tơn bị “bỏ rơi” trong lạnh nhạt.
Mỹ cũng đã không tham gia những cuộc đàm phán giữa các quan chức Nga và các phe phái phiến quân Xi-ri do phía Thổ Nhĩ Kỳ tổ chức ở An-ca-ra trước đó đầu tháng này. Những cuộc đàm phán trên cuối cùng đã dẫn đến một lệnh ngừng bắn mong manh và thỏa thuận sơ tán ở Thành phố A-lép-pô lớn nhất Xi-ri, nơi mà cuộc giao tranh đã bùng phát trong những tuần gần đây.
Mặc dù hai nước ở hai phía đối lập trong cuộc xung đột Xi-ri - với Thổ Nhĩ Kỳ ủng hộ lực lượng đối lập và Nga ủng hộ Tổng thống Xi-ri Ba-sa An-át-xát - các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ và Nga được cho là đã ký một đề xuất nhằm chấm dứt cuộc xung đột, có tên là “Tuyên bố Mát-xcơ-va” trong cuộc gặp giữa họ ở thủ đô của Nga ngày 20-12.
Liên quan đến vấn đề này, A-rôn Xtên, một chuyên gia về Thổ Nhĩ Kỳ và là học giả cấp cao tại Hội đồng Đại Tây Dương bình luận: “Thổ Nhĩ Kỳ đang ngả sang Nga. Điều này đánh dấu một điểm mới trong chính sách của Thổ Nhĩ Kỳ. “Ông Át-xát phải ra đi’ không còn là chính sách của An-ca-ra”.
 |
| Tổng thống Nga Pu-chin (trái) và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Éc-đô-gan. Ảnh: Roi-tơ |
Sự xích lại gần nhau giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ - vốn diễn ra kể từ khi Tổng thống Rê-xép Tay-íp Éc-đô-gan xin lỗi người đồng cấp Nga Vla-đi-mia Pu-chin liên quan đến việc Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ máy bay chiến đấu Nga hồi tháng 11-2015 - dường như được củng cố sau vụ ám sát Đại sứ Nga An-đrây Các-lốp tại An-ca-ra hôm 19-12 vừa qua.
Sau vụ ám sát, các quan chức của cả hai bên đều tuyên bố quyết tâm không để mối quan hệ mới được hàn gắn của họ “đi chệch đường ray” vì sự cố. Cả ông Éc-đô-gan và ông Pu-chin đều nói rằng vụ ám sát chỉ làm tăng quyết tâm chung của họ trong việc chống chủ nghĩa khủng bố.
Ngoài ra, các quan chức và nghị sĩ của Nga, Thổ Nhĩ Kỳ đã ám chỉ việc Mỹ có thể đóng một vai trò trong vụ ám sát Đại sứ Các-lốp, điều mà Bộ Ngoại giao Mỹ đã bác bỏ ngay sau đó.
Các nhà phân tích cho rằng những tuyên bố này vừa giải thích và dự báo về sự hợp tác ngày càng chặt chẽ giữa Mát-xcơ-va và An-ca-ra ở Trung Đông cũng như sự đối đầu ngày càng tăng của họ với Mỹ. Về điểm này, Giám đốc chương trình Thổ Nhĩ Kỳ tại Viện Chính sách Cận Đông Oa-sinh-tơn Sô-nơ Ca-ga-tay bình luận: “Nga gần như có tất cả mọi thứ mà nước này muốn từ Thổ Nhĩ Kỳ ở Xi-ri, trong đó có việc An-ca-ra đồng ý để A-lép-pô thất thủ”.
Rõ ràng, việc Thổ Nhĩ Kỳ phụ thuộc vào năng lượng và du lịch Nga, cũng như những căng thẳng gần đây giữa An-ca-ra và phương Tây - liên quan đến những cáo buộc của Mỹ và châu Âu về vấn đề nhân quyền và kiểm duyệt báo chí của Thổ Nhĩ Kỳ sau vụ đảo chính bất thành hồi tháng 7 vừa qua - đã khiến An-ca-ra quan tâm đến việc duy trì mối quan hệ ngoại giao gần gũi với Mát-xcơ-va.
“Chúng ta không nên ngạc nhiên khi thấy Thổ Nhĩ Kỳ xích lại gần Nga dựa vào những lợi ích trước mắt mà Mát-xcơ-va có thể cung cấp”, chuyên gia phân tích Trung Đông tại Diễn đàn Chính sách Ít-xra-en Mi-chen Cốp-lớp nhận xét.
Trong khi mối quan hệ giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ ngày càng phát triển mạnh mẽ, quan hệ giữa Nga và Mỹ lại rơi xuống mức thấp nhất kể từ thời Chiến tranh Lạnh. Bộ Ngoại giao Mỹ đã chính thức cắt đứt các kênh song phương với Nga liên quan đến những gì mà Oa-sinh-tơn gọi là “tội ác chiến tranh” ở Xi-ri vào đầu tháng 11 vừa qua.
Tổng thống Mỹ Ba-rắc Ô-ba-ma cũng đã đe dọa sẽ đáp trả Mát-xcơ-va với cáo buộc can thiệp vào cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ mà các cơ quan tình báo nước này cho là nhằm giúp ông Đô-nan Trăm đắc cử.
Tuy nhiên, một số chuyên gia khác cho rằng Nga đã nhanh chóng tận dụng lợi thế liên quan đến những căng thẳng giữa Thổ Nhĩ Kỳ và phương Tây để thúc đẩy mối quan hệ với An-ca-ra.
An-đriu J.Táp-lơ, một chuyên gia về Xi-ri tại Viện Chính sách Cận Đông Oa-sinh-tơn nói: “Nga hiểu rằng không ai cho không bạn bất cứ điều gì, bạn phải chớp lấy cơ hội và trong bối cảnh này, Mỹ đang thoái lui trong khi những đối thủ khác đang tiến lên. Đó chỉ là một cuộc đấu. Khi người Thổ Nhĩ Kỳ, I-ran và Nga tất cả nhất trí về một tiến trình mà không có Mỹ tham gia, bạn phải thừa nhận rằng đó là một vấn đề”./.
Theo Báo Tin Tức
