Gần 2 tuần sau chuyến thăm Trung Quốc và tuyên bố “chia tay” Mỹ, Tổng thống Phi-líp-pin Rô-đri-gô Đu-téc-tê lần đầu tiên cảm thấy những tác động của điều này dường như là một kết quả cộng hưởng khiến các đồng minh của ông xa lánh.
Hậu quả đầu tiên: Cựu tổng thống rất có uy tín tại Phi-líp-pin, ông Phi-đen Ra-mốt đã quyết định thôi không làm đặc phái viên phụ trách Trung Quốc cho đương kim Tổng thống Đu-téc-tê. Chính ông Ra-mốt đã thông báo vụ từ chức vào hôm 2-11. Từ khi ông Đu-téc-tê nhậm chức cuối tháng 6, ông Ra-mốt là một đồng minh rất đắc lực của tân Tổng thống.
Trước báo chí, ông Đu-téc-tê giải thích ông Ra-mốt bất đồng với ông trên hai chủ đề: Chiến dịch chống ma túy và chính sách ngoại giao xa rời Mỹ. Nhà lãnh đạo Phi-líp-pin cho rằng ông Ra-mốt là một nhà quân sự, từng được đào tạo ở Oét Poanh và không muốn “đối đầu” với Mỹ.
Cựu tổng thống Ra-mốt được đề cử là đặc phái viên ông Đu-téc-tê về Trung Quốc để cải thiện quan hệ rất căng thẳng giữa Ma-ni-la và Bắc Kinh. Tháng 8 ông đã đến Hồng Công để làm “tan băng” mối quan hệ, nhưng đã vắng mặt trong chuyến đi Trung Quốc tháng 10 của ông Đu-téc-tê.
 |
| Tổng thống Phi-líp-pin Đu-téc-tê. Ảnh: Internet |
Trên đài GMA7, cựu tổng thống Ra-mốt giải thích ông từ chức vì đã hoàn thành nhiệm vụ, nhưng qua lời lẽ của ông Đu-téc-tê, giới phân tích cho rằng có sự bất đồng sâu sắc giữa hai ông Ra-mốt và Đu-téc-tê. Ông Ra-mốt là một những chính khách hiếm hoi công khai chỉ trích chiến dịch chống ma túy của ông Đu-téc-tê đã làm hơn 4.000 người thiệt mạng. Về chính sách ngoại giao chủ trương chia tay với Mỹ của đương kim tổng thống, tháng 10 vừa qua ông Ra-mốt đã tự hỏi: “Chúng ta đang từ bỏ hàng thập niên đối tác quân sự, phối hợp chiến thuật, trang bị vũ khí, tình đồng đội… một cách dễ dàng như thế sao?”.
Việc ông Ra-mốt ra đi sẽ là một mất mát lớn đối với chính quyền của Tổng thống Đu-téc-tê. Trả lời câu hỏi về sự ra đi của ông Ra-mốt, một phát ngôn viên của Tổng thống Đu-téc-tê đã gọi ông Ra-mốt là “vô giá” đối với chính quyền. Một phụ tá khác của Tổng thống Đu-téc-tê nói với giới truyền thông rằng ông “thực sự ngạc nhiên” về việc từ chức.
Một bất ngờ chua xót thứ hai: Mỹ đã đình chỉ thương vụ bán 26 nghìn súng trường tấn công M4 cho Cảnh sát quốc gia Phi-líp-pin. Hãng
Roi-tơ đưa tin hôm 1-11 rằng Mỹ đã dừng việc bán vũ khí do sự phản đối từ Thượng nghị sĩ Ben Các-đin, quan chức cấp cao của đảng Dân chủ tại Ủy ban Đối ngoại Thượng viện và chỉ trích “cuộc chiến chống ma túy” của ông Đu-téc-tê.
Người đứng đầu lực lượng cảnh sát quốc gia Phi-líp-pin cho biết trong một tuyên bố rằng ông “rất buồn” khi nghe tin này. Trong khi đó, ông Đu-téc-tê đã gọi những người đứng sau quyết định này là “kẻ ngu ngốc” và “những con khỉ”, đồng thời nói bóng gió sẽ chuyển hướng sang các nguồn cung từ Nga và Trung Quốc.
Ông Đu-téc-tê có phần đúng. Việc dừng thương vụ bán 26 nghìn khẩu súng là một hành động nhỏ, so với 9 triệu USD viện trợ mà Bộ Ngoại giao Mỹ sẽ cấp cho các chương trình chống ma túy và thực thi pháp luật ở Phi-líp-pin năm 2017 và với 32 triệu USD mà Ngoại trưởng Mỹ Giôn Ke-ri đã cam kết cho các chương trình thực thi pháp luật của ông Đu-téc-tê vừa qua.
Nhưng đó là một động thái cho thấy rằng một số nguồn tài trợ của Mỹ cho Phi-líp-pin có thể và sẽ bị cắt nếu ông Đu-téc-tê vi phạm nhân quyền và tiếp tục có những lời lẽ chống Mỹ. Phó Giám đốc phụ trách châu Á của tổ chức Giám sát Nhân quyền LHQ Phê-lim Kim đã gọi đó là “hành động đầu tiên thực sự của Mỹ nhằm chỉ trích số người thiệt mạng đang tăng lên do cuộc chiến chống ma túy của ông Đu-téc-tê gây ra”./.
Theo Báo Tin Tức
