Sau cuộc gặp với cựu Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Phó Oánh, hiện là Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Quốc hội Trung Quốc, Đặc phái viên Phi-líp-pin Phi-đen Ra-mốt của Tổng thống Rô-đri-gô Đu-téc-tê khẳng định Phi-líp-pin muốn thảo luận chính thức với Trung Quốc để tiến tới hòa bình và hợp tác.
Chuyến công tác của ông Ra-mốt tới đặc khu hành chính Hồng Công của Trung Quốc diễn ra sau khi Tòa Trọng tài ở La Hay ra phán quyết phủ nhận các yêu sách chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông, khiến quan hệ giữa Bắc Kinh và Ma-ni-la - nguyên đơn trong vụ kiện - trở nên vô cùng căng thẳng. Trong hai ngày tại Hồng Công, cựu Tổng thống Phi-líp-pin Ra-mốt đã thảo luận với bà Phó Oánh, gặp gỡ Giáo sư Ngô Sĩ Tồn, hiện là Viện trưởng Viện Nghiên cứu Nam Hải của Trung Quốc.
Theo ông Ra-mốt, hai bên đã bàn về việc thiết lập một cơ chế ngoại giao “hai kênh”, trong đó kênh 1 là kênh giữa các chính phủ, còn kênh 2 là kênh đối thoại không chính thức, chủ yếu là giữa các viện nghiên cứu chiến lược, nhằm thúc đẩy đối thoại trên những vấn đề tranh chấp mà nền ngoại giao chính phủ chưa thể giải quyết được. Ông Ra-mốt cùng với cựu Bộ trưởng Nội vụ Phi-líp-pin Ra-pha-en A-lu-nan, đã đề xuất ý tưởng “hai kênh” nhân các cuộc tiếp xúc tại Hồng Công với các đại diện của Trung Quốc. Cả ông Ra-mốt lẫn A-lu-nan đều nhấn mạnh rằng họ chỉ là các đặc phái viên không chính thức, còn các cuộc đàm phán chính thức sau này sẽ do những người khác đảm trách.
 |
| Ông Phi-đen Ra-mốt phát biểu tại Hồng Công (Trung Quốc) ngày 12-8. Ảnh: EPA/TTXVN |
Ý tưởng cùng khai thác ngư trường ở Biển Đông đã được ông Ra-mốt đề cập tới khi hai bên thảo luận về vấn đề đánh bắt thủy, hải sản. Đây là nội dung liên quan tới mâu thuẫn gay gắt giữa Trung Quốc và Phi-líp-pin từ năm 2012, khi Trung Quốc đã xua đuổi ngư dân Phi-líp-pin ra khỏi bãi cạn Sca-bô-ru, chỉ cách bờ biển Phi-líp-pin 230km, nhưng lại cách đảo Hải Nam đến 650km. Ông Ra-mốt tiết lộ rằng ông đã thảo luận việc khôi phục lại tình trạng trước năm 2012, khi ngư dân Trung Quốc, Phi-líp-pin và cả ngư dân Việt Nam được tự do đến hoạt động ở khu vực lân cận Sca-bô-ru. Tuy nhiên, cả ông Ra-mốt lẫn ông A-lu-nan đều cho biết là phía Trung Quốc đã không cam kết gì mà chỉ đơn thuần ghi nhận đề xuất của phía Phi-líp-pin mà thôi.
Trong tuyên bố chung sau cuộc gặp giữa ông Ra-mốt và bà Phó Oánh, hai nhà ngoại giao này khẳng định cả Bắc Kinh và Ma-ni-la sẽ tìm cách thúc đẩy hợp tác trong việc đánh bắt thủy, hải sản, bảo vệ ngư trường và các hoạt động du lịch. Tuy nhiên, tuyên bố này không đề cập trực tiếp tới vấn đề Biển Đông hay phán quyết của Tòa Trọng tài. Hai bên cũng không nhắc đến lộ trình cụ thể của các cuộc đàm phán. Ông Ra-mốt cũng cho biết hai bên không hề nhắc đến vấn đề chủ quyền đối với nhiều khu vực đang tranh chấp ở Biển Đông như bãi cạn Sca-bô-ru hay đá Vành Khăn. Có ý kiến cho rằng thực tế này cho thấy dường như Phi-líp-pin đã nhượng bộ phần nào yêu cầu của Trung Quốc là không đề cập tới phán quyết của Tòa Trọng tài trong các cuộc gặp song phương.
Tuyên bố chung có đoạn: “Các cuộc thảo luận không chính thức đã tập trung vào nhu cầu cần có đối thoại xây dựng lòng tin và giảm căng thẳng nhằm mở đường cho hợp tác nói chung”. Trong cuộc họp báo, ông Ra-mốt cho biết ông không đề cập đến tranh chấp biển, đảo trong các cuộc thảo luận với cựu Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc, nhưng có nói đến quyền đánh bắt thủy, hải sản. Ông Ra-mốt cho là hai bên sẽ gặp lại nhau song chưa rõ thời gian và địa điểm cụ thể.
Trung Quốc đã tỏ ý hoan nghênh ông Ra-mốt tới thăm Bắc Kinh với tư cách đặc phái viên của Tổng thống Rô-đri-gô Đu-téc-tê, người mới lên nắm quyền từ tháng 6-2016 nhưng đã thể hiện thái độ cởi mở với Trung Quốc hơn là người tiền nhiệm Béc-ni-nô A-ki-nô. Ông Ra-mốt ví chuyến đi Hồng Công của mình như một chuyến “đi câu” và nói: “Thực ra chuyến đi của tôi không phải là để làm tan băng, vì chẳng có băng giá nào để mà làm tan ở Hồng Công”. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh sau đó cho biết Trung Quốc hy vọng các trao đổi như chuyến đi của ông Ra-mốt “sẽ giúp Trung Quốc và Phi-líp-pin quay trở lại bàn đàm phán và cải thiện quan hệ”./.
Theo Báo Tin Tức
