Liên tiếp gặp gỡ với lãnh đạo các nước Mỹ và châu Âu tuần qua, Chủ tịch Cu-ba Ra-un Cát-xtơ-rô đang là chính khách được báo chí phương Tây “để mắt” nhiều nhất.
Đến Nga dự Lễ kỷ niệm 70 năm Ngày Chiến thắng phát xít 9-5, Chủ tịch Ra-un Cát-xtơ-rô đã có cuộc hội đàm Tổng thống Vla-đi-mia Pu-chin củng cố mối quan hệ song phương về các vấn đề thương mại và đầu tư.
Được chú ý thứ 2 là chuyến thăm Tòa thánh Va-ti-căng và cuộc gặp với Giáo hoàng Phăng-xít, người bảo trợ cho tiến trình hòa giải Cu-ba - Mỹ.
Chuyến công du của Tổng thống Pháp Phrăng-xoa Ô-lăng tới Cu-ba hôm 11-5, khiến mọi con mắt phải đổ dồn tới quốc đảo Ca-ri-bê và sửng sốt bởi một chân lý “nếu không vội, mình sẽ bị chậm chân trong miếng bánh ở Cu-ba”.
 |
| Chủ tịch Cu-ba gặp Giáo hoàng tại Va-ti-căng. Ảnh: AP |
Giáo hoàng “se duyên”
Chủ tịch Cu-ba Ra-un Cát-xtơ-rô cảm ơn Giáo hoàng vì những đóng góp to lớn trong việc giúp Cu-ba và Mỹ bình thường hóa quan hệ.
Theo người phát ngôn của Tòa thánh Va-ti-căng Phê-rê-đi-cô Lôm-ba-đi, trong cuộc gặp hai bên đã đề cập tới công tác chuẩn bị cho chuyến thăm của Giáo hoàng tới La Ha-ba-na vào cuối tháng 9 tới. Nếu được thực hiện, đây sẽ là chuyến thăm thứ ba của một Giáo hoàng tới đảo quốc này, sau các chuyến thăm của cố Giáo hoàng Giăng Pôn II năm 1998 và Bê-nê-đích XVI năm 2012.
Trong nhiều năm qua, Va-ti-căng đã làm việc chặt chẽ với cả Mỹ và Cu-ba, đồng thời tổ chức các cuộc gặp giữa giới chức hai nước. Vào ngày 17-12 năm ngoái, trong tuyên bố lịch sử tái lập quan hệ ngoại giao Mỹ - Cu-ba, sau khi nhấn mạnh vai trò của Va-ti-căng trong việc thúc đẩy Mỹ và Cu-ba tiến lại gần nhau, chấm dứt chiến tranh lạnh, Tổng thống Ô-ba-ma bày tỏ: “Tôi muốn cảm ơn Đức Giáo hoàng Phrăng-xít. Ngài là một tấm gương đạo đức, chỉ ra cho chúng ta thấy tầm quan trọng của việc hướng tới một thế giới mà chúng ta hằng mong ước, chứ không cam lòng với thế giới hiện có”.
Từ tháng 3-2012, Va-ti-căng bắt đầu tham gia vào quá trình đàm phán bình thường hoá quan hệ của Mỹ và Cu-ba khi một nhóm nhà lập pháp Mỹ tới văn phòng Đại sứ giáo hoàng ở Oa-sinh-tơn và xin được giúp đỡ.
Sau thỏa thuận lịch sử Mỹ - Cu-ba hôm 17-12 (giờ Mỹ), CBS News dẫn lời kể một quan chức Mỹ, trong chuyến thăm tới Va-ti-căng hồi tháng 3-2014, Tổng thống Ô-ba-ma đã có buổi thảo luận với Giáo hoàng Phrăng-xít. Giáo hoàng nhận thấy ông Ô-ba-ma đang xem xét thay đổi trong chính sách với Cu-ba và tiếp cận Tổng thống. Quan chức trên lưu ý rằng, chính lời kêu gọi cá nhân hiếm hoi này đã tăng thêm động lực cho các cuộc đàm phán.
Một trong những động thái giúp quan hệ Mỹ - Cu-ba cải thiện hơn là việc La Ha-ba-na thả tự do cho tù nhân A-lanh Grốt, người bị Cu-ba bắt vào năm 2009 và kết án 15 năm tù vì nhập khẩu công nghệ bị cấm và cố thiết lập dịch vụ Internet bí mật cho người Do Thái ở Cu-ba. Grốt từng là nhà thầu phụ cho Cơ quan Phát triển quốc tế Mỹ.
Vào đầu mùa hè năm 2014, Giáo hoàng Phrăng-xít từng gửi thư tới Tổng thống Mỹ Ba-rắc Ô-ba-ma và Chủ tịch Cu-ba Ra-un Cát-xtơ-rô. Nội dung hai bức thư như nhau: kêu gọi hai nhà lãnh đạo trao đổi tù nhân và thúc đẩy quan hệ gần gũi hơn.
“Sự ủng hộ của Giáo hoàng Phrăng-xít và Va-ti-căng là điều quan trọng với chúng tôi”, một quan chức cấp cao của Mỹ đánh giá.
Giáo hoàng làm tốt vai trò trung gian giữa Mỹ và Cu-ba. Ông Ma-si-mơ Phắc-giô-li, giáo sư thần học tại Đại học Xanh Thô-mát, bang Min-nê-sô-ta (Mỹ) nói: “Giáo hoàng Phrăng-xít đã để lại một dấu ấn rõ nét trong quan hệ Mỹ - Cu-ba. Đích thân Giáo hoàng, chứ không phải ai khác làm công tác ngoại giao và thành công nhờ được Oa-sinh-tơn lẫn La Ha-ba-na tin cậy”.
Sức hấp dẫn khó cưỡng
Những chuyển động tích cực trong tiến trình cải thiện quan hệ giữa Cu-ba với Mỹ, cũng như với châu Âu đã thúc đẩy Cu-ba có những chính sách “chuyển mình” đáng kinh ngạc.
Tháng 4 vừa qua, Bộ trưởng Ngoại thương và Đầu tư nước ngoài Cu-ba Rô-đri-gô Man-mi-éc-ca thông báo đảo quốc Ca-ri-bê này chủ trương mời gọi đầu tư nước ngoài vào 246 dự án thuộc 11 lĩnh vực, với tổng trị giá lên tới 8,71 tỷ USD. Trọng tâm của chương trình này là năng lượng tái tạo, vì La Ha-ba-na đang tìm cách thay đổi cơ cấu chủ yếu dựa vào nhiệt điện hiện tại của mình.
Nông nghiệp, khai mỏ, một số ngành công nghiệp, xây dựng và du lịch cũng là những ngành kinh tế Cu-ba đang sẵn sàng đón chào nguồn tài chính từ bên ngoài.
Về mục tiêu thu hút 2,5 tỷ USD/năm, dù thừa nhận Cu-ba sẽ phải mất thời gian để đạt tới con số này, nhưng ông Man-mi-éc-ca tự tin khẳng định “đây chỉ là vấn đề về ngắn hạn”.
Trước đó, tại Diễn đàn doanh nghiệp châu Mỹ tại Pa-na-ma, Bộ trưởng Ngoại thương Cu-ba tái khẳng định “tầm nhìn cởi mở hơn” của La Ha-ba-na đối với đầu tư nước ngoài.
Ông nhận định đây là một nhân tố năng động và thiết yếu cho tăng trưởng kinh tế và phát triển nhiều lĩnh vực.
Nhằm thu hút thêm đầu tư nước ngoài, Quốc hội Cu-ba năm ngoái đã thông qua đạo luật nhằm đảm bảo và khuyến khích các doanh nghiệp nước ngoài bỏ vốn vào “hòn đảo tự do”, đặc biệt là vào Đặc khu phát triển Ma-ri-en.
Nằm tại phía tây Thủ đô La Ha-ba-na và sở hữu hải cảng nước sâu duy nhất của Cu-ba cho tới nay, Ma-ri-en được dự tính là đầu tàu thúc đẩy đầu tư và thương mại chính của đảo quốc này trong 20-25 năm tới và hiện tại đã có khoảng 200 Cty từ hơn 30 quốc gia có ý định đầu tư vào đây.
Cuộc đua ai nhanh chân hơn
Ngấm ngầm chạy đua từ sau sự kiện Mỹ và Cu-ba bình thường hóa quan hệ ngoại giao 17-12-2014, cuộc hội đàm cấp cao đầu tiên giữa Mỹ và Cu-ba trong vòng hơn 50 năm qua, giữa Tổng thống Ô-ba-ma và Chủ tịch Ra-un ngày 11-4, mới được coi là phát súng cho cuộc đua của các nước lớn đến cái đích là quốc đảo Ca-ri-bê.
Chỉ 2 tuần sau đó, Nhật Bản đã cử một đoàn doanh nhân do Ngoại trưởng Phu-mi-ô Ki-si-đa dẫn đầu sang thảo luận về việc thúc đẩy quan hệ giữa hai nước. Dù nội dung các cuộc hội đàm không được đề cập chi tiết nhưng việc lãnh tụ Cu-ba Phi-đen Cát-xtơ-rô trong lần xuất hiện hiếm hoi, bất ngờ có cuộc gặp với Ngoại trưởng Nhật Bản Phu-mi-ô Ki-si-đa, đã khiến báo chí thế giới “sững sờ” và đồn thổi về một mối quan hệ vượt Thái Bình Dương Nhật Bản - Cu-ba trong tương lai.
Tuần qua, nhân sự kiện Lễ kỷ niệm 70 năm Ngày Chiến thắng phát xít 9-5, Chủ tịch Cu-ba Ra-un là nguyên thủ đầu tiên đặt chân tới Mát-xcơ-va và có cuộc gặp với Tổng thống và Thủ tướng Nga. Đương nhiên, việc củng cố quan hệ song phương, cũng như các dự án thúc đẩy thương mại và đầu tư giữa 2 nước là những nội dung chủ đạo trong cuộc gặp dù ngắn ngủi vẫn được đánh giá là “thành công mỹ mãn” này.
Tiếp đó, Chủ tịch Cu-ba Ra-un Cát-xtơ-rô đã được phía I-ta-li-a đón tiếp với những nghi lễ trọng thể nhất. Thủ tướng I-ta-li-a Mát-tê-ô Ren-gi phát biểu: “Giờ đây chúng tôi đã có thể bắt tay nhau và điều này cho thấy thế giới đang thay đổi. Trong dòng chảy của lịch sử, chúng tôi muốn cùng với nhau trở thành những người tiên phong trong một trang mới và chúng tôi tin tưởng rằng cùng với nhau, sẽ làm được nhiều điều”.
Đáp lại, Chủ tịch Ra-un Cát-xtơ-rô đánh giá rằng, quan hệ song phương Cu-ba - I-ta-li-a là “hoàn hảo”. Điều này cho thấy, một tương lai đầy hứa hẹn cho Rô-ma và La Ha-ba-na đang được mở ra sau nhiều thập kỷ tranh cãi.
Và chuyến thăm Cu-ba của Tổng thống Pháp ở thời điểm này, có thể coi là một chuyến thăm lịch sử bởi lẽ ông Ô-lăng sẽ là Tổng thống Pháp đương nhiệm đầu tiên đến Cu-ba. Ông Ô-lăng cũng là nhà lãnh đạo phương Tây cấp cao đầu tiên đặt chân đến Cu-ba kể từ sau khi Mỹ và Cu-ba thông báo tiến trình bình thường hóa quan hệ cách đây vài tháng.
Tất cả những cuộc gặp cấp cao này diễn ra liên tiếp trong vài tuần lễ qua đã cho thấy sức hút khó cưỡng của Cu-ba đối với phương Tây, nhất là những nền kinh tế lớn. Tuy nhiên, cuộc đua giành thị phần ở vùng đất quyến rũ này sẽ không hề dễ dàng. Ai nhanh chân hơn, kiên nhẫn và khéo léo hơn sẽ là người đắc lợi./.
Theo vov.vn
