Mỹ và Cuba ngày 17-12 đã đồng ý nối lại quan hệ ngoại giao sau hơn 50 năm gián đoạn. Ngoài ra, Tổng thống Mỹ Ba-rắc Ô-ba-ma đã kêu gọi sớm chấm dứt việc cấm vận kinh tế đối với Cuba.
Thiện chí từ cả hai phía
Theo Roi-tơ, quyết định trên được đưa ra sau 18 tháng đối thoại bí mật liên tục giữa Tổng thống Mỹ Ô-ba-ma và Chủ tịch Cuba Ra-un Cát-xtrô. Để thể hiện thiện chí của mình, hai bên cũng đã chấp thuận việc trao đổi tù binh và mở lại Đại sứ quán tại hai nước cũng như nới lỏng các giới hạn về thương mại. Dù vấp phải những phản đối mạnh mẽ từ Đảng Cộng hòa hiện sẽ kiểm soát cả hai viện trong Quốc hội từ tháng 1-2015, Tổng thống Mỹ Ô-ba-ma vẫn nhấn mạnh, ông muốn là người chấm dứt chính sách “cứng nhắc” và “lỗi thời” của Mỹ khi duy trì việc cô lập Cuba trong suốt 50 năm qua. Ông Ô-ba-ma cũng cho biết, việc thay đổi chính sách của chính quyền Mỹ cũng sẽ mở ra một cơ hội giao thương giữa hai nước và cho phép công dân Mỹ được sử dụng thẻ tín dụng tại một số khu vực của Cuba, gia tăng số lượng tiền mà công dân Mỹ được phép gửi sang Cuba cũng như cho phép Mỹ xuất các thiết bị viễn thông sang Cuba.
Tổng thống Mỹ Ô-ba-ma cũng nhấn mạnh rằng việc bình thường hóa quan hệ với Cuba đạt được nhờ thiện chí của Ha-va-na trong việc thả ông A-lan Grốt, 65 tuổi người Mỹ bị Cuba giam giữ trong 5 năm qua. Ngoài ông Grốt, Cuba còn thả một nhân viên tình báo làm việc cho Mỹ bị giam giữ ở nước này gần 20 năm qua để đổi lấy việc Mỹ thả 3 nhân viên tình báo Cuba bị bắt tại Mỹ.
Quyết định “cực kỳ dũng cảm”
Dù việc du lịch từ Mỹ sang Cuba sẽ được nới lỏng một phần nhưng khách du lịch Mỹ cũng sẽ chưa thể ồ ạt sang quốc gia vùng Ca-ri-bê này. Ngoài ra, việc bình thường hóa quan hệ giữa Mỹ và Cuba không đồng nghĩa với việc Mỹ sẽ chấm dứt hoàn toàn việc cấm vận kinh tế với Cuba bởi điều này sẽ cần phải được sự chấp thuận của Quốc hội. Dù đã cam kết sẽ tìm kiếm sự chấp thuận của Quốc hội nhưng bản thân Tổng thống Mỹ cũng hiểu rằng đây sẽ là “cuộc chiến đầy cam go”. Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích cho rằng, việc ông Ô-ba-ma sử dụng quyền Tổng thống của mình để nới lỏng lệnh cấm vận bất chấp sự phản đối của Quốc hội cũng đã là một quyết định “cực kỳ dũng cảm”.
Trước đó, Mỹ và Cuba đã đối đầu với nhau sau cuộc cách mạng năm 1959 tại Cuba dẫn đến việc anh trai của Chủ tịch Cuba Ra-un Cát-xtrô là ông Phi-đen Cát-xtrô lên nắm quyền lúc đó. Hai năm sau, Mỹ đã quyết định chấm dứt quan hệ ngoại giao với Cuba khi Cuba trở thành đồng minh của Liên Xô. Mối quan hệ giữa hai bên sau đó trải qua nhiều thăng trầm liên quan đến các cuộc khủng hoảng về gián điệp và người tị nạn giữa hai bên. Sau sự sụp đổ của Liên Xô dẫn đến việc kết thúc cuộc Chiến tranh Lạnh, Oa-sinh-tơn đã liên tục có những hành động bày tỏ thiện chí với Chủ tịch Ra-un Cát-xtrô, người thay anh trai mình lên nắm quyền từ năm 2008.
 |
| Người dân Cuba ra đường sau khi Chủ tịch Ra-un Cát-xtrô tuyên bố Cuba và Mỹ bình thường hóa quan hệ ngoại giao. Ảnh: AFP |
Nhiều hoài nghi từ chính giới Mỹ
Dù đã tuyên bố bình thường hóa quan hệ với Cuba nhưng ông Ô-ba-ma vẫn kêu gọi Cuba cần phải thúc đẩy việc cải cách kinh tế theo một hướng tiếp cận hoàn toàn mới.
Trong một cuộc trưng cầu dân ý do Roi-tơ/Ipos tiến hành với hơn 31 nghìn người Mỹ liên quan đến việc Mỹ bình thường hóa quan hệ với Cuba, chỉ có 20% số người phản đối trong khi có tới 43% số người ủng hộ và 37% cho rằng họ vẫn chưa rõ liệu có nên làm điều này hay không. Mặc dù vậy, nhiều chuyên gia cho rằng, Mỹ chưa nên bình thường hóa quan hệ với Cuba vào thời điểm này. Các chuyên gia nhận định, Cuba vẫn chưa có nhiều thay đổi như Mỹ kỳ vọng và con đường để hai nước có thể bình thường hóa quan hệ hoàn toàn vẫn còn quá nhiều chông gai, nhất là việc dỡ bỏ lệnh cấm vận kinh tế mà ông Ô-ba-ma đã “mạnh miệng” tuyên bố “sẽ làm bằng được” trước khi rời Nhà Trắng vào năm 2017. Dù số lượng các nghị sĩ Mỹ ủng hộ việc bình thương hóa quan hệ với Cuba đã gia tăng nhưng vẫn chủ yếu là các nghị sĩ Đảng Cộng hòa của ông Ô-ba-ma. Trong khi đó, những nghị sĩ Đảng Dân chủ mới là những người “có tiếng nói quyết định” trong việc này sau khi giành quyền kiểm soát cả hai viện vào năm tới. Nhiều chuyên gia nhận định, dù vấp phải nhiều chỉ trích tại Mỹ, động thái này của ông Ô-ba-ma cho thấy Tổng thống Ô-ba-ma đang muốn thể hiện quyền lực cá nhân của mình trong bối cảnh ông sẽ không còn phải đối mặt với một cuộc bầu cử tổng thống nào trong tương lai nữa.
Người Cuba buồn vui lẫn lộn
Thông tin về việc Mỹ bình thường hóa quan hệ với Cuba được 1,5 triệu người Cuba tại Mỹ đón nhận với thái độ hoàn toàn đối lập với nhau. Trong khi một số người hò reo vui mừng thì nhiều người lên án.
Nhiều người Cuba sang Mỹ ngay sau khi Chủ tịch Phi-đen Cát-xtrô lên nắm quyền đã lên tiếng phản đối việc này trong khi những thanh niên Cuba lớn lên tại Mỹ lại muốn hai nước có mối quan hệ “nồng ấm” hơn. “Đó thật là một điều tuyệt vời”, ông Hu-đô San-xi-ô, một người Cuba đến Mai-a-mi năm 1980 chia sẻ, “Đây sẽ là một sự khởi đầu mới. Một giấc mơ có thật với hơn 11,2 triệu dân Cuba và tôi nghĩ nó cũng sẽ thay đổi nhiều suy nghĩ của chính cộng đồng người Cuba tại Mỹ”.
Tại Ha-va-na, nhiều người Cuba sau khi sửng sốt đón nhận tin này đã đổ ra đường ăn mừng. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều người hoài nghi về việc liệu quan hệ “thù địch” trong quá khứ giữa hai bên có thể thực sự chấm dứt được hay không./.
Theo: VOV
