Hòa giải, chia rẽ hay dịch bệnh bùng phát vượt khỏi tầm kiểm soát… đều là những yếu tố mang tầm quốc tế đáng ghi nhận trong năm 2014. Mời bạn đọc cùng Báo Nam Định nhìn lại những sự kiện nổi bật nhất trong năm qua.
1. Mỹ - Cu-ba bình thường hóa quan hệ
Sau 18 tháng đàm phán bí mật, với sự hậu thuẫn của Va-ti-căng và Ca-na-đa, thông qua một cuộc điện đàm, Tổng thống Mỹ Ba-rắc Ô-ba-ma và Chủ tịch Cu-ba Ra-un Cát-xtơ-rô đã nhất trí về việc trao đổi tù nhân và thành lập các đại sứ quán. Đây là những bước đi đầu tiên trong việc bình thường hóa quan hệ giữa 2 nước. Việc bình thường hóa quan hệ 2 nước sẽ mang đến nhiều cơ hội về hợp tác kinh tế giữa Mỹ - Cu-ba.
2. Biển Đông dậy sóng
Đây cũng là tiêu đề nổi bật của giới báo chí truyền thông quốc tế khi nhắc tới sự kiện Trung Quốc đưa giàn khoan di động Hải Dương - 981 đến vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam để thăm dò và khai thác dầu vào tháng 5-2014. Sau hành động trên của Trung Quốc, các nước, khu vực như Mỹ, EU, ASEAN cảnh báo nước này sẽ bị cô lập trong bối cảnh các quốc gia châu Á ngày càng quan ngại về cách hành xử của Bắc Kinh ở Biển Đông.
3. Dịch Ê-bô-la bùng phát trên toàn cầu
Xuất hiện tại Ghi-nê, vi-rút mang tên một con sông ở châu Phi - Ê-bô-la bùng nổ tại 3 nước Tây Phi là Ghi-nê, Xi-ê-ra Lê-ôn và Li-bê-ri-a, sau đó sang nhiều nước châu Phi khác, theo chân những bác sĩ đến tận Mỹ và một số nước Tây Âu. Tính đến nay, đã có trên 7.500 người chết và hơn 18 nghìn ca nhiễm do vi-rút này gây ra trên toàn cầu.
4. Sự trỗi dậy của IS
Vào trung tuần tháng 6, lực lượng Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng gieo rắc nỗi sợ hãi giữa lòng Trung Đông vì sự tàn ác vượt qua những “anh cả” An Kê-đa và Ta-li-ban. IS trở thành một nhóm gây ảnh hưởng ở I-rắc và Xi-ri, khi chiếm quyền kiểm soát nhiều khu vực. IS có hơn 30 nghìn chiến binh, đặc biệt nguy hiểm vì thu hút sự tham gia của hàng nghìn tân binh đến từ các nước phương Tây và một số quốc gia châu Á. Nhằm biểu thị sự chống đối sau các trận không kích do lực lượng liên quân do Mỹ dẫn đầu thực hiện, IS đã công bố nhiều đoạn video hành quyết các con tin. Lực lượng này còn tàn sát hàng nghìn người Xi-ri và I-rắc mang tư tưởng chống đối hoặc không chịu cải đạo.
5. Khủng hoảng chính trị U-crai-na: Nga và phương Tây đối đầu
Cuộc khủng hoảng chính trị ở U-crai-na đã thực sự làm đảo lộn quốc gia Đông Âu này; Crưm đòi độc lập và sáp nhập vào Nga. Cuộc khủng khoảng chưa có hồi kết này còn làm leo thang căng thẳng giữa Nga với Mỹ và phương Tây. Mỹ và châu Âu áp đặt các lệnh trừng phạt khiến nền kinh tế Nga gặp khó. Nga đáp trả, cấm nhập khẩu nhiều mặt hàng từ châu Âu làm nhiều quốc gia ở châu lục này khốn đốn.
6. Trung Quốc mạnh tay diệt quan tham
Chiến dịch chống tham nhũng ở Trung Quốc được thực hiện ráo riết quyết liệt, sau khi truy tố nguyên Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương Từ Tài Hậu, Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương đã chính thức điều tra “trùm” an ninh Chu Vĩnh Khang. Không chỉ chống quan tham trong nước, Trung Quốc còn hợp tác với các nước để truy nã, dẫn độ các quan chức kinh tế tham nhũng rồi trốn ra nước ngoài. Tính đến cuối năm, đã có gần 500 quan tham ở nước ngoài bị bắt hoặc tự ra đầu thú.
7. Nạn phân biệt chủng tộc chia rẽ xã hội Mỹ
Những ngày cuối năm 2014, hàng loạt các vụ cảnh sát da trắng bắn chết, bóp cổ người da màu làm bùng phát các cuộc biểu tình bạo loạn khắp các thành phố lớn, tranh luận gay gắt về nạn phân biệt chủng tộc và thực thi pháp luật tại Mỹ. Tổng thống Ba-rắc Ô-ba-ma phải kêu gọi thanh niên cả nước bình tĩnh, kiềm chế trong cuộc chiến chống nạn phân biệt chủng tộc.
8. Năm đại nạn của ngành hàng không Ma-lai-xi-a
Chiếc máy bay QZ8501 mất tích là vụ thứ 3 có liên quan đến một hãng hàng không Ma-lai-xi-a trong năm nay, sau vụ mất tích của chiếc máy bay mang số hiệu MH370 của Malaysia Airlines chở 239 hành khách và các thành viên phi hành đoàn vào tháng 3, sau khi cất cánh từ Cua-la Lăm-pua, Ma-lai-xi-a bay đến Bắc Kinh, Trung Quốc. Tiếp đến là vụ chiếc Boeing mang số hiệu MH17 bị nổ trên không phận miền Đông U-crai-na vào tháng 7 khiến toàn bộ 298 người trên máy bay thiệt mạng.
9. Ta-li-ban bắt cóc, thảm sát con tin
Ngày 16-12 đã trở thành ngày kinh hoàng của người dân Pa-kít-xtan khi lực lượng Ta-li-ban tấn công và bắt cóc 500 người tại Trường cao đẳng quân sự ở Pê-sa-oa. Vụ tấn công làm 145 người thiệt mạng, trong đó phần lớn là trẻ em. Những người sống sót kể lại rằng những tay súng đã bắn chết từng đứa trẻ. So với những vụ tấn công trước đó từng nhắm vào trẻ em và dân thường thì vụ tấn công này là tồi tệ nhất. Vụ tấn công được cho là lời cảnh báo trước về một kết thúc thất bại trong những vụ hòa đàm bí mật được Chính phủ Pa-kít-xtan thực hiện với Ta-li-ban trong thời gian qua.
10. “Năm Pa-lét-xtin”
Năm 2014 được Đại hội đồng LHQ tuyên bố là “Năm quốc tế đoàn kết với nhân dân Pa-lét-xtin” và cũng là năm Pa-lét-xtin gặt hái nhiều thành công trong công cuộc đấu tranh giành độc lập trong suốt 66 năm qua kể từ ngày LHQ thông qua Nghị quyết phân chia lãnh thổ Pa-lét-xtin năm 1947. Tính đến cuối năm 2014, chính quyền Pa-lét-xtin đã nhận được sự công nhận và ủng hộ của khoảng 140 nước, chiếm khoảng 70% số thành viên LHQ. Đây là thành công bước đầu của chính quyền Pa-lét-xtin cũng như điểm sáng cho tiến trình hòa bình Trung Đông bế tắc bấy lâu nay./.
