A-bu Ba An Ba-đa-đi, kẻ tự xưng là thủ lĩnh của Nhà nước Hồi giáo (IS) được coi là nguy hiểm hơn kẻ đứng đầu An Kê-đa gấp nhiều lần, dù gia đình và cuộc sống hiện tại của hắn vẫn đang là điều bí ẩn với chính các phiến quân cực đoan.
Theo Washington Post, A-bu Ba An Ba-đa-đi sinh năm 1971 trong một gia đình mộ đạo tại Sa-ma-ra, thành phố miền trung của I-rắc. Tên thật của hắn A-oát I-bra-him A-li An Ba-đri An Sa-ma-rai.
Với nhiều anh em và chú bác trong gia đình là những người thuyết giáo và giảng dạy về ngôn ngữ A-rập,
An Ba-đa-đi cũng theo đuổi môn học này và có bằng tiến sĩ tại Đại học Hồi giáo ở Bát-đa, lý giải cho bí danh của người này có chữ "Tiến sĩ" ở đầu.
An Ba-đa-đi cũng có nhiều bằng cấp về nghiên cứu đạo Hồi, lịch sử, là một nhà thơ và làm công việc của một người thuyết giáo Sa-la-phítsm, một dòng cực đoan của Xăn-ni, trong khoảng thời gian 2003 khi Mỹ vào I-rắc. Trong những tháng ngày hỗn loạn đó, hắn thành lập một nhóm có vũ trang ở đông I-rắc để chống lại quân Mỹ và tuyên bố mình là hậu duệ của Mô-ha-mét, người sáng lập nên đạo Hồi.
Năm 2005, An Ba-đa-đi bị quân đội Mỹ bắt giữ và giam 4 năm tại trại Bu-ca ở nam I-rắc. Tại đó, hắn gặp gỡ và được các chiến binh chủ chốt của An Kê-đa huấn luyện.
 |
| Thủ lĩnh tối cao của IS, Ba-đa-đi, trong lần thuyết pháp tại một nhà thờ Hồi giáo hồi tháng 7-2014. Ảnh: AP |
Năm 2009, An Ba-đa-đi được Mỹ chuyển giao cho nhà chức trách I-rắc trong một phần thỏa thuận của chính quyền Bút với người I-rắc. Đại tá Ken Kinh, người giám sát trại Bu-ca, nhớ lại An Ba-đa-đi nói với những người lính gác Mỹ lúc đó rằng: "Tôi sẽ gặp lại các anh tại Niu-oóc". Không lâu sau, hắn được I-rắc thả và dùng các mối liên hệ trong tù để kiểm soát nhóm phiến quân có liên hệ với An Kê-đa ở I-rắc.
Năm 2010, An Ba-đa-đi nhận được sự tín nhiệm và nắm quyền kiểm soát nhóm này sau khi một vài lãnh đạo của An Kê-đa ở I-rắc bị giết. Lúc đó, sức mạnh quân sự của phiến quân tại I-rắc đang trong thời kỳ
suy kém nhất, nhóm này đứng trên bờ vực sụp đổ dù từng là mũi nhọn tấn công.
Không lâu sau, lợi dụng cuộc nội chiến ở Xi-ri, An Ba-đa-đi đưa quân vào Xi-ri để chiếm lĩnh lãnh thổ và đổi tên thành Nhà nước Hồi giáo tự xưng ở Xi-ri và I-rắc. Khi lãnh đạo An Kê-đa là Ây-man An Gia-oa-hi-ri không công nhận, An Ba-đa-đi đánh vào nguồn tài chính chủ yếu của An Kê-đa ở vịnh Ba Tư. Sau khi chiếm được các mỏ dầu ở Xi-ri, IS trở thành một lực lượng tàn bạo khét tiếng. Trong những năm tiếp theo, IS có khoảng 12.000 phiến quân, 3.000 trong số này từ các nước phương Tây, lũ lượt kéo đến để chiến đấu, theo Soufan Group, một tổ chức tư vấn cho biết.
An Ba-đa-đi được miêu tả một kẻ lập chiến lược sắc sảo, một người gây quỹ hiệu quả và một kẻ sát nhân tàn nhẫn. Mỹ từng treo thưởng 10 triệu USD cho người lấy đầu được tên này.
Dù nổi danh là một nhà hoạch định chiến thuật của các trận chiến của IS, nhưng An Ba-đa-đi vẫn là điều bí ẩn với chính các phiến quân mà hắn lãnh đạo. Không ai biết hắn ta ở đâu. Trong những lần gặp tù nhân hắn cũng đều trùm kín mặt.
Trên al-Monitor, tác giả Mu-xrốp Áp-bát nhận định sự bí ẩn xung quanh An Ba-đa-đi, về cá nhân, họ hàng, gia đình và các phong trào, những người thân cận là do hắn muốn tránh những gì xảy ra với những thủ lĩnh trước đó, bị kẻ thù lần theo dấu vết và thủ tiêu.
Với IS, An Ba-đa-đi loại bỏ ảnh hưởng của An Kê-đa và nắm quyền chỉ huy tối cao. Chỉ trong một năm giết chóc rùng rợn, "danh tiếng" của tên này thậm chí vượt qua cả lãnh đạo An Kê-đa là Ây-man An gia-oa-hi-ri về sự tàn bạo và "uy tín" trong các phiến quân Hồi giáo.
Sự trỗi dậy của IS dưới sự quản lý của A-bu Ba An Ba-đa-đi không tôn sùng cá nhân hơn ý thức hệ vượt phạm vi quốc gia. Điều này được thể hiện rõ trong sự phản hồi của An Ba-đa-đi với An Gia-oa-hi-ri, bác bỏ sự lãnh đạo của An Kê-đa vào tháng 6 năm ngoái. Hắn nói: "Tôi chọn sự lãnh đạo của Thánh A-la hơn là sự chỉ đạo chống lại nó trong lá thư", khi Gia-oa-hi-ri yêu cầu tên này "trở lại quỹ đạo".
"Sự trỗi dậy của IS từ phong trào của Gia-oa-hi-ri biểu hiện một loại cây lai nguy hiểm dựa trên sự phát triển bằng cách phá hủy bất cứ thứ gì cản đường. Cuối cùng, IS tìm cách lập nên một Nhà nước Hồi giáo từ nơi chúng phát động cuộc chiến tranh cực đoan có phạm vi toàn cầu. Có thể cuộc chiến đó bắt đầu khi IS của An Ba-đa-đi đang làm lu mờ An Kê-đa của Gia-oa-hi-ri", Thê-đo Ka-ra-sích, chuyên gia tại Viện Phân tích Quân sự vùng Vịnh và Cận Đông nhận định.
Nếu như trong hơn 10 năm qua, Gia-oa-hi-ri chỉ hoạt động ở khu vực biên giới Áp-ga-ni-xtan - Pa-ki-xtan và không thực sự làm gì nhiều hơn là phát hành vài tuyên bố và video, thì ngược lại An Ba-đa-đi hành động nhiều hơn rất nhiều, Ri-xác Ba-rê, cựu lãnh đạo bộ phận chống khủng bố tại cơ quan tình báo nước ngoài của Anh nói với AFP.
Trong một thời gian ngắn, với mục tiêu là hồi phục lại Nhà nước Hồi giáo, An Ba-đa-đi huy động được số lượng lớn binh lính, giết chóc không nương tay ở khắp I-rắc và Xi-ri. Hiện An Ba-đa-đi có trong tay ít nhất 10 nghìn lính trung thành, trụ sở chính đặt tại Ra-ca, Xi-ri, đang chiếm lĩnh một vùng đất lớn.
"Người thừa kế thực sự của Bin La-đen có thể là lãnh đạo IS Abu Ba An Ba-đa-đi", tác giả Đa-vít I-nắc-tít viết trên Washington Post. "Hắn hung bạo hơn, hiểm độc hơn và chống người Mỹ nhiều hơn", một quan chức tình báo cấp cao của Mỹ nói. Thực tế, An Ba-đa-đi còn đang giành quân từ các nhánh khác của Gia-oa-hi-ri, gồm cả chi nhánh ở Y-ê-men và An Sa-ha-ba đặt tại Xô-ma-li.
Hồi tháng 7, trong bài thuyết giáo về đạo Hồi tại Nhà thờ lớn ở Mô-xun, I-rắc, An Ba-đa-đi nói: "Ta là người lãnh đạo. Tuân theo ta cũng như ta tuân theo Thánh A-la trong các người". Hình mẫu cho công lý của IS là hành quyết chặt đầu, ném đá và đóng đinh kẻ thù đến chết. "Khủng bố là để người theo đạo Hồi được sống như chính mình", hắn nói.
An Ba-đa-đi áp đặt luật Sa-ri hà khắc ở khắp lãnh thổ kiểm soát, phá hủy nhà thờ và mộ của người theo dòng Si-ai, tàn sát những người trái đạo, cấm âm nhạc, uống rượu và hút thuốc. Người dân phải cầu nguyện 5 lần mỗi ngày.
"Hiện giờ với tuyên bố về Nhà nước Hồi giáo, hắn tự đặt mình vào vị trí người lãnh đạo toàn cầu của đạo Hồi", Sác-li Cô-pơ, một nhà phân tích chống khủng bố người Anh nói./.
Theo:
VOV
