Không nằm ngoài dự đoán của giới phân tích, mối quan hệ giữa Bra-xin và Mỹ chính thức bị rạn nứt do liên quan đến những bê bối về vụ nghe lén của Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ (NSA).
AFP dẫn thông báo của văn phòng Tổng thống Bra-xin ngày 17-9 (giờ địa phương) cho biết, Tổng thống nước này Đ.Rút-xép chính thức hủy chuyến thăm cấp Nhà nước tới Mỹ dự kiến vào ngày 23-10 tới. Lý do được đưa ra là vì chuyến thăm Oa-sinh-tơn sắp đến gần nhưng phía Mỹ vẫn chưa có cuộc điều tra và giải thích thỏa đáng việc bí mật do thám các giao dịch thông tin liên lạc của cá nhân bà Đ.Rút-xép cũng như các quan chức cấp cao khác trong Chính phủ Bra-xin. Được biết, mặc dù hôm 16-9, Tổng thống Mỹ B.Ô-ba-ma đã có cuộc điện đàm kéo dài 20 phút với người đồng cấp Bra-xin nhưng vẫn không thể cứu vãn được tình thế. Trong khi đó, người phát ngôn Nhà Trắng Giây Ca-ni tiết lộ “cuộc gặp không phải bị ảnh hưởng từ một vụ việc dù nó có quan trọng và khó khăn đến cỡ nào” như để chứng minh việc hủy cuộc gặp là do nhiều yếu tố khác.
 |
| Tổng thống Bra-xin Đ.Rút-xép đã hủy chuyến thăm cấp Nhà nước tới Mỹ. Ảnh: Internet |
Trước đó, ngày 1-9, căn cứ tài liệu tối mật do “người thổi còi” Ê.Xnâu-đơn cung cấp cho nhà báo Mỹ đang định cư tại Bra-xin G.Grin-oan-đơ, kênh truyền hình TV Globo của quốc gia Nam Mỹ này cho biết, bà Đ.Rút-xép và người đồng cấp Mê-hi-cô Ê.Ni-ê-tô đã bị NSA theo dõi. Theo TV Globo, NSA đã xăm xoi nội dung các cuộc nói chuyện điện thoại và thư điện tử mà Tổng thống Đ.Rút-xép trao đổi với các cộng sự của bà. Kênh truyền hình này còn cho biết, NSA cũng theo dõi hàng triệu người dân Bra-xin và thâm nhập lấy cắp dữ liệu của Tập đoàn dầu khí quốc gia Petrobras. Đối với ông Ê.Ni-ê-tô, Mỹ đã theo dõi từ khi ông còn là ứng cử viên Tổng thống và NSA biết được cả tên một số bộ trưởng trước khi được ông Ê.Ni-ê-tô chính thức bổ nhiệm.
Lo ngại trước mối quan hệ đồng minh gặp sóng gió, ngày 6-9, bên lề Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi (G-20) diễn ra tại Nga, Tổng thống Mỹ B.Ô-ba-ma đã có các cuộc gặp riêng với bà Đ.Rút-xép và ông Ê.Ni-ê-tô. Người đứng đầu Nhà Trắng tuyên bố, Oa-sinh-tơn cam kết sẽ điều tra rõ vụ việc và bày tỏ hiểu rõ sự quan ngại của hai lãnh đạo quốc gia Mỹ La-tinh về vấn đề nhạy cảm nói trên. Trong khi đó, cả hai nhà lãnh đạo Mỹ La-tinh đều bày tỏ sự phẫn nộ. Tổng thống Ê.Ni-ê-tô đề nghị giới chức Oa-sinh-tơn tiến hành điều tra thấu đáo vụ việc và làm rõ những người có trách nhiệm nếu như hành động do thám này vượt quá thẩm quyền. Còn Tổng thống Đ.Rút-xép cho rằng, việc do thám nhằm vào một quốc gia có chủ quyền là sự vi phạm nghiêm trọng. Nữ lãnh đạo quốc gia Mỹ La-tinh này cũng cho biết thêm, sẽ đề xuất các điều luật về việc xâm phạm quyền riêng tư tại Liên hợp quốc.
Mới đây nhất, ngày 17-9, trong bối cảnh phần lớn giao dịch internet của Bra-xin đều đi qua Mỹ, Tổng thống Đ.Rút-xép đã ra lệnh áp dụng một loạt biện pháp nhằm bảo đảm sự độc lập của nước này trong các hệ thống mạng. Chính phủ Bra-xin có kế hoạch sẽ phóng vệ tinh viễn thông vào năm 2016 và lắp đặt một hệ thống cáp quang riêng rẽ dưới đáy biển trực tiếp với châu Âu và các nước Nam Mỹ nhằm tránh sự do thám của Mỹ. Trong một diễn biến khác, mạng tin tức Uol của Bra-xin ngày 17-9 cho biết, để trả đũa Mỹ do thám nước này, các tin tặc Bra-xin đã lên kế hoạch tấn công NSA, song lại nhầm mục tiêu sang Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA).
Nếu như diễn ra theo đúng kế hoạch, BBC cho biết, chuyến thăm của bà Đ.Rút-xép sẽ là chuyến thăm đầu tiên kể từ năm 1995 của một Tổng thống Bra-xin đến Mỹ. Chuyến thăm được xem như một cột mốc quan trọng đánh dấu sự phát triển mối quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất châu Mỹ, khi cả hai bên dự kiến thảo luận về một hợp đồng mua máy bay chiến đấu trị giá 4 tỷ USD, kế hoạch hợp tác về dầu mỏ và công nghệ nhiên liệu sinh học, cũng như các thỏa thuận thương mại. Vì vậy, quyết định ngày 17-9 của Tổng thống Đ.Rút-xép được giới truyền thông mô tả chẳng khác nào một “cái tát” đối với Mỹ. Mối quan hệ rạn nứt với Bra-xin sẽ là bước thụt lùi của Mỹ ở khu vực Nam Mỹ, nơi Oa-sinh-tơn có lợi ích to lớn nhưng tầm ảnh hưởng đang bị thu hẹp dần./.
Theo: qdnd.vn
