Trong báo cáo đưa ra ngày 22-2 vừa qua, (IAEA) khẳng định, I-ran đã lắp đặt máy ly tâm thế hệ tiếp theo tại một trong các nhà máy hạt nhân của nước này nhằm phục vụ cho kế hoạch làm giàu urani. Thông tin này đã khiến I-ran ngay lập tức vấp phải sự chỉ trích mạnh mẽ của các nước phương Tây và Mỹ...
Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) phát hiện I-ran đã lắp đặt máy ly tâm IR-2m hiện đại hơn tại nhà máy Natanz vào ngày 6-2, báo cáo nêu rõ. Có khoảng 180 máy ly tâm đã được thấy tại cơ sở này, Roi-tơ đưa tin. Các quan chức IAEA cho biết, đây là lần đầu tiên xuất hiện những máy ly tâm hiện đại hơn IR-1 tại nhà máy ở miền Trung này. Các máy ly tâm IR-2m có thể được sử dụng để làm giàu urani nhanh hơn gấp nhiều lần so với thế hệ máy ly tâm hiện giờ IR-1. Theo một quan chức IAEA, I-ran dự định lắp đặt khoảng 3.000 máy ly tâm mới tại nhà máy Natanz, nơi khoảng 12.500 máy ly tâm IR-1 cũ hơn đã được triển khai trước đó. Tuy nhiên, theo báo cáo, Tê-hê-ran chưa vận hành bất kỳ thiết bị mới nào tại nhà máy Fordo mà phương Tây cho là "đáng lo ngại hơn" nhà máy Natanz.
Báo cáo cũng cho biết, cho đến nay I-ran đã sản xuất được 208kg urani được làm giàu ở cấp độ 20% và 110kg trong số này đã được chuyển cho quá trình sản xuất nhiên liệu. Diễn biến này được coi là nghiêm trọng vì nó có thể giúp I-ran tăng tốc trong việc tập hợp nguyên liệu hạt nhân đủ để chế tạo vũ khí. Theo các chuyên gia, chỉ 250kg urani cấp độ 20% là đủ để sản xuất một quả bom nguyên tử, song quá trình này đòi hỏi một số bước đi khác nữa và nếu I-ran bắt đầu thúc đẩy việc làm giàu urani ở cấp độ vũ khí thì sẽ bị IAEA phát hiện.
 |
| Giám đốc IAEA Y. A-ma-nô trong một cuộc họp báo tại Viên ngày 29-11-2012. Ảnh: Roi-tơ |
Phản ứng trước thông tin này, nữ phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Vích-to-ri-a Nu-len cảnh báo việc lắp đặt các máy ly tâm hiện đại mới là một bước leo thang và tiếp tục vi phạm những cam kết của I-ran. Bà Nu-len cũng hối thúc Tê-hê-ran tham gia nghiêm túc vào các cuộc thương lượng dự kiến sẽ diễn ra vào ngày 26-2 tới giữa I-ran với nhóm P5+1 (gồm các nước thành viên Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc là Anh, Mỹ, Nga, Pháp, Trung Quốc cùng với Đức) tại Ca-dắc-xtan. Người phát ngôn Nhà Trắng Giây Ca-ni cảnh báo, nếu I-ran không giải quyết những lo ngại của cộng đồng quốc tế, quốc gia Trung Đông này sẽ phải đối mặt với sức ép lớn hơn và chịu sự cô lập nhiều hơn.
Cũng theo báo cáo trên của IAEA, mặc dù Ban giám đốc IAEA đã thông qua hai nghị quyết nhấn mạnh sự cấp bách phải giải quyết những vấn đề tồn đọng liên quan tới chương trình hạt nhân của I-ran, bao gồm những vấn đề cần được làm sáng tỏ để loại trừ khả năng I-ran sản xuất nhiên liệu hạt nhân quy mô quân sự, song cơ quan này vẫn chưa thể hoàn tất tài liệu mang tính đường hướng rõ ràng hoặc bắt đầu công việc thực chất liên quan vấn đề này. Báo cáo khẳng định, IAEA không thay đổi lập trường tiếp tục đối thoại với I-ran.
Bộ trưởng Văn phòng Ngoại vụ Anh A-li-xte Bớt cho rằng, động thái mới này của I-ran gây ra mối lo ngại nghiêm trọng, chứng tỏ I-ran không có ý định đảm bảo với cộng đồng quốc tế rằng chương trình hạt nhân của họ đơn thuần vì mục đích hòa bình. Trong khi đó, văn phòng Thủ tướng I-xra-en B. Nê-ta-ni-a-hu cảnh báo, bản báo cáo của IAEA chứng minh I-ran đã tiến gần hơn đến việc chế tạo được một quả bom nguyên tử. I-xra-en cho rằng, cần phải ngăn chặn Tê-hê-ran trước khi nước này có thể phát triển năng lực hạt nhân đầy đủ. Đáp lại, I-ran luôn khẳng định hoạt động làm giàu urani của họ chỉ phục vụ những mục đích hòa bình. Nước này cũng bác bỏ những cáo buộc của phương Tây về việc Tê-hê-ran đang tìm cách chế tạo bom nguyên tử. Phái viên I-ran tại IAEA A-li Xôn-ta-ni-ê cho biết, báo cáo trên của IAEA không có bằng chứng cho thấy I-ran có hoạt động chế tạo hạt nhân phục vụ mục đích quân sự.
IAEA thường đưa ra báo cáo mỗi quý một lần, miêu tả chi tiết các thông tin mới trong việc giám sát sự phát triển hạt nhân của I-ran. Báo cáo lần này được đưa ra khi chỉ còn 5 ngày nữa là diễn ra vòng đàm phán mới giữa I-ran với nhóm P5+1. Theo giới phân tích, thông tin này có thể ảnh hưởng khá lớn tới tiếng nói của I-ran trong vòng đàm phán sắp tới./.
Theo: qdnd.vn
