Ngày 10-9, dưới sự chứng kiến của quan chức chính phủ Áp-ga-ni-xtan và một số sĩ quan Mỹ và NATO, Mỹ đã chính thức trao lại quyền kiểm soát nhà tù Ba-gram gây tranh cãi cho Chính phủ Áp-ga-ni-xtan. Đây là một phần của thỏa thuận chuyển toàn bộ các nhà tù ở Áp-ga-ni-xtan về nước này trước khi lực lượng NATO rút đi vào cuối năm 2014.
Phát biểu tại lễ chuyển giao, ông Xa-phi-u-la Xa-phi (Safiullah Safi), Tư lệnh Lực lượng quân cảnh thuộc Quân đội Áp-ga-ni-xtan cho biết, 3.182 tù nhân đã được chuyển giao cho lực lượng quân cảnh. Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Áp-ga-ni-xtan Ê-nay-a-tu-la Na-da-ri (Enayatullah Nazari) cũng bày tỏ vui mừng khi chứng kiến buổi lễ quan trọng này. “Sự kiện này đánh dấu bước chuyển giao trách nhiệm cai quản tù nhân người Áp-ga-ni-xtan cho chính người Áp-ga-ni-xtan", ông Na-da-ri nói.
Trong khi Ca-bun ca ngợi việc giành quyền kiểm soát nhà tù Bag-ram là thắng lợi về mặt chủ quyền, thì giới phân tích cho rằng hành động này chủ yếu mang tính biểu tượng trong bối cảnh NATO chuẩn bị rút khỏi Áp-ga-ni-xtan sau hơn một thập kỷ truy quét phiến quân Ta-li-ban và trao lại quyền kiểm soát an ninh cho chính quyền sở tại vào cuối năm 2014. Vấn đề hiện nay được đặt ra là số phận của gần 3.200 tù nhân, bao gồm khoảng 50 tù nhân nước ngoài không nằm trong khuôn khổ thỏa thuận chuyển giao ký hôm 9-3 cũng như hàng trăm người bị bắt giữ sau thời điểm ký kết thỏa thuận, như thế nào. Theo hãng tin Sky News, mặc dù đồng ý chuyển giao toàn bộ số tù nhân ở Ba-gram cho Áp-ga-ni-xtan, song Oa-sinh-tơn vẫn kiên quyết rằng, họ sẽ giữ quyền kiểm soát một số tù nhân nguy hiểm do lo ngại những người này sẽ được trả tự do khi chính quyền Áp-ga-ni-xtan tiếp quản Ba-gram.
 |
| Quang cảnh lễ chuyển giao nhà tù Ba-gram cho Áp-ga-ni-xtan. Ảnh: Sky News |
Với tên chính thức là Trung tâm giam giữ Pác-oan, nhà tù Ba-gram nằm cách thủ đô Ca-bun 40km về phía Bắc. Theo BBC, Ba-gram từng được coi là "Goan-ta-na-mô của Áp-ga-ni-xtan" vì ngược đãi tù nhân và giam giữ vô thời hạn trong quá khứ. Hồi tháng 4-2010, một cuộc điều tra của BBC cho thấy, các tù nhân đã bị hành hạ tại một cơ sở bí mật tại Ba-gram. Hồi tháng 1-2012, các nhà điều tra Áp-ga-ni-xtan đã tố cáo quân đội Mỹ lạm dụng tù nhân ở Ba-gram. Các tù nhân cũng tố cáo họ bị tra tấn, giam giữ vô cớ và bị khám thân thể một cách thô bạo. Việc các binh lính Mỹ ở căn cứ quân sự Ba-gram đốt kinh Cô-ran của người Hồi giáo hồi tháng 2-2012 đã thổi bùng các cuộc biểu tình phản đối lính Mỹ ở Áp-ga-ni-xtan. Các cuộc biểu tình biến thành bạo động khiến hàng chục người thiệt mạng.
Tuy nhiên, kể từ nay Ba-gram đã chính thức thuộc quyền quản lý của người Áp-ga-ni-xtan và như Tổng thống Áp-ga-ni-xtan Ha-mít Ca-dai (Hamid Karzai) nói, từ nay trách nhiệm của Ca-bun đối với cơ sở này chính là vấn đề chủ quyền quốc gia.
Trong một diễn biến liên quan, ngày 10-9, báo Người bảo vệ của Anh dẫn một báo cáo của Viện Royal United Services Institute (RUSI) nhận định Ta-li-ban sẵn lòng tiến tới một thỏa thuận ngừng bắn toàn diện cũng như một hiệp ước chính trị, mở ra khả năng Mỹ duy trì hiện diện quân sự tại Áp-ga-ni-xtan tới năm 2024. Một nhân vật được phỏng vấn, được mô tả là thành viên sáng lập Ta-li-ban cho biết lực lượng này có thể chấp thuận việc Mỹ tiếp tục duy trì các hoạt động chống khủng bố nhằm vào Al-Qaeda nếu những căn cứ cho các hoạt động đó không được sử dụng để làm bàn đạp phát động tấn công vào các nước khác hay để can thiệp vào tình hình chính trị ở Áp-ga-ni-xtan.
Theo: qdnd.vn
