Cư-rơ-gư-xtan trước nguy cơ nội chiến

* Thảm sát sắc tộc đẫm máu

* Ra lệnh động viên quân dự bị

Tình hình Cư-rơ-gư-xtan tiếp tục căng thẳng cao độ. Các vụ bạo loạn tiếp tục lan rộng và nghiêm trọng hơn là các vụ thảm sát sắc tộc đẫm máu đã xảy ra, đẩy đất nước Trung Á này tới trước ngưỡng cửa của một cuộc nội chiến. Tính đến ngày 13-6 đã có hơn 100 người thiệt mạng, hơn 1.000 người bị thương trong các vụ xung đột.

Binh sĩ được điều động tới Ô-sơ để ngăn chặn bạo lực. Ảnh: AFP

Hãng thông tấn AP dẫn lời quan chức quân đội cấp cao T. Mi-rơ-da-bay-ép (T.Myrzabayev), Chủ tịch Ủy ban quân quản Thủ đô Bi-xkếch cho hay, một đám đông người  Cư-rơ-gư-xtan ngày 13-6 đã tấn công một ngôi làng của người gốc U-dơ-bê-ki-xtan thiểu số ở miền Nam nước này. Hơn 30 người dân ở làng Xu-dắc thuộc tỉnh Gia-la-la-bát đã bị giết hại. Một ngôi làng khác có tên là Đô-xtúc cũng đã bị đốt phá nhưng hiện cho có thông tin cụ thể về số người thương vong. Tại trung tâm thành phố Gia-la-la-bát, hàng trăm người Cư-rơ-gư-xơ-tan cầm súng và gậy gộc đi săn tìm những người gốc U-dơ-bê-ki-xtan. Trong khi đó, nhiều ô tô tiếp tục bị đập phá và đốt cháy, những tòa nhà cũng bị phóng hỏa tại thành phố Ô-sơ.

Để đối phó với tình hình ngày một diễn biến xấu, chính phủ lâm thời Cư-rơ-gư-xtan ngày 13-6 đã thành lập Hội đồng An ninh trực thuộc Tổng thống lâm thời. Hội đồng này đã bị Tổng thống bị lật đổ Cua-man-bếch Ba-ki-ép (Kurmanbek Bakiyev) giải tán cuối năm 2009. Chính phủ lâm thời cũng đã thông qua quyết định ban bố tình trạng khẩn cấp trên toàn tỉnh Gia-la-la-bát kể từ ngày 13-6 và áp đặt lệnh giới nghiêm tại đây, từ 18 giờ đến 6 giờ, kéo dài đến ngày 22-6. Trước đó tình trạng khẩn cấp được áp dụng tại thành phố Ô-sơ và 2 huyện của tỉnh Ô-sơ, 2 huyện của tỉnh Gia-la-la-bát.

Ngoài việc ban bố lệnh giới nghiêm ở miền Nam , chính phủ lâm thời cũng thông báo lệnh động viên toàn bộ quân dự bị từ 18 đến 50 tuổi trong nỗ lực nhằm ngăn chặn bạo lực. Trước đó, chính phủ lâm thời đã ban bố sắc lệnh cho phép quân đội và cảnh sát có thể dùng vũ lực để ngăn chặn các vụ tấn công nhằm vào lực lượng cảnh sát và quân đội, chấm dứt các hành động phá hoại tài sản, đồng thời bảo vệ tính mạng của dân thường. Sắc lệnh cho phép quân đội và cảnh sát có thể nổ súng tại các khu vực đã ban bố tình trạng khẩn cấp.

Tổng thống lâm thời Cư-rơ-gư-xtan Rô-da Ô-tun-bai-ê-va (Roza Otunbayeva) cho biết, hàng trăm nghìn người dân tại miền Nam nước này đang đang phải đối mặt với nguy cơ thảm họa nhân đạo, vì thế chính phủ dự định sẽ sử dụng nguồn dự trữ quốc gia để đảm bảo nguồn cung cấp lương thực cho người dân. Cư-rơ-gư-xtan cũng đã mở cửa biên giới với U-dơ-bê-ki-xtan để người dân ở những khu vực xảy ra xung đột sắc tộc có thể lánh nạn.

Nga đã điều một máy bay Il-76 đến Cư-rơ-gư-xtan để đưa những người bị thương nặng về Mát-xcơ-va điều trị, trong khi đó lãnh đạo các nước thành viên Tổ chức Hiệp ước An ninh tập thể (ODKB) cũng nhất trí sẽ trợ giúp nhân đạo cho người dân Cư-rơ-gư-xtan. Tổng thống Nga Đmi-tơ-ri Mét-vê-đép (Dmitry Medvedev) ngày 12-6 đã đề nghị tiến hành các cuộc tham vấn giữa Thư ký Hội đồng An ninh các nước thành viên ODKB vào ngày hôm nay (14-6) để thảo luận các biện pháp đối phó với tình hình căng thẳng tại Cư-rơ-gư-xtan.

Theo Quân đôị  nhân dân