Trung tâm Thể thao thành tích cao tỉnh (Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch) được thành lập từ tháng 12-2020 theo Quyết định số 2940/QĐ-UBND của UBND tỉnh trên cơ sở hợp nhất Trung tâm Đào tạo vận động viên (VĐV) bóng đá tỉnh và Trường Nghiệp vụ thể dục thể thao (TDTT) tỉnh. Trung tâm có chức năng quản lý huấn luyện viên (HLV), trọng tài, tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng VĐV năng khiếu thể thao thành tích cao, thể thao chuyên nghiệp ở các bộ môn: bóng đá, điền kinh, võ cổ truyền, vật, vovinam, jujitsu (võ Nhật), bơi - lặn…; tổ chức tập huấn, thi đấu, cung cấp nguồn HLV, VĐV tài năng cho đội tuyển của tỉnh và đội tuyển quốc gia.
Một buổi tập luyện của các vận động viên trẻ điền kinh Nam Định. |
Đồng chí Đỗ Đình Điểm, Giám đốc Trung tâm Thể thao thành tích cao tỉnh cho biết: Những năm qua, thể thao thành tích cao tỉnh ta đã gặt hái nhiều thành công, được đánh giá cao tại các giải đấu trong nước, khu vực và quốc tế. Để có được những tấm huy chương làm phong phú bộ sưu tập thành tích đó là cuộc hành trình gian nan trên con đường phát hiện, tuyển chọn, đào tạo các lứa VĐV kế cận. Trung tâm hiện có hơn 30 HLV kinh nghiệm đang trực tiếp huấn luyện, đào tạo khoảng 250 VĐV thể thao thành tích cao ở các đội tuyển, đội tuyển trẻ, đội tuyển năng khiếu. Với nhiệm vụ tuyển chọn, đào tạo VĐV cung cấp lực lượng kế cận kịp thời cho các đội tuyển của tỉnh, hàng năm, Trung tâm tổ chức 3 đợt chiêu sinh: Đợt 1, tuyển từ các lớp năng khiếu hè; đợt 2, tuyển chọn thông qua các giải TDTT trong tỉnh; đợt 3, các trưởng bộ môn, HLV trực tiếp đến các địa phương tuyển chọn VĐV. Sau khi tuyển chọn, các VĐV được bố trí ăn ở tại ký túc xá và học văn hoá tại các trường tiểu học, THCS, THPT trên địa bàn thành phố Nam Định. Quy trình đào tạo được các HLV xây dựng khoa học dựa trên tiềm năng VĐV từ huấn luyện cơ bản đến huấn luyện nâng cao. Công tác huấn luyện được Trung tâm xác định là khâu then chốt trong quá trình đào tạo VĐV trẻ với các nội dung trọng tâm: huấn luyện kỹ thuật, chiến thuật, thể lực và tâm lý. Với việc xây dựng và thực hiện chương trình huấn luyện, đào tạo cụ thể theo từng tuần, tháng, quý, Ban huấn luyện các bộ môn thường xuyên rà soát, kiểm tra trình độ chuyên môn, đánh giá khả năng phát triển của các VĐV để điều chỉnh biện pháp huấn luyện phù hợp; tiến hành tuyển chọn bổ sung lực lượng VĐV; tổ chức tập huấn và thi đấu cọ sát để nâng cao trình độ kỹ thuật, chiến thuật, tâm lý thi đấu cho VĐV. Các VĐV được tập luyện, thi đấu tại Sân vận động Thiên Trường, Nhà thi đấu Trần Quốc Toản, Bể bơi Trần Khánh Dư với hệ thống cơ sở vật chất tương đối hoàn chỉnh, hiện đại.
Ở môn bóng đá, Trung tâm đang duy trì đào tạo 125 VĐV cho các lứa U11, U13, U15, U17, U19 và trên 200 VĐV nghiệp dư thường xuyên được tuyển chọn bổ sung và thanh loại để cung cấp cho các đội tuyển, CLB tham dự các giải đấu trong nước và quốc tế. Hiện, Trung tâm có 4 sân bóng đá, 1 khu nhà ở cho VĐV, 1 nhà ăn chất lượng cao, 1 phòng tập luyện thể lực hiện đại. Trung tâm xây dựng được đội ngũ HLV tâm huyết có trình độ cao đẳng, đại học TDTT trở lên đáp ứng tốt yêu cầu đào tạo. Tiêu biểu là các HLV: Vũ Khánh Hùng, Phạm Hồng Phú, Nguyễn Ngọc Khánh, Nguyễn Minh Ngọc, Đỗ Đình Vạn, Trần Văn Cương… Các HLV của Trung tâm thường xuyên tham gia các lớp đào tạo HLV nâng cao của Liên đoàn Bóng đá thế giới (FIFA), Liên đoàn Bóng đá châu Á (AFC), Ủy ban Olympic quốc tế (IOC)... Dưới sự dẫn dắt của các HLV dày dạn kinh nghiệm, các cầu thủ được đào tạo bài bản, tuyển chọn để tìm ra những VĐV xuất sắc. Nhờ vậy, các cầu thủ trẻ đều có tư duy chiến thuật tốt, khả năng thích nghi nhanh. Ngoài công tác tuyển chọn tại chỗ, nhiều HLV còn dự các giải phong trào để tuyển chọn những VĐV năng khiếu. Các cầu thủ được tuyển chọn từ khắp các tỉnh, thành phố khu vực phía Bắc. Với môi trường đào tạo chuyên nghiệp, hiện đại, các học viên có điều kiện phát triển toàn diện về thể chất. Từ khi bóng đá Nam Định trở lại với Giải bóng đá vô địch quốc gia V-League, công tác đào tạo bóng đá trẻ đã có sự thay đổi mạnh mẽ. Nhiều cầu thủ xuất sắc ở các đội tuyển trẻ kế cận đã được tạo điều kiện đôn lên tập luyện, thi đấu trong môi trường bóng đá chuyên nghiệp cùng các cầu thủ đàn anh tại câu lạc bộ bóng đá Nam Định dưới sự huấn luyện bởi 2 HLV kỳ cựu tâm huyết với sự phát triển của bóng đá quê hương là Nguyễn Văn Dũng, Nguyễn Văn Sỹ.
Cùng với bóng đá, điền kinh là môn thể thao thế mạnh của tỉnh ta, do các HLV chính: Phạm Đức Chinh, Đào Thị Kim, Đặng Thị Quỳnh Hương, Nguyễn Thị Xuân chỉ đạo, huấn luyện. Bên cạnh đó một số HLV trẻ là các VĐV tên tuổi hiện vẫn tham gia thi đấu chuyên nghiệp như: Nguyễn Thị Huyền, Vũ Thị Mến, Dương Văn Thái đóng vai trò quan trọng trong việc dìu dắt, hỗ trợ tinh thần, tâm lý thi đấu cho các VĐV trẻ. Ở môn võ vovinam, võ cổ truyền có HLV Trần Văn Tiến; môn vật có HLV Chu Thị Kim Thoa; môn bơi - lặn có các HLV Nguyễn Văn Tuấn, Hoàng Thị Hằng. Để công tác huấn luyện đạt hiệu quả cao, các HLV đều áp dụng tiến bộ khoa học nhằm nâng cao thành tích cho VĐV như: tính độ tăng trưởng, tố chất thể lực, nhân trắc học, sinh lý… để ấn định môn chuyên sâu phù hợp cho từng VĐV. Những VĐV có khả năng đạt thành tích cao, Trung tâm đều tạo điều kiện cho đi tập huấn tại Trung tâm Huấn luyện thể thao quốc gia I (Hà Nội), Trung tâm Huấn luyện thể thao quốc gia II (Đà Nẵng)… Ngoài việc xây dựng hệ thống tuyển chọn VĐV, Trung tâm còn cử cán bộ, HLV tham gia các lớp bồi dưỡng chính trị, chuyên môn nghiệp vụ do Tổng cục TDTT tổ chức.
Để công tác đào tạo, tuyển chọn VĐV thành tích cao đi đúng định hướng phát triển, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch quán triệt, chỉ đạo Trung tâm Thể thao thành tích cao tập trung đầu tư có trọng điểm cho các bộ môn thế mạnh, mang tính truyền thống của địa phương, các bộ môn Olympic như: điền kinh, bóng đá… Nhờ đó, chất lượng công tác huấn luyện và thi đấu của các HLV, VĐV ở cả ba tuyến: năng khiếu, trẻ và đội tuyển được nâng lên rõ rệt và đạt được nhiều thành tích. Năm 2020, tham gia các giải thể thao toàn quốc, các VĐV thể thao thành tích cao của tỉnh đã đoạt được 40 huy chương các loại với 15 HCV, 13 HCB và 12 HCĐ. Trong đó, tại giải Điền kinh CUP tốc độ Thành phố Hồ Chí Minh 2020, các VĐV điền kinh đã giành 9 huy chương (6 HCV, 1 HCB, 2 HCĐ); giải Vô địch điền kinh trẻ, lứa tuổi toàn quốc 2020 tại Tây Ninh, các VĐV điền kinh trẻ giành 12 huy chương (7 HCV, 4 HCB, 1 HCĐ, 1 kỷ lục quốc gia ở nội dung chạy 60m). Tại giải Vô địch điền kinh toàn quốc 2020 tại Hà Nội, đội tuyển điền kinh Nam Định giành 11 huy chương (1 HCV, 5 HCB, 5 HCĐ). Tại giải Vovinam trẻ toàn quốc 2020 các VĐV trẻ vovinam Nam Định giành 5 huy chương (1 HCV, 2 HCB, 2 HCĐ); giải Vovinam toàn quốc 2020, đội tuyển vovinam Nam Định giành 3 huy chương (1 HCB, 2 HCĐ). Đối với môn bóng đá, năm 2020, kết quả nổi bật là xây dựng và triển khai chương trình bóng đá học đường, xây dựng vệ tinh đào tạo tại huyện Xuân Trường và tỉnh Hà Nam, từ đó tạo nguồn tuyển chọn VĐV bóng đá rộng khắp và có chất lượng. Công tác phối hợp với các cơ quan, đơn vị tổ chức các giải thể thao và các sự kiện lớn được duy trì như: giải Vô địch bóng đá quốc gia V-League 2020, giải Bóng đá hạng Nhì quốc gia 2020; hội thao ngành Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, giải Bóng đá Sở Kế hoạch và Đầu tư các tỉnh miền Bắc…
Từ tháng 4-2021 đến nay, dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp, các hoạt động thi đấu thể thao của tỉnh đều tạm dừng, công tác huấn luyện của các HLV và việc tập luyện của các VĐV bị ảnh hưởng. Kế hoạch chuẩn bị cho các giải đấu thể thao của Trung tâm Thể thao thành tích cao tỉnh như: hoạt động dã ngoại, tập huấn tại các địa phương ngoài tỉnh đều bị hoãn, hủy. Để đáp ứng nhu cầu tập luyện cũng như sinh hoạt của tất cả các đội tuyển trong điều kiện thực hiện phòng, chống dịch, Trung tâm đã thực hiện các biện pháp đảm bảo vệ sinh, môi trường, phun thuốc khử khuẩn tại các phòng tập, khu vực tập luyện, nhà ăn, trang thiết bị, dụng cụ tập luyện, đảm bảo các điều kiện tốt nhất về cơ sở hạ tầng, phòng tập, sân bãi, trang bị xà phòng, nước rửa tay sát khuẩn tới từng phòng ở của VĐV. Cùng với đó, Trung tâm thường xuyên tuyên truyền, nhắc nhở cán bộ, viên chức, người lao động, HLV, VĐV thực hiện nghiêm công tác phòng, chống dịch bệnh, không ra khỏi tỉnh, không tập trung đông người...
Để nâng cao chất lượng công tác huấn luyện, đào tạo, thời gian tới, Trung tâm Thể thao thành tích cao tỉnh tiếp tục tham mưu Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch xây dựng các quy hoạch, kế hoạch phát triển thể thao thành tích cao, thể thao chuyên nghiệp dài hạn, trung hạn và hàng năm. Tuyển chọn, quản lý, đào tạo các đội tuyển, tuyển trẻ, tuyển năng khiếu; xây dựng chương trình tập huấn và tham gia thi đấu các giải thể thao của tỉnh, quốc gia, quốc tế. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ, viên chức, HLV, VĐV, trọng tài và những người làm công tác TDTT của Trung tâm. Đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế trong lĩnh vực thể thao; triển khai ứng dụng khoa học công nghệ, y học thể thao phục vụ công tác đào tạo, huấn luyện và thi đấu để nâng cao thành tích. Phối hợp thực hiện công tác thi đua, khen thưởng cho các HLV, VĐV đạt thành tích cao tại các giải TDTT. Vận động, tiếp nhận, sử dụng các nguồn tài trợ, ủng hộ của các tổ chức, cá nhân nhằm phát triển sự nghiệp TDTT./.
Bài và ảnh: Khánh Dũng