Khôi phục, phát triển môn vật truyền thống

Vật là môn thể thao truyền thống giàu tinh thần thượng võ, thường được tổ chức trong các lễ hội mùa xuân ở các vùng quê trong tỉnh. Sau một thời gian mai một, đến nay môn vật truyền thống được một số địa phương khôi phục, phát triển trở lại.

 

Các địa phương có truyền thống về vật đã tích cực huy động các nguồn lực xã hội để tổ chức môn vật trong các lễ hội truyền thống; khuyến khích mở rộng các CLB võ thuật gắn với truyền dạy vật; mời các đô vật cao tuổi đầu tư công sức, sưu tầm và truyền lại những ngón đòn hay cho các thế hệ trẻ. Huyện Vụ Bản từng có nhiều sới vật truyền thống nổi tiếng thuộc các xã: Thành Lợi, Trung Thành, Kim Thái… Thời gian qua Phòng VH-TT huyện đã phối hợp với các xã, thị trấn khôi phục các lễ hội có tổ chức các môn thể thao truyền thống, trong đó có vật. Để khuyến khích phong trào phát triển, UBND huyện duy trì tổ chức sới vật tự do tại Phủ Tiên Hương trong thời gian diễn ra Lễ hội Phủ Dầy vào tháng 3 âm lịch hằng năm. Giải vật cổ truyền trong Lễ hội Phủ Dầy năm 2015 có sự tham gia của 15 đô vật đến từ các xã: Minh Tân, Cộng Hoà, Tam Thanh, Vĩnh Hào, Liên Minh, Thành Lợi và Thị trấn Gôi thi đấu trong thời gian 2 ngày đã tạo điểm nhấn thu hút khách thập phương về dự hội. Huyện Giao Thủy được đánh giá có phong trào vật phát triển mạnh khi nhiều năm liền đội tuyển vật của huyện giành giải cao các giải vật toàn tỉnh. Đạt được kết quả đó là do từ năm 2011, UBND huyện đã chỉ đạo Phòng VH-TT, Trung tâm VH-TT-TT huyện đã phối hợp với các xã Giao Hải, Giao Long… khôi phục vật truyền thống và tổ chức các giải vật trong dịp lễ hội. Trong dịp lễ hội đình - đền Kiên Hành xã Giao Hải vào ngày mùng 5, 6 tháng Giêng những năm gần đây, xã đều tổ chức giải vật thu hút đông các đô vật trong và ngoài huyện tham dự. Thành phố Nam Định không có lò vật nổi tiếng, những năm qua Ban quản lý di tích lịch sử - văn hoá Đền Trần - chùa Tháp đã duy trì tổ chức giải vật trong Lễ hội truyền thống Đền Trần… góp phần khích lệ phong trào võ vật địa phương. Huyện Xuân Trường từ xưa đã nổi tiếng với vật Trà Lũ. Khôi phục môn vật truyền thống, trên địa bàn xã Xuân Hồng vừa qua xuất hiện lò vật do đô Lịch người xã Xuân Vinh mở thu hút đông thanh, thiếu niên theo học. Tại huyện Nam Trực, nhiều năm nay môn vật trong lễ hội chùa Đại Bi ở Thị trấn Nam Giang được chính quyền địa phương duy trì tổ chức đã thu hút đông các đô vật trong xã tham gia, qua đây tuyển chọn nhiều VĐV vào đội tuyển vật huyện tham gia Giải vật tự do toàn tỉnh.

Để khôi phục, phát triển phong trào vật của các địa phương, hằng năm Sở VH, TT và DL đều duy trì việc tổ chức Giải vật tự do toàn tỉnh. Số lượng VĐV tham gia thi đấu các giải vật tự do toàn tỉnh mỗi năm một tăng. Nếu Giải vật tự do tỉnh mở rộng năm 2015 được tổ chức tại huyện Giao Thuỷ có sự tham gia của 60 đô vật trong tỉnh thì đến Giải vật tự do toàn tỉnh năm 2016 được tổ chức cuối tháng 2-2016 tại Nhà thi đấu Trần Quốc Toản (TP Nam Định) có sự tham gia của 100 VĐV thuộc 9 huyện, thành phố. Phần lớn các VĐV tham gia Giải vật tự do toàn tỉnh năm 2016 trong độ tuổi học sinh, sinh viên, trong đó nhiều gương mặt mới lần đầu tham dự giải. Chất lượng VĐV tham gia thi đấu tại giải vật năm nay cao hơn năm trước. Số lượng trận đấu diễn ra nhanh do sự chênh lệch đẳng cấp giữa các VĐV không còn nhiều. Nhiều trận đấu diễn ra quyết liệt, các VĐV đều cố gắng thể hiện các kỹ thuật cơ bản của môn vật như móc, gồng, giật… đã cho thấy tín hiệu vui về việc khôi phục, phát triển môn vật ở các huyện, thành phố. Đi đôi với việc tổ chức Giải vật tự do toàn tỉnh, công tác đào tạo bộ môn vật thành tích cao cũng được Sở VH, TT và DL chăm lo. Phát huy truyền thống là môn thể thao “mũi nhọn” của ngành thể thao tỉnh với các thế hệ VĐV như: Nguyễn Thị Tâm, Trương Thị Liên, Trần Thị Hoa, Chu Thị Kim Thoa, Vũ Thị Giỏi… nhiều năm đạt thứ hạng cao tại các giải vật trong nước, các VĐV của bộ môn vật thuộc Trung tâm TDTT tỉnh được tuyển chọn đều có tuổi đời rất trẻ, có sức khoẻ, tiềm năng phát triển. Hiện các VĐV đang thực hiện việc tập luyện tại Cung thể thao tỉnh nhằm rèn luyện sức khỏe, tích luỹ kỹ thuật kinh nghiệm chuẩn bị thi đấu các giải vật trong nước; trước mắt là Giải vô địch vật các lứa tuổi trẻ toàn quốc năm 2016. 

 

Bên cạnh những kết quả đạt được, việc khôi phục, phát triển môn vật truyền thống vẫn còn gặp không ít khó khăn. Nguyên nhân là do các sới vật vẫn chưa thu hút được nhiều người, chủ yếu là thanh, thiếu niên tham gia. Bên cạnh đó, vẫn còn thiếu những người có trình độ, am hiểu về vật tham gia gây dựng phong trào. Chi phí tổ chức giải vật truyền thống trong các lễ hội còn cao nên nhiều địa phương không “mặn mà”. Để phát huy thế mạnh của vật truyền thống, thời gian tới ngành VH, TT và DL, các địa phương trong tỉnh cần tiếp tục đẩy mạnh công tác xã hội hoá để khôi phục, phát triển bộ môn vật truyền thống tại các địa phương, động viên các tầng lớp nhân dân, nhất là thanh, thiếu niên tập luyện võ vật. Bên cạnh đó, cần tiếp tục xây dựng đông đảo đội ngũ HLV, hướng dẫn viên, cộng tác viên vật cổ truyền để phong trào phát triển đồng đều, chất lượng, làm cơ sở vững chắc để tuyển chọn VĐV có năng khiếu tham gia tập luyện, thi đấu đỉnh cao, từng bước nâng cao vị thế môn vật của tỉnh trong cả nước./.

 

Bài và ảnh: Đức Thiện