Thôn Thượng Lao, xã Nam Thanh (Nam Trực) có 137 hộ, 359 khẩu, là vùng đất cổ giàu truyền thống lịch sử, văn hóa. Phát huy truyền thống, thôn Thượng Lao ngày nay cùng với 3 thôn trong xã được UBND huyện công nhận đạt danh hiệu “Khu dân cư (KDC) văn hóa - nông thôn mới (NTM)”, giai đoạn 2017-2020.
 |
| Không gian văn hóa thôn Thượng Lao, xã Nam Thanh. |
Về thôn Thượng Lao trong những ngày người dân địa phương đang tích cực chuẩn bị cho công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khoá XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026, chúng tôi chứng kiến sự đổi thay rõ rệt của một vùng quê thuần nông với những ngôi nhà khang trang, hiện đại; hệ thống đường dong, ngõ xóm phong quang, sạch đẹp; các công trình sinh hoạt cộng đồng được xây dựng đồng bộ, kiên cố. Đó là thành quả trong quá trình xây dựng đời sống văn hóa cơ sở gắn với công cuộc xây dựng NTM nâng cao. Nói về sự đổi thay của quê hương, ông Trần Văn Liêng, Trưởng thôn Thượng Lao cho biết: Tại thời điểm bắt đầu triển khai chương trình xây dựng “KDC văn hóa - NTM”, thôn đã khảo sát, đánh giá thực trạng địa phương đạt 5/10 tiêu chí; các tiêu chí còn lại chỉ đạt từ 60-70%, chủ yếu là các tiêu chí về môi trường, cảnh quan sáng - xanh - sạch - đẹp, cơ sở hạ tầng như: đường giao thông, nhà văn hóa. Đời sống văn hóa có nhiều vấn đề phức tạp như: đám tang sử dụng nhiều vòng hoa viếng gây lãng phí, đám cưới mở loa đài quá công suất, quá giờ quy định, đám cỗ còn nhiều hủ tục… Thực hiện Nghị quyết số 13/NQ-HU ngày 12-12-2017 của Huyện ủy Nam Trực về xây dựng KDC văn hóa - NTM, Nghị quyết số 14/NQ-ĐU ngày 29-9-2017 của Đảng ủy xã và Quyết định số 46/QĐ-UBND của UBND xã về việc ban hành Đề án thực hiện nếp sống văn minh trên địa bàn giai đoạn 2016-2020, chi bộ thôn Thượng Lao đã xác định việc thực hiện chương trình xây dựng “KDC văn hóa - NTM” là nhiệm vụ trọng tâm trong việc nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân. Tiểu ban chỉ đạo xây dựng “KDC văn hóa - NTM” thôn được thành lập với 12 thành viên do đồng chí Bí thư chi bộ làm trưởng ban, các đồng chí ủy viên, trưởng thôn làm phó ban; phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên, chịu trách nhiệm đôn đốc, hướng dẫn, kiểm tra từng tiêu chí cụ thể; đẩy mạnh tuyên truyền tới người dân thông qua các hội nghị, sinh hoạt đoàn thể quần chúng, vận động cán bộ, đảng viên gương mẫu thực hiện… Nhờ đó, toàn thôn có 95% hộ dân tích cực tham gia vận động xây dựng “KDC văn hóa - NTM”, đóng góp thiết thực xây dựng các công trình phục vụ phát triển kinh tế - xã hội. Đến nay, thôn đã bê tông, cứng hóa được 1.298m đường dong thôn; trong đó, đường trục nội đồng dài 350m, khu văn hóa, vui chơi, giải trí được xây dựng có tổng diện tích 940m2 (trong đó, nhà văn hóa rộng hơn 100m2 với 150 chỗ ngồi); 95% hộ gia đình có nhà ở đạt tiêu chuẩn Bộ Xây dựng với 129 nhà ở kiên cố, bán kiên cố, 71/129 nhà ở mái bằng (đạt tỷ lệ 55%), đảm bảo bình quân diện tích 14m2/người, 100% hộ dân được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh… Để nâng cao hiệu quả hoạt động nhà văn hóa, thôn Thượng Lao đã kiện toàn, thành lập Ban chủ nhiệm nhà văn hóa do chi Hội Cựu chiến binh đảm nhiệm quản lý, tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, TDTT. Từ nguồn xã hội hóa, nhà văn hóa thôn được trang bị đầy đủ các thiết bị, dụng cụ, tài liệu… như: loa phát thanh, tủ sách pháp luật phục vụ nhu cầu tìm hiểu thông tin của người dân trong thôn. Sân thể thao của thôn được quy hoạch xây dựng theo cụm thể thao thôn Nội - thôn Thượng Lao, có đầy đủ trang thiết bị luyện tập TDTT phục vụ người dân. Các CLB văn nghệ, thể thao như: CLB văn nghệ phụ nữ, CLB bóng đá thanh thiếu niên, CLB dưỡng sinh người cao tuổi được thành lập, phát triển, góp phần động viên, khuyến khích người dân tham gia sinh hoạt văn hóa, tập luyện TDTT (tỷ lệ 55%). Đời sống tinh thần của nhân dân ngày càng được nâng cao, hàng năm, thôn tổ chức lễ hội làng truyền thống, mừng thọ đầu xuân và lễ giỗ tổ dòng họ với các chương trình giao lưu văn nghệ đặc sắc: hát chèo, hát văn; thi đấu TDTT: bóng đá, bóng chuyền và các trò chơi dân gian, thu hút đông đảo người dân tham gia. An ninh trật tự xã hội trong thôn được giữ ổn định. Trên địa bàn thôn hiện không có tụ điểm phức tạp, không có người vi phạm pháp luật, không có người mắc các tệ nạn xã hội. Các đoàn thẩm định của huyện, tỉnh đều đánh giá cao và ghi nhận công sức của cán bộ, nhân dân trong thôn. Trong đó nổi bật là thành tích giữ vững danh hiệu “Làng văn hóa” từ năm 2013 đến nay; tỷ lệ “Gia đình văn hóa” hàng năm luôn đạt trên 95%; tỷ lệ “Gia đình văn hóa” 3 năm liên tục đứng đầu huyện, đạt 87%; tỷ lệ người dân tham gia BHYT đạt 96%; 100% trẻ em đều được đến trường. Để động viên, khuyến khích con em trong thôn phấn đấu vươn lên trong học tập, các Ban khuyến học của thôn được thành lập xây dựng Quỹ khuyến học thôn 30 triệu đồng, Quỹ khuyến học họ Phạm 35 triệu đồng. Tỷ lệ học sinh đỗ các trường đại học, cao đẳng hàng năm luôn đạt cao. Thực hiện tiêu chí môi trường cảnh quan sáng - xanh - sạch - đẹp, thôn Thượng Lao đã vận động người dân đầu tư lắp đặt các thùng rác công cộng, thực hiện phân loại rác tại nguồn, đồng thời nâng cao ý thức tham gia bảo vệ môi trường, giữ gìn vệ sinh chung, thường xuyên vớt bèo, rác, khơi thông dòng chảy ở hệ thống mương thoát nước. Năm 2020, 100% các trục đường thôn được lắp đặt hệ thống điện chiếu sáng với tổng kinh phí 65 triệu đồng. 2 tuần 1 lần chi Hội Phụ nữ, chi Hội Cựu chiến binh thôn tổ chức vệ sinh đường làng, ngõ xóm, thu gom rác thải trong KDC, vỏ bao bì thuốc bảo vệ thực vật ngoài đồng. Trong phát triển kinh tế, thôn Thượng Lao coi trọng sản xuất nông nghiệp, gìn giữ một số nghề truyền thống như: dệt vải, đan cói, tập trung mở rộng, phát triển các ngành nghề phụ như: mộc, cơ khí, dịch vụ… Đến nay, toàn thôn chỉ còn 2/137 hộ nghèo (tỷ lệ 1%); trong đó hộ nghèo không thuộc bảo trợ xã hội là 1 hộ; thu nhập bình quân đầu người đạt 50 triệu đồng/năm; tỷ lệ lao động có việc làm thường xuyên đạt trên 90%.
Nói về kinh nghiệm xây dựng “KDC văn hóa - NTM” ở thôn Thượng Lao, đồng chí Đào Xuân Tiến, Phó Chủ tịch UBND xã Nam Thanh cho biết: Tính đến thời điểm hiện tại, xã Nam Thanh có 4 đơn vị đạt danh hiệu “KDC văn hóa - NTM” gồm các thôn: Nội (năm 2017), Phú Cường (năm 2018), Xối Trì (năm 2019), Thượng Lao (năm 2020). Qua thực tiễn xây dựng chương trình “KDC văn hóa - NTM” ở xã Nam Thanh nói chung, ở thôn Thượng Lao nói riêng, địa phương rút ra một số kinh nghiệm: Làm tốt công tác tuyên truyền để cán bộ, đảng viên và người dân hiểu rõ tầm quan trọng của chương trình xây dựng “KDC văn hóa - NTM”, sự quan tâm cấp ủy, chính quyền trong thực hiện các tiêu chí; tập trung cao sự lãnh đạo, chỉ đạo, sự phối kết hợp của các đoàn thể, tổ chức xã hội, đặc biệt là tạo sự thống nhất về nhận thức, phát huy vai trò chủ thể của người dân trong thực hiện các phong trào. Với chủ trương, chính sách, cơ chế “sáng tạo - linh hoạt - đổi mới - tích cực - đồng bộ - quyết liệt”, việc thực hiện các tiêu chí xây dựng “KDC văn hóa - NTM” ở các thôn luôn sát với tình hình thực tế, đảm bảo tính khả thi và khả năng huy động nguồn lực của địa phương. Thôn Thượng Lao đã trở thành hình mẫu của huyện Nam Trực về xây dựng nếp sống văn hóa trong việc cưới, việc tang. 3 năm qua, chi bộ thôn đạt danh hiệu “Chi bộ Đảng trong sạch, vững mạnh”, thôn và các tổ chức đoàn thể liên tục đạt danh hiệu tiên tiến và trở thành điểm sáng xây dựng “KDC văn hóa - NTM”./.
Bài và ảnh: Khánh Dũng
