Với mục tiêu “Phát triển hài hòa, bền vững giữa kinh tế và văn hóa”, thời gian qua, Đảng ủy, UBND xã Giao Xuân (Giao Thủy) luôn quan tâm chỉ đạo củng cố, nâng cao chất lượng tiêu chí văn hóa trong xây dựng nông thôn mới (NTM) với nhiều giải pháp đồng bộ, thiết thực với đời sống nhân dân. Từ đó hình thành, duy trì nếp sống văn hóa mới trong các gia đình, cộng đồng dân cư, góp phần đấu tranh bài trừ các tệ nạn xã hội, hủ tục lạc hậu, tạo đà cho sự phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương.
Làng quê xã Giao Xuân (Giao Thuỷ) hôm nay. |
Ngay sau khi được UBND tỉnh công nhận đạt chuẩn NTM năm 2017, xã Giao Xuân đã ban hành Đề án xây dựng NTM nâng cao, hướng tới NTM kiểu mẫu giai đoạn 2020-2025; trong đó, xác định việc thực hiện tiêu chí văn hoá là cơ sở trọng tâm để hoàn thành các tiêu chí khác. Các phong trào xây dựng “Gia đình văn hoá - NTM”, “Xóm văn hoá - NTM”, “Cơ quan, đơn vị đạt nếp sống văn hoá” được đông đảo cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân thực hiện. Các phong trào được đẩy mạnh, số lượng, chất lượng các danh hiệu văn hoá không ngừng được nâng lên. Năm 2019, tỷ lệ “Gia đình văn hoá - NTM” toàn xã đạt 80,5%; trong đó có 30 gia đình văn hoá tiêu biểu nhiều năm liền được UBND xã tặng Giấy khen. Nhiều xóm tiêu biểu có tỷ lệ gia đình văn hóa cao từ 80-90% như các xóm: Xuân Tiến, Xuân Thắng, Xuân Phong, Xuân Thọ. Hàng năm, nhân Ngày “Gia đình Việt Nam” các ngành, đoàn thể trong xã đều tổ chức nhiều hoạt động như: hội thi, hội diễn văn nghệ, sinh hoạt các CLB với nội dung về gia đình văn hoá, thu hút đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia. Việc không ngừng nâng cao chất lượng danh hiệu “Gia đình văn hoá” đã tác động tích cực đến việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hoá gia đình truyền thống, xây dựng mô hình “Gia đình NTM kiểu mẫu”. Nhiều đoàn thể có cách làm sáng tạo, góp phần nâng cao chất lượng phong trào xây dựng “Gia đình văn hóa - NTM” như: Hội Phụ nữ với phong trào xây dựng “Gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc”, “Gia đình 5 không, 3 sạch”; Hội Nông dân với phong trào “Gia đình nông dân văn hóa”; Hội Cựu chiến binh với phong trào “Gia đình cựu chiến binh gương mẫu”; Hội Người cao tuổi thực hiện “Ông bà mẫu mực, con cháu hiếu thảo”... Các gia đình đoàn kết, giúp đỡ nhau phát triển kinh tế ngành nghề đa dạng tạo nhiều việc làm cho lao động địa phương. Nhiều ngành nghề mới được hình thành như: sửa chữa điện tử, cơ khí, vận tải, mộc, nề, gò, hàn… góp phần quan trọng thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, lao động theo hướng tích cực, tỷ trọng tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ thương mại tăng dần, thu nhập bình quân đầu người đạt gần 50 triệu đồng/năm; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn dưới 1,5%. Trong phong trào xây dựng “Xóm văn hoá”, cả 10 xóm xây dựng quy ước nếp sống văn hoá trên cơ sở lấy ý kiến đóng góp rộng rãi trong nhân dân tại cuộc họp khu dân cư. Nội dung quy ước ngắn gọn, dễ nhớ, liên quan thiết thực đến các mặt của đời sống trong cộng đồng như: việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội; dân số - kế hoạch hóa gia đình; đóng góp các quỹ khuyến học - khuyến tài, chăm lo cho các đối tượng người có công, bảo trợ xã hội; giữ gìn an ninh trật tự nông thôn… Thông qua việc thực hiện quy ước, sự liên kết trong cộng đồng ngày càng chặt chẽ, người dân sống có trách nhiệm hơn đối với bản thân, gia đình và xã hội, đấu tranh đẩy lùi những thói hư, tật xấu, góp phần xây dựng môi trường văn hoá lành mạnh. Đến nay, toàn xã có 8/10 xóm được công nhận “Xóm văn hoá - NTM”; 3 xóm: Xuân Tiến, Thị Tứ, Xuân Hùng được UBND huyện chọn làm điểm xây dựng NTM nâng cao năm 2020; các đơn vị: Trạm y tế xã, trường mầm non, trường tiểu học, trường THCS đều đạt chuẩn “Nếp sống văn hoá”.
Trong xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn, UBND xã Giao Xuân ban hành cơ chế hỗ trợ linh hoạt, phù hợp điều kiện cụ thể của từng xóm để huy động nguồn lực và sức đóng góp của nhân dân. Đến nay, 100% đường giao thông trục xã, liên xã được nhựa hóa, bê tông hóa (đạt chuẩn quy hoạch cấp A) với tổng chiều dài gần 12km; 100% đường trục xóm, đường dong, ngõ xóm, đường ra đồng được bê tông hóa, cứng hóa (đạt chuẩn quy hoạch cấp C trở lên) với tổng chiều dài hơn 50km. Xã xây dựng được khu trung tâm văn hóa rộng rãi, có hội trường nhà văn hóa quy mô 500 chỗ ngồi; khu thể thao có sân vận động 5.000m2, sân bóng chuyền 950m2, sân cầu lông 640m2. Cả 10 xóm đều có nhà văn hóa, sân thể thao; trong đó có 4 nhà văn hóa được xây dựng trước năm 2010 từ nguồn vốn Nhà nước trong Dự án “Vườn quốc gia Xuân Thuỷ”, 6 nhà văn hóa còn lại được xây dựng từ năm 2010 trở lại đây theo tiêu chí NTM, kinh phí xây dựng từ nguồn xã hội hóa. Nhiều nhà văn hóa được xây dựng, nâng cấp khang trang, hiện đại trị giá trên 1,5 tỷ đồng như nhà văn hóa các xóm: Thị Tứ, Xuân Thắng, Xuân Hoành, Xuân Hùng, Xuân Châu. Các trường học và trạm y tế xã đều đạt chuẩn quốc gia. Việc chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân luôn được quan tâm; công tác tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia BHYT được thực hiện thường xuyên. Công tác vệ sinh môi trường được đẩy mạnh tạo cảnh quan môi trường ngày càng sáng - xanh - sạch - đẹp. Xã đã xây dựng lò đốt rác thải tập trung với tổng kinh phí đầu tư khoảng 1,8 tỷ đồng; trang bị thùng rác công cộng ở hầu khắp các tuyến đường trục chính của xã, đảm bảo phân loại rác vô cơ và hữu cơ ngay từ nguồn rèn luyện thói quen bỏ rác vào nơi quy định. Nhờ có thiết chế văn hóa đồng bộ, xã Giao Xuân luôn là điểm sáng về phong trào TDTT của huyện; tiêu biểu là các môn: bóng đá, bóng chuyền, cầu lông, bóng bàn, dưỡng sinh, thu hút đông đảo người dân tham gia tập luyện. Phong trào văn nghệ của xã cũng phát triển sôi nổi với 1 CLB tuyên truyền ca khúc cách mạng, 10 đội văn nghệ, thể thao quần chúng ở các xóm, tham gia phục vụ khách du lịch theo mô hình du lịch trải nghiệm, homestay hiệu quả.
Phấn đấu đạt chuẩn NTM nâng cao, kiểu mẫu giai đoạn 2020-2025, thời gian tới, cấp uỷ, chính quyền xã Giao Xuân tiếp tục củng cố, nâng cao chất lượng, đảm bảo tính bền vững của các tiêu chí văn hóa; tiếp tục rà soát, quy hoạch bảo đảm thống nhất, đồng bộ để nâng cao chất lượng các danh hiệu văn hóa; chú trọng huy động nguồn lực đầu tư trên lĩnh vực văn hóa gắn với nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội. Phát huy vai trò, trách nhiệm của từng thành viên trong Ban chỉ đạo phong trào xây dựng NTM nâng cao cấp xã, Ban vận động cấp xóm tăng cường kiểm tra, đôn đốc; hàng năm bình xét, xếp loại, khen thưởng các cá nhân, tập thể có nhiều đóng góp trong phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá”./.
Bài và ảnh: Khánh Dũng