Về dự các lễ hội xuân ở huyện Xuân Trường, khách thập phương đã trở nên quen thuộc với hình ảnh những nhạc công, diễn viên không chuyên của các câu lạc bộ đàn hát dân ca trong trang phục biểu diễn đem lời ca, tiếng hát phục vụ nhân dân.
 |
| Buổi luyện tập của Câu lạc bộ đàn hát dân ca làng Hưng Nhân, xã Xuân Ninh. |
Tại lễ hội Đền - Chùa Kiên Lao xã Xuân Kiên diễn ra vào mồng 5 và 6 tháng Giêng hàng năm đều có các tiết mục hát chèo của các thành viên câu lạc bộ đàn hát dân ca làng Kiên Lao biểu diễn. Ông Nguyễn Văn Ái, chủ nhiệm câu lạc bộ cho biết: Câu lạc bộ đàn hát dân ca ra đời từ năm 2015 với mục đích đa dạng hóa các hoạt động văn hóa trong lễ hội Đền - Chùa Kiên Lao. Ngoài phục vụ lễ hội địa phương, câu lạc bộ còn được mời biểu diễn ở các lễ hội như: Miếu Đông Đình (xã Xuân Tiến), Từ đường Phạm Gốc Mạc (xã Xuân Kiên), Đền - Chùa Xuân Bảng, Đền - Chùa Bắc Câu (Thị trấn Xuân Trường)... Hiện nay, chương trình biểu diễn của câu lạc bộ đa dạng; từ các bài hát văn có nội dung ca ngợi quê hương, đất nước đến các hoạt cảnh chèo tự biên, tự diễn phản ánh những vấn đề hiện thực trong đời sống như: chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, phong trào xây dựng nếp sống văn hoá, xây dựng nông thôn mới… Về xã Xuân Ninh được tận mắt chứng kiến các tiết mục chèo “tự biên, tự diễn” của câu lạc bộ đàn hát dân ca làng Hưng Nhân mới thấy hết niềm say mê, tận tâm của các “nghệ sĩ nông dân” với môn nghệ thuật truyền thống. Để biểu diễn trong những ngày đầu xuân, câu lạc bộ đã chọn các làn điệu dân ca mang âm hưởng, không khí vui tươi, rộn ràng của ngày tết như “Trẩy hội quê hương”, “Xuân Trường quê em” hoặc bài hát văn “Sắc xuân quê hương”. Vào mồng 5 tháng Giêng nhân dịp làng tổ chức lễ mừng thọ các bậc cao niên, câu lạc bộ biểu diễn các trích đoạn chèo trong các vở “Trương Viên”, “Tấm Cám”, trích đoạn chèo “Chung cầu nguyện ước”, “Chinh phụ”... và luôn được sự cổ vũ của khán giả. Câu lạc bộ còn biểu diễn phục vụ nhân dân ở các xã lân cận như: Hải Hưng (Hải Hậu), Xuân Kiên, Xuân Hồng… Cũng ở xã Xuân Ninh, Câu lạc bộ đàn hát dân ca thôn Nghĩa Xá được thành lập từ đầu năm 2015 tập hợp hơn 30 thành viên. Nhiều trích đoạn chèo như: “Đôi Ngọc Lưu Ly”, “Thị Màu lên chùa”… hay các ca khúc mang âm hưởng dân ca như: “Người ơi người ở đừng về”, “Sông Cầu nước chảy lơ thơ”… được câu lạc bộ dàn dựng và biểu diễn đã chiếm được cảm tình của khán giả. Tiếng hát chèo của các thành viên câu lạc bộ vang lên trong các buổi tập hay các buổi biểu diễn đã làm rộn ràng cả một vùng quê, xua tan mệt mỏi của người dân sau những giờ lao động vất vả. Câu lạc bộ vừa là sân chơi bổ ích của những người đam mê nghệ thuật, vừa góp phần làm phong phú đời sống tinh thần của nhân dân. Xã Xuân Hồng với lợi thế có câu lạc bộ hát văn Hành Thiện và nhiều câu lạc bộ đàn hát dân ca ở các làng: Tiên Dũng, Phú Thuỷ, Hồng Thiện, Lục Thuỷ, Phú Yên nên đã thành lập câu lạc bộ đàn hát dân ca của xã chuyên phục vụ các lễ hội ở địa phương và các hội diễn văn nghệ quần chúng cấp huyện. Trong câu lạc bộ, tổ hát văn Hành Thiện có từ 10-15 thành viên, hoạt động trên cơ sở tự nguyện, biểu diễn phục vụ các ngày lễ, tết, chúc thọ người già, sinh hoạt dòng họ, đoàn thể... Xã Xuân Tân thành lập câu lạc bộ đàn hát dân ca xã với sự tham gia của nòng cốt thành viên các đội chèo 3 làng An Đạo, Nam Phú và Liêu Đông. Từ nhiều năm nay ở 3 làng An Đạo, Nam Phú và Liêu Đông đều tổ chức đêm văn nghệ đón giao thừa ở các điểm di tích Đền Liêu Đông, Chùa An Đạo, Đền Phú Ân. Đội chèo làng Liêu Đông có gần 20 thành viên, các tiết mục hát chèo của đội luôn rộn rã trong đêm văn nghệ đón giao thừa mừng xuân mới với chủ đề ca ngợi Đảng, Bác Hồ, ca ngợi quê hương, đất nước...
Mô hình tập hợp các tổ, đội chèo, hát văn nhỏ lẻ thành câu lạc bộ đàn hát dân ca dưới sự quản lý của UBND các xã, thị trấn ở Xuân Trường đã phát huy hiệu quả trong hoạt động phục vụ đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân. Để các câu lạc bộ văn nghệ có điều kiện giao lưu, học hỏi lẫn nhau, Phòng Văn hóa - Thông tin, Trung tâm Văn hóa, Thể thao và Du lịch huyện thường xuyên tổ chức hội thi, hội diễn. Hàng năm vào dịp kỷ niệm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9, hội diễn nghệ thuật quần chúng huyện Xuân Trường được tổ chức với sự tham gia của hàng trăm diễn viên, nhạc công ở các xã, thị trấn. Điều đáng mừng là các tiết mục văn nghệ dân gian của các xã, thị trấn khi tham gia hội diễn văn nghệ quần chúng huyện Xuân Trường chiếm số lượng lớn và đều đảm bảo chất lượng. Những chương trình nghệ thuật do các câu lạc bộ đàn hát dân ca ở Xuân Trường biểu diễn là “đặc sản” tinh thần làm nên chất xuân của những làng quê trong huyện./.
Bài và ảnh: Viết Dư
