Huyện Xuân Trường có thế mạnh về phát triển du lịch văn hoá, tâm linh với 37 di tích lịch sử - văn hóa đã được Nhà nước xếp hạng gồm: 1 di tích quốc gia đặc biệt, 8 di tích cấp quốc gia, 28 di tích cấp tỉnh và nhiều công trình tín ngưỡng tâm linh khác. Tiêu biểu là các di tích: Chùa Keo Hành Thiện, Nhà lưu niệm Tổng Bí thư Trường Chinh (Xuân Hồng); Đền An Cư (Xuân Vinh); Đền, Chùa Kiên Lao (Xuân Kiên); Đền Xuân Bảng (Thị trấn Xuân Trường); Đền Xuân Hy (Xuân Thuỷ); Nhà thờ Bùi Chu (Xuân Ngọc); Đền Thánh Phú Nhai (Xuân Phương). Gắn với các di tích lịch sử văn hóa, hằng năm các lễ hội được tổ chức mang nhiều nét văn hóa dân gian độc đáo.
Khu di tích Chùa Keo, làng Hành Thiện, xã Xuân Hồng được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt trải dài trên một trục trung tâm là các tòa thờ Phật, thờ Thánh. Trong lòng kiến trúc là hai điện thờ được dựng theo dạng mặt bằng hình chữ “công” tạo nên kiến trúc chữ “công” kép độc đáo trong số các kiểu dựng chùa của thế kỷ XVII. Ngay bên điện thờ Phật là khu thờ Thánh Không Lộ Thiền sư cũng có mặt bằng hình chữ “công” tạo nên dạng thức kiến trúc “tiền Phật hậu Thánh” độc đáo. Từ khối kiến trúc mở của khu thờ Phật cho đến lối kiến trúc hoàn toàn đóng kín đã tạo nên sự thâm nghiêm cho khu thờ Thánh. Chùa Keo hiện còn lưu giữ được nhiều di vật cổ giá trị có từ thế kỷ XVII gồm các án thư, sập thờ, tượng pháp, chuông khánh, văn bia cổ, hoành phi câu đối... Hằng năm, tại khu di tích này diễn ra hai kỳ lễ quan trọng vào mùa xuân và mùa thu với nhiều hình thức sinh hoạt văn hoá dân gian đặc sắc mang ý nghĩa tôn vinh Thần, Phật. Lễ hội mùa xuân tại khu di tích tổ chức vào 2 dịp: tháng Giêng đối với Chùa Keo trong (Thần Quang Tự) và tháng Hai đối với Chùa Keo ngoài (Đĩnh Lan Tự) với các nghi thức dâng hương, rước kiệu, yến lão và trò chơi thổi cơm thi. Lễ hội mùa thu được tổ chức vào trung tuần tháng 9 âm lịch là kỳ lễ hội lớn nhất trong năm để kỷ niệm ngày sinh Đức Thánh Tổ Dương Không Lộ, vị Quốc Sư Bồ tát, vị Thành Hoàng làng Hành Thiện, nhân vật trung tâm của lễ hội. Lễ hội Chùa Keo diễn ra nhiều nghi thức và trò chơi dân gian đặc sắc như: phụng nghinh; bơi chải, phục miều y, dựng phướn, rước đèn; Thánh đàn múa rối, chèo cạn; cờ tướng, cầu đu, chọi gà, làm bánh dầy… Để đáp ứng nhu cầu du khách về trảy hội, hằng năm, lễ hội được nhân dân địa phương duy trì, thu hút rất đông du khách thập phương đến tham dự.
 |
| Bơi chải đứng trong lễ hội Chùa Keo Hành Thiện, xã Xuân Hồng. Ảnh: Do cơ sở cung cấp |
Điểm nhấn về du lịch của huyện Xuân Trường là các công trình trong Quần thể lưu niệm Tổng Bí thư Trường Chinh gồm: Nhà lưu niệm Tổng Bí thư tại làng Hành Thiện, xã Xuân Hồng, Công viên và Tượng đài Trường Chinh, Nhà tưởng niệm Tổng Bí thư tại trung tâm Thị trấn Xuân Trường. Trong đó, Nhà lưu niệm Tổng Bí thư Trường Chinh là nơi gắn bó, lưu giữ những kỷ niệm thời thơ ấu của Tổng Bí thư, được xây dựng năm 1902. Toàn bộ khu nhà rộng hơn 530m2, gồm các công trình: Nhà lưu niệm (nhà thờ), nhà khách, nhà lợp bổi, khuôn viên có ao nhỏ, vườn cây xanh, tường xây bao quanh với phong cách kiến trúc truyền thống vùng nông thôn đồng bằng Bắc Bộ. Công trình chính là Nhà lưu niệm gồm 5 gian được làm bằng gỗ lim chắc chắn, mái lợp ngói nam; tường hồi, tường hậu được xây bằng gạch thất. Ba gian giữa Nhà lưu niệm hiện thờ Tổng Bí thư Trường Chinh và gia đình. Nhà lợp bổi nằm vuông góc với nhà chính ở phía đông, mang đậm nét kiến trúc đặc trưng của cư dân vùng sông nước. Phía đông Nhà lưu niệm là nhà khách gồm 5 gian trưng bày nhiều tài liệu, hiện vật về cuộc đời, sự nghiệp cách mạng của đồng chí Trường Chinh và nhiều tư liệu quý về làng Hành Thiện. Nơi đây hiện lưu giữ hàng chục cuốn sổ lưu bút của các vị lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các đoàn khách đến thăm… Trải qua hơn 110 năm, hiện Nhà lưu niệm vẫn lưu giữ được không gian văn hóa giúp du khách cảm nhận rõ hơn về cuộc đời, thân thế của Tổng Bí thư Trường Chinh. Nhiều năm qua, được sự chăm lo của các cấp ủy Đảng, chính quyền, nhân dân trong tỉnh, đặc biệt là người dân địa phương, công tác bảo tồn, tôn tạo được thường xuyên quan tâm, góp phần xây dựng Nhà lưu niệm thành điểm tham quan hấp dẫn. Tại khu vực trung tâm huyện Xuân Trường, Công viên và Tượng đài Trường Chinh được Nhà nước đầu tư xây dựng năm 2007 trong dịp kỷ niệm 100 năm Ngày sinh Tổng Bí thư Trường Chinh. Ngay sát Công viên, Tượng đài Trường Chinh là Nhà tưởng niệm rộng 200m2 với hàng trăm hiện vật, hình ảnh tái hiện cuộc đời, sự nghiệp hoạt động cách mạng của Tổng Bí thư Trường Chinh. Nổi bật có bức hoành phi “Chính trực anh minh”, 4 câu đối do Giáo sư, Anh hùng Lao động Vũ Khiêu biên soạn và bức tượng bán thân Tổng Bí thư lúc 70 tuổi.
Đồng chí Phạm Văn Thành, Giám đốc Trung tâm VH, TT và DL huyện Xuân Trường cho biết: Với nhiều công trình lịch sử, văn hoá phong phú, hằng năm các địa phương trong huyện đón hàng chục nghìn du khách đến thăm trong các lễ hội, ngày lễ, trong đó Quần thể lưu niệm Tổng Bí thư Trường Chinh luôn là điểm đến yêu thích của khách du lịch. Năm 2018, Quần thể lưu niệm Tổng Bí thư đã đón hơn 60 đoàn khách là lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các cơ quan, đoàn thể đến thắp hương, 139 đoàn khách ở mọi miền đất nước, khách du lịch nước ngoài, sinh viên, học sinh cùng hàng nghìn lượt khách vãng lai. Hiện nay, Trung tâm VH, TT và DL huyện đang phối hợp với một số Cty du lịch lữ hành tại Hà Nội, Quảng Ninh và một số tỉnh, thành phố khác xây dựng các tour du lịch hoặc các điểm dừng chân của du khách. Bên cạnh đó, Trung tâm đã đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động của đội ngũ hướng dẫn viên du lịch, chỉnh trang cơ sở vật chất để thu hút khách du lịch.
Tuy nhiên, để tiềm năng du lịch huyện Xuân Trường được phát huy, cần có sự đầu tư cho hạ tầng cơ sở và dịch vụ du lịch song song với việc tăng cường tuyên truyền quảng bá giá trị các di sản văn hóa. Huyện khuyến khích các thành phần kinh tế đầu tư, phát triển loại hình du lịch văn hoá, đẩy mạnh phong trào xã hội hoá các hoạt động văn hoá và thu hút mọi nguồn lực đầu tư phát triển du lịch gắn với việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hoá truyền thống của quê hương./.
Hoàng Anh
