Nhà hát Chèo Nam Định hiện có 60 cán bộ, diễn viên, nhạc công, trong đó trên 50% số diễn viên có độ tuổi từ 18 đến 30 tuổi. Trước sự cạnh tranh khốc liệt của các loại hình nghệ thuật hiện nay, Nhà hát Chèo Nam Định đã năng động sáng tạo, đổi mới phương thức hoạt động để tiếp cận khán giả. Hằng năm, các chỉ tiêu về số buổi diễn, doanh thu và số lượng người xem, Nhà hát đều vượt chỉ tiêu, kế hoạch giao. Đặc biệt, tham dự các kỳ hội diễn, hội thi, liên hoan sân khấu chèo khu vực, toàn quốc, Nhà hát Chèo Nam Định đều giành thành tích cao, được đồng nghiệp và khán giả yêu mến, tin cậy.
 |
| Diễn viên Đỗ Thu Phương (thứ tư từ trái sang) đóng vai Tấm trong vở trích đoạn “Tấm Cám” được tặng giải nghệ sĩ xuất sắc tại cuộc thi “Tài năng trẻ diễn viên sân khấu tuồng, chèo chuyên nghiệp toàn quốc năm 2017”. |
Để đạt được điều đó, những năm qua, Nhà hát Chèo Nam Định đã phân công các nghệ sĩ về các địa phương trong tỉnh tuyển chọn những hạt nhân năng khiếu nghệ thuật chèo, đồng thời phối hợp với Trường Trung cấp Văn hóa - Nghệ thuật tỉnh (nay là Trường Cao đẳng Văn hoá - Nghệ thuật và Du lịch Nam Định) mở lớp đào tạo diễn viên “tại chỗ”. Nhà hát đã cử các nghệ sĩ có kinh nghiệm, chuyên môn tham gia giảng dạy. Trong 5 năm qua, Nhà hát đã tuyển chọn, đào tạo và bổ sung kịp thời hơn 20 diễn viên, nhạc công thay thế cho lớp diễn viên, nhạc công đã nghỉ chế độ. Với cách thức đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ phù hợp, lớp diễn viên, nhạc công trẻ của Nhà hát hiện nay đều tiếp thu được những kỹ năng nghệ thuật từ cơ bản đến nâng cao. Hiệu quả trong công tác đào tạo, tuyển chọn, bồi dưỡng nghiệp vụ cho lực lượng diễn viên kế cận của Nhà hát Chèo tỉnh được các nhà quản lý, giới chuyên môn và các đồng nghiệp trong cả nước đánh giá cao qua các cuộc thi tài năng trẻ sân khấu chuyên nghiệp những năm gần đây. Tại cuộc thi “Tài năng trẻ diễn viên sân khấu Chèo chuyên nghiệp toàn quốc” diễn ra tại Ninh Bình cuối năm 2014 đã khẳng định sức trẻ của Nhà hát Chèo Nam Định. Tại cuộc thi, Nhà hát Chèo Nam Định cử 5 diễn viên tài năng dự thi, trong đó, Trịnh Xuân La được trao HCV với vai diễn ông Chài trong trích đoạn “Vợ chồng ông Chài”. Tại cuộc thi “Tài năng trẻ diễn viên sân khấu tuồng, chèo chuyên nghiệp toàn quốc năm 2017” được tổ chức vào trung tuần tháng 8-2017 ở Thành phố Thanh Hóa. Nhà hát Chèo Nam Định tham gia cuộc thi với 6 trích đoạn chèo của 6 diễn viên trẻ và đều gặt hái được thành công. Trong đó 3 diễn viên được Bộ VH, TT và DL trao giải gồm: Trịnh Thị Mai (vai Trần Quốc Toản) trong trích đoạn “Quốc Toản chiêu binh” đoạt HCV; Văn Thị Năm (vai bà Chài) trong trích đoạn “Vợ chồng ông Chài” đoạt HCB; Dương Mai Linh (vai Đào Huế) trong trích đoạn “Tuần Ty Đào Huế” giành danh hiệu Tài năng trẻ triển vọng; 3 diễn viên được Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam tặng giải vai nghệ sĩ xuất sắc gồm: Trần Đình Huy (vai Phù Thủy) trong trích đoạn “Phù thủy sợ ma”; Nguyễn Thị Linh (vai Thị Màu) trong trích đoạn “Thị Màu lên chùa”; Đỗ Thu Phương (vai Tấm) trong vở diễn “Tấm Cám”. Theo đánh giá của Hội đồng Nghệ thuật, các diễn viên trẻ của Nhà hát Chèo Nam Định hội đủ các yếu tố “thanh - sắc - thục - tinh - khí - thần”, thể hiện được ngôn ngữ biểu diễn đặc thù của sân khấu chèo, sáng tạo trong vai diễn, khắc họa được nhiều tính cách nhân vật, thể hiện được chiều sâu tâm lý ở các góc độ khác nhau, mang lại cảm xúc cho khán giả. Diễn viên Trịnh Thị Mai vừa tốt nghiệp Trường Đại học Sân khấu Điện ảnh và đầu năm 2017 được Nhà hát Chèo Nam Định tuyển. Với niềm đam mê nghệ thuật chèo truyền thống cùng sự giúp đỡ của các nghệ sĩ giàu kinh nghiệm, Mai đã trang bị đầy đủ các kỹ năng biểu diễn và kỹ thuật hát các điệu chèo cổ. Tham gia cuộc thi “Tài năng trẻ diễn viên sân khấu tuồng, chèo chuyên nghiệp toàn quốc năm 2017” Mai đã vào vai Trần Quốc Toản trong trích đoạn “Quốc Toản chiêu binh” và giành HCV. Đây là một vai diễn gắn liền với tên tuổi của những nghệ sĩ lớn, thể hiện tốt vai diễn này, đòi hỏi các diễn viên “nữ đóng nam” phải có giọng hát khoẻ, sáng, đài từ đẹp, lối diễn sáng tạo, linh hoạt nhằm lột tả “cái hồn” tính cách nhân vật và chủ đề tư tưởng của vở diễn. Để đạt được hiệu quả nghệ thuật cao nhất, ngoài sự chỉ bảo ân cần của đạo diễn, Mai đã quyết tâm luyện tập, dành nhiều thời gian trao đổi, thảo luận với những nghệ sĩ giàu kinh nghiệm của Nhà hát để tìm ra cách diễn phù hợp, giản dị. Mai cho biết: Tấm HCV tại cuộc thi là một phần thưởng to lớn, khích lệ tình yêu và niềm đam mê của em với nghệ thuật chèo truyền thống. Thành công tại cuộc thi lần này không chỉ là danh hiệu của cá nhân mà còn là sự ghi nhận công sức, trí tuệ, sự nỗ lực, hết lòng vì nghệ thuật của cả ê-kíp sáng tạo của Nhà hát Chèo Nam Định. Diễn viên Dương Mai Linh vừa tốt nghiệp Trường Cao đẳng Văn hóa - Nghệ thuật và Du lịch Nam Định là người trẻ nhất trong số 6 diễn viên tham gia cuộc thi “Tài năng trẻ diễn viên sân khấu tuồng, chèo chuyên nghiệp toàn quốc năm 2017”. Vào vai Đào Huế trong trích đoạn “Tuần Ty Đào Huế” Linh đã giành danh hiệu Tài năng trẻ triển vọng một cách thuyết phục. Vai Đào Huế là một vai diễn khó, vì trích đoạn dùng thổ ngữ miền Trung để đối thoại giữa hai nhân vật Tuần Ty và Đào Huế. Nhân vật Đào Huế do Linh thủ vai với cách diễn vừa cương vừa nhu mang phong cách thâm trầm, đĩnh đạc, mực thước mà không dữ dằn, thể hiện là người vợ có học vấn cao bằng cách xử trí, đối thoại thông minh khi chồng có “người thứ ba” đã để lại nhiều dấu ấn trong lòng giám khảo, các đồng nghiệp và khán giả.
Với việc phân công các nghệ sĩ giàu kinh nghiệm trực tiếp đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ và tạo điều kiện cho lớp diễn viên trẻ có cơ hội tham gia các cuộc thi sân khấu chèo chuyên nghiệp, Nhà hát Chèo Nam Định đã từng bước nâng cao chất lượng nghệ thuật. Thời gian tới Nhà hát đẩy mạnh xã hội hóa theo hướng nâng cao chất lượng nghệ thuật các vở diễn để thu hút khán giả, tăng doanh thu, chăm lo đời sống cho các nghệ sĩ diễn viên để đội ngũ diễn viên trẻ yên tâm gắn bó với nghề, hăng say luyện tập biểu diễn đáp ứng nhu cầu thưởng thức nghệ thuật của nhân dân./.
Bài và ảnh: Viết Dư
