Ngày trước, các bà các mẹ ở vùng nông thôn đi chợ chỉ cần cắp theo cái thúng hoặc xách theo cái làn, vì mọi thứ hàng hóa mua bán ở chợ đều dùng những tàu lá sẵn có trong vườn nhà để gói ghém.
 |
| Ảnh minh hoạ/ Internet |
Thuở bé thơ, tôi từng nhiều lần được theo bà đi chợ phiên. Ngay cổng chợ là cô bán xôi ngồi dưới gốc cây bàng rợp bóng. Chõ xôi vừa đồ xong còn nóng hổi, được ủ trong thúng có bọc bằng tấm áo vải chần bông sờn cũ nên giữ nhiệt rất tốt. Mỗi khi cô mở chõ lấy xôi bán cho khách, từ xa đã thơm lừng hương gạo nếp và vị bùi ngậy của đỗ xanh. Ngay bên hông thúng là những chiếc lá gói xanh mướt đã được rửa sạch, lau khô cẩn thận. Những chiếc lá dong ta óng ả, những mảnh lá chuối vuông vắn và mùa hè có thêm lá sen thơm ngát vừa ngắt lên từ đầm. Xôi nóng bọc trong lá tươi, bên ngoài thắt cọng rơm vàng, tự nó đã dậy lên hương vị thật hấp dẫn. Giữa chợ là bà cụ bán hoa cúng. Mùa nào thức ấy, trong mẹt hoa của bà, nổi bật trên tàu lá chuối xanh biếc, khi thì chùm hoa mẫu đơn đỏ rực, mớ hoa móng rồng vàng rộm, khi thì những bông ngọc lan trắng muốt, những bông hồng quế thơm ngào ngạt. Ai đến mua, bà cụ nhẹ nhàng nhặt từng bông cho vào chiếc lá khoai nước, khéo léo đơm tròn lại, về nhà chỉ việc tháo chiếc dây chuối buộc ngoài, cho vào đĩa. Góc chợ có một bác bán các loại bánh quê ngon nổi tiếng. Bánh tẻ, bánh nếp bóc ra, lớp bột gạo vẫn giữ nguyên màu xanh non mịn óng và hương thơm của lá chuối. Bánh dày từng cặp trắng muốt được xếp trên những mảnh lá chuối cắt tròn, khi ăn chỉ việc tước từng sợi lá chuối, chẳng lo bị dính tay. Chợ quê ngày ấy, không chỉ thức ăn sẵn mà ngay cả đồ tươi sống và nhiều hàng hóa khác cũng chỉ dùng lá để gói. Từ tôm tép, ốc, cá nhỏ đến mắm tôm, kẹo đắng, tất cả đều được gói trong lá chuối, lá dong riềng, lá khoai, xếp gọn ghẽ vào trong thúng, bên trên đậy tấm vỉ buồm đan bằng cói. Riêng cua thì buộc thành từng chuỗi bằng dây rơm và cá to thì xâu bằng mấy cọng hoa cỏ mần trầu. Về đến nhà, chỉ việc tháo bỏ lá gói, vứt ra vườn hoặc xuống ao, vừa tiện lợi vừa sạch sẽ. Các loại thức ăn gói trong lá dường như giữ được độ tươi ngon hơn hẳn và có hương thơm đặc trưng riêng.
Những tàu lá gói xanh mướt một thuở giờ chỉ còn trong nỗi nhớ. Về chợ quê bây giờ, người bán người mua cũng toàn dùng túi ni lông. Sau buổi chợ, nhìn đám túi ni lông đủ màu bay xao xác mà thấy tiếc thấy nhớ những ngày chân đất đầu trần theo bà đi chợ phiên, được bà mua cho gói xôi nóng hổi thơm ngát mùi lá sen tươi./.
Lam Hồng
