Những năm qua, huyện Xuân Trường đã tập trung chỉ đạo các xã, thị trấn đẩy mạnh hoàn thiện tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa trong xây dựng NTM. Các thiết chế văn hóa cơ sở được đưa vào sử dụng đã phát huy hiệu quả hoạt động, là nơi hội họp, sinh hoạt văn hóa của các đoàn thể chính trị và nhân dân.
Để khuyến khích các địa phương sớm hoàn thành tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa trong xây dựng NTM, huyện ban hành cơ chế hỗ trợ khuyến khích các thôn, xóm, tổ dân phố (TDP) xây dựng NVH. Ngoài kinh phí hỗ trợ của huyện với mức năm 2012 là 30 triệu đồng; năm 2013 là 20 triệu đồng; năm 2014 là 15 triệu đồng; từ năm 2015 là 10 triệu đồng/NVH, nhiều xã đã hỗ trợ cho các thôn, xóm, TDP xây mới mỗi NVH từ 10 triệu đến 50 triệu đồng. Nhờ vậy, đến nay, 13/20 xã, thị trấn của huyện đã có NVH sức chứa từ 250 chỗ ngồi trở lên; 11/20 xã, thị trấn có khu thể thao, các xã còn lại có quy hoạch đã được phê duyệt; 278/312 NVH xóm trong đó 149 thôn, xóm, TDP có NVH đạt chuẩn theo quy định của Bộ VH, TT và DL. Xã Xuân Bắc là địa phương sớm hoàn thiện hệ thống cơ sở vật chất văn hóa. Hiện nay, xã có 12/12 NVH xóm, trong đó tiêu biểu về quy mô là NVH xóm 1 và xóm 8. Đến thăm NVH xóm 8, nhiều người ấn tượng bởi những hàng cây xanh mát và “đường hoa” khoe sắc dẫn vào NVH. Đồng chí Lê Nguyên Hưởng, Bí thư chi bộ xóm 8, xã Xuân Bắc cho biết: Để tạo không gian trong lành, chi bộ Đảng đã giao chi Hội CCB và chi Hội Phụ nữ xóm phụ trách trồng và chăm sóc cây xanh, hoa ở đường dẫn vào NVH... Hiện tại, NVH có đầy đủ các trang thiết bị như bàn, ghế, quạt, âm ly, loa đài để phục vụ các hội nghị, sinh hoạt văn hóa của tổ chức đoàn thể và nhân dân. Từ khi đi vào sử dụng năm 2016, Ban chủ nhiệm NVH xóm đã được thành lập. Tiếp đó, các đoàn thể trong xóm cũng thành lập các CLB. Trong đó chi Hội NCT thành lập CLB thơ - ca, CLB dưỡng sinh, CLB đọc sách... Chi Hội Phụ nữ và chi Đoàn Thanh niên xóm thành lập đội văn nghệ có 15 thành viên. Xã Xuân Hồng hiện có 23 xóm đã xây dựng NVH, khu thể thao. Ông Vũ Nguyên Khẩn, Trưởng xóm 1, xã Xuân Hồng chia sẻ: Cùng với sự hỗ trợ của xã và nguồn kinh phí xã hội hóa từ nhân dân, con em địa phương xa quê, NVH xóm được xây dựng, đi vào hoạt động đã trở thành “địa chỉ” quen thuộc trong sinh hoạt văn hóa cộng đồng. Vào 17 giờ chiều hằng ngày, khắp các sân ở 23 NVH xóm của xã Xuân Hồng lại sôi động không khí tập luyện thể thao của nhân dân.
 |
| Nhân dân đến đọc sách ở NVH xóm 1, xã Xuân Hồng. |
Đồng chí Vũ Văn Vinh, Phó Trưởng phòng VH-TT huyện Xuân Trường cho biết: Cùng với đầu tư, xây dựng cải tạo các thiết chế văn hóa, huyện chỉ đạo Phòng Văn hóa, Trung tâm VH-TT-TT và UBND các xã, thị trấn tăng cường quản lý, khai thác, sử dụng hiệu quả các thiết chế văn hóa. Các NVH thôn, xóm sau khi được xây dựng đều có quy chế hoạt động và thành lập Ban chủ nhiệm, thành phần gồm ban công tác Mặt trận, bí thư chi bộ, trưởng thôn, xóm. Thực tế cho thấy, các xã phát triển mạnh về phong trào văn nghệ quần chúng đều là những địa phương có hệ thống thiết chế văn hóa đồng bộ. Toàn huyện hiện có hàng chục tổ, tốp, CLB văn nghệ quần chúng ở các xã, thị trấn, tỷ lệ người dân tham gia các hoạt động văn nghệ, thể thao thường xuyên đạt gần 30%. Hằng năm, vào dịp kỷ niệm các ngày lễ lớn, Tết Trung thu… hội diễn văn nghệ, các giải thể thao quần chúng ở các địa phương trong huyện được tổ chức ở các NVH xã, thị trấn, thôn, xóm, TDP đã thu hút hàng trăm diễn viên, nhạc công, VĐV tham gia sôi nổi. Các xã có phong trào văn nghệ mạnh là: Xuân Tân, Xuân Ninh, Xuân Hồng, Xuân Bắc, Xuân Kiên… Xã Xuân Ninh có 33 tổ, tốp văn nghệ ở các xóm, 2 CLB chèo, 1 đội văn nghệ xung kích, 1 đội nhạc cụ dân tộc. Xã Xuân Hồng có CLB hát văn Hành Thiện, 1 CLB nhạc cụ dân tộc, 1 CLB văn nghệ xung kích. Xã Xuân Tân có 3 CLB chèo ở các xóm, 1 đội văn nghệ của xã, 2 đội múa lân, sư, rồng, 1 đội trống của Hội Người cao tuổi. Xã Xuân Kiên có 13 đội văn nghệ trong đó tiêu biểu là hoạt động của CLB Chèo Xuân Kiên. CLB hiện có hơn 30 diễn viên, nhạc công, sinh hoạt định kỳ vào chiều thứ 7 hằng tuần tại NVH xã. Các thành viên trong CLB cùng nhau sáng tác, viết lời mới cho các làn điệu chèo, dàn dựng các hoạt cảnh sân khấu và các ca khúc mới có nội dung ca ngợi Đảng, Bác Hồ, tình yêu quê hương đất nước, ca ngợi những điển hình tiên tiến trong công cuộc đổi mới. Nhằm phát huy công năng sử dụng thiết chế văn hóa cơ sở, các NVH xã, thị trấn của huyện đều duy trì hoạt động các tủ sách pháp luật. Toàn huyện hiện có 164/312 xóm có tủ sách NVH thôn, xóm, TDP, mỗi tủ sách trung bình có từ 100-200 cuốn sách. Nhiều xã trong huyện còn luân chuyển sách từ tủ sách pháp luật tới điểm bưu điện văn hóa xã và NVH ở các thôn, xóm để có thêm nhiều loại sách, báo, tạp chí phục vụ nhu cầu người đọc. Ở NVH xóm 1, xã Xuân Hồng tủ sách cơ sở hoạt động hiệu quả với gần 200 cuốn sách, tạp chí ở các lĩnh vực như: lịch sử, giáo dục, y tế… Ban công tác Mặt trận xóm quản lý tủ sách thường xuyên vận động bà con đóng góp để bổ sung sách. Tủ sách NVH xóm 17, xã Xuân Phong có gần 1.000 cuốn, trong đó cụ Phạm Quang Diến và Phạm Văn Đễ là những người gương mẫu góp và tích cực vận động nhân dân hiến sách. NVH xóm Đông Thịnh, xã Xuân Ninh có hơn 200 cuốn với nhiều chủ đề, từ tạp chí khoa học, hướng dẫn kỹ thuật trồng trọt - chăn nuôi đến sách pháp luật, y học, văn học… Để duy trì hoạt động của tủ sách, xóm tranh thủ sự ủng hộ của một số nhà tài trợ như: ông Phạm Thanh Nghị, ở Hà Nội đóng góp nhiều sách khoa học xã hội; cụ Mai Đắc Bằng, ở Ninh Bình đóng góp sách lịch sử.
Để phát huy hiệu quả hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở bền vững, huyện Xuân Trường cần thường xuyên tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nâng cao trình độ nghiệp vụ văn hoá, thể thao cho cán bộ làm công tác văn hoá ở các xã, thị trấn và các thôn, xóm, TDP. Có chính sách hỗ trợ, tôn vinh các mô hình, điển hình tiên tiến trong xây dựng, khai thác hiệu quả thiết chế văn hóa cơ sở./.
Bài và ảnh: Viết Dư
