Về xã Xuân Ninh (Xuân Trường) những ngày giáp Tết cổ truyền Đinh Dậu 2017, được tận mắt chứng kiến không khí say mê luyện tập các tiết mục chèo “tự biên, tự diễn” của CLB chèo làng Hưng Nhân mới thấy hết niềm say mê, tận tâm của các “nghệ sĩ nông dân” với bộ môn nghệ thuật truyền thống. Để biểu diễn trong những ngày đầu xuân, CLB chọn các làn điệu dân ca mang âm hưởng, không khí vui tươi, rộn ràng như “Trẩy hội quê hương”, “Xuân Trường quê em”, “Sắc xuân quê hương”. Vào mùng 5 tháng giêng nhân dịp làng tổ chức lễ mừng thọ các bậc cao niên, các trích đoạn chèo trong các vở “Trương Viên”, “Tấm Cám”... của CLB chèo Hưng Nhân luôn được sự tán thưởng của người dân.
Ngoài việc biểu diễn ở địa phương, CLB còn tham gia phục vụ nhân dân các xã lân cận như: Hải Hưng (Hải Hậu); Xuân Kiên, Xuân Hồng, Xuân Phương (Xuân Trường)… Cũng ở huyện Xuân Trường, từ nhiều năm nay ở 3 làng An Đạo, Nam Phú và Liêu Đông xã Xuân Tân đều tổ chức đêm văn nghệ đón giao thừa ở các điểm di tích đền Liêu Đông, chùa An Đạo, đền Phú Ân. Đội chèo làng Liêu Đông có gần 20 thành viên, các tiết mục hát chèo của đội luôn rộn rã trong đêm văn nghệ đón giao thừa mừng xuân mới. Xuân này, ngoài các tiết mục quen thuộc, đội sẽ “trình làng” nhiều điệu chèo mới tự biên, tự diễn với chủ đề ca ngợi Đảng, Bác Hồ, ca ngợi quê hương, đất nước trên đường đổi mới. Cùng với các làn điệu chèo mới, đội còn biểu diễn tích chèo cổ trong vở Trương Viên. Với người dân ở làng Nam Phú, bên cạnh việc lưu giữ được các phong tục truyền thống thì nghe hát chèo đầu xuân đã trở thành nét văn hóa. Thành lập từ năm 1995 đến nay, CLB chèo Nam Phú đã có một chương trình kịch mục dày dặn với các trích đoạn trong các vở chèo cổ như: “Quan Âm Thị Kính”, “Trương Viên”, “Lưu Bình - Dương Lễ”, “Long Vương vi hành” và các vở chèo ngắn về dồn điền đổi thửa như: “Trên đồng quê em hát”...
 |
| CLB chèo làng Hưng Nhân, xã Xuân Ninh (Xuân Trường) luyện tập các tiết mục văn nghệ phục vụ nhân dân trong dịp Tết Nguyên đán Đinh Dậu 2017. |
Huyện Ý Yên với các làng chèo nổi tiếng như: Yên Phong, Yên Trị, Yên Chính, Yên Thọ, Yên Cường... hoạt động sôi nổi. Đội chèo xã Yên Cường có 20 thành viên là những hạt nhân tiêu biểu trong phong trào văn nghệ quần chúng của xã như các anh: Kiều Văn Nguyện, Nguyễn Văn Hòa, các chị Hoàng Thị Tâm, Đinh Thị Duyên, Minh Chữ… Từ khi thành lập đội chèo, đời sống văn hóa tinh thần của người dân trong xã ngày càng được nâng lên. Để chuẩn bị biểu diễn đầu năm mới, đội đã lên phương án tập luyện từ 3 tháng trước. Các tiết mục hát chèo, chầu văn tự biên, tự diễn, nội dung ca ngợi quê hương, đất nước, tình yêu đôi lứa, tình cảm gia đình, tình làng nghĩa xóm mang đậm màu sắc văn hoá dân gian... Ở xã Yên Đồng để phục vụ các hội nghị đầu năm ở địa phương, các bài hát văn của các đội chầu văn Yên Đồng được soạn lời mới với giai điệu vui tươi, trong sáng. Nhiều bài hát văn, các giá đồng được CLB dàn dựng và biểu diễn có sức lan tỏa trong đời sống, đáp ứng nhu cầu thưởng thức văn hóa nghệ thuật của nhân dân.
Huyện Giao Thủy có nhiều CLB tuyên truyền ca khúc cách mạng, các đội trống hội, đội kèn. Tiêu biểu như các xã: Giao Tân, Giao Thịnh, Giao Lạc, Giao Hải, Giao Phong... Ở xã Giao Thịnh, CLB văn nghệ xung kích của xã đã xây dựng được các tiết mục mới có chất lượng phục vụ các hội nghị, sinh hoạt đoàn thể, cơ quan dịp đầu năm. Các tiết mục biểu diễn có nội dung ca ngợi Đảng, Bác Hồ, tình yêu quê hương, đất nước… Ngoài tham gia các buổi sinh hoạt hằng tuần, các thành viên còn tự tập luyện thêm cách phát âm, vũ đạo để phát huy được sở trường ca hát, phong cách biểu diễn. Ở xã Giao Hải, năm 2015 CLB trống hội quê hương được thành lập với 36 thành viên nữ, tuổi đời từ 30-35. Được sự hướng dẫn về chuyên môn, nghiệp vụ của Nhà hát Chèo Nam Định, các thành viên trong CLB đã kiên trì luyện tập trong suốt thời gian dài từ các bài cơ bản đến nâng cao. Đặc biệt, từ khi thành lập, trong dịp hội làng mùng 6 tháng Giêng, tại khu di tích Đình - Đền - Chùa Kiên Hành, CLB trống hội quê hương xã tổ chức bài biểu diễn múa trống nhằm tạo khí thế khích lệ nhân dân hăng say lao động sản xuất. Chị Nguyễn Thị Hạnh, Chủ nhiệm CLB cho biết: Bài trống hội của CLB gồm 3 phần: phần đầu tái hiện buổi mở đất dựng làng; phần 2 thể hiện khí thế đánh giặc giữ nước; phần 3 tái hiện giai đoạn xây dựng quê hương phát triển. Trong bài biểu diễn của CLB trống hội quê hương, phần mở đầu tiếng trống vừa uyển chuyển vừa biến hóa linh hoạt, thu hút sự chú ý của người nghe. Sau đó, tiếng trống từng hồi cấp báo giặc xâm lăng tàn phá, trống ngũ liên vang lên ban hiệu lệnh xuất quân thúc giục người người lên đường ra trận giữ yên bờ cõi. Phần kết của bài là tiếng trống khải hoàn, tiếng trống vui về non sông đất nước thái bình. Huyện Hải Hậu có hàng chục tổ, đội, CLB văn nghệ; trong đó nhiều tốp, đội văn nghệ có hình thức hoạt động sáng tạo, hiệu quả, góp phần thực hiện nhiệm vụ chính trị và nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho nhân dân. Trong dịp mừng Đảng, mừng Xuân, các địa phương có nhiều hoạt động văn nghệ quần chúng sôi nổi như Thị trấn Cồn, Thị trấn Thịnh Long, các xã: Hải Bắc, Hải Thanh... Ở xã Hải Thanh, ngoài đội văn nghệ và CLB thơ, ca NCT của xã, cả 13 xóm đều thành lập đội văn nghệ. Vào dịp lễ mừng thọ ở địa phương, các xóm: Nguyễn Hoằng, Thức Tới, Xướng Cau, Vĩnh Hiệp, Nguyễn My, Xướng Chử đều có chương trình văn nghệ phục vụ nhân dân. Đội văn nghệ Thị trấn Cồn gồm 16 nhạc công và 12 diễn viên vừa biểu diễn các bài hát mới, vừa dàn dựng các trích đoạn chèo. Nhiều người có đóng góp cho phong trào văn nghệ thị trấn như: anh Thanh Hiệu, tổ dân phố 1; chị Bích Liên, tổ dân phố 4B; chị Thanh Thảo, tổ dân phố Nguyễn Chẩm A. Vào dịp mừng Đảng, mừng Xuân, CLB thường xuyên biểu diễn chương trình ca múa nhạc tại một số lễ hội của địa phương, tổ chức biểu diễn các tiết mục múa hát với các ca khúc mang âm hưởng dân ca như: “Quê mẹ”, “Người ơi người ở đừng về”, “Trống cơm”, “Đi cấy”…
Các chương trình văn nghệ mừng Đảng, mừng Xuân của các CLB văn nghệ quần chúng với những sắc thái khác nhau thể hiện đời sống tinh thần phong phú đa dạng của nhân dân ở mỗi làng quê trong tỉnh. Một mùa xuân mới đã về! Cảnh vật, con người đều căng tràn sức xuân hòa với những lời ca, điệu nhạc đã tạo khí thế để cán bộ và nhân dân trong tỉnh phấn đấu gặt hái nhiều thành công mới./.
Bài và ảnh: Viết Dư
