Liên hoan Chèo sân đình khu vực đồng bằng sông Hồng mở rộng năm 2016 vừa được tổ chức tại Hải Phòng với sự tham gia của 7 đoàn nghệ thuật quần chúng đến từ 6 tỉnh, thành phố gồm: Bắc Giang, Hải Dương, Hải Phòng (2 CLB), Hưng Yên, Thái Bình và Nam Định. Đoàn nghệ thuật quần chúng của tỉnh tham dự liên hoan với vở diễn “Đất ấm tình quê” (tác giả và đạo diễn: Nghệ nhân Ưu tú Quang Lộc) đã giành HCV cho vở diễn và 1 HCV, 1 HCB cho các vai diễn.
 |
| Vở chèo “Đất ấm tình quê” của đoàn nghệ thuật quần chúng tỉnh tham gia Liên hoan Chèo sân đình khu vực đồng bằng sông Hồng mở rộng năm 2016 tại Hải Phòng. Ảnh: Do cơ sở cung cấp |
Năm nay, Liên hoan Chèo sân đình khu vực đồng bằng sông Hồng mở rộng được tổ chức ở Đình Hàng Kênh (TP Hải Phòng) nên tái hiện đầy đủ các đặc trưng không gian của chèo sân đình. Nghệ sĩ Ưu tú Kiều Dư, Giám đốc Nhà văn hóa tỉnh cho biết: “Liên hoan là dịp để các nghệ sĩ, diễn viên chèo không chuyên có cơ hội giao lưu, trao đổi, học tập kinh nghiệm lẫn nhau, thông qua đó quảng bá những giá trị chèo truyền thống đến công chúng. Tham dự Liên hoan, Đoàn nghệ thuật quần chúng của tỉnh, nòng cốt là các diễn viên của đội văn nghệ huyện Ý Yên “đem chuông đi đánh xứ người” đã có sự chuẩn bị tốt từ khâu kịch bản đến lựa chọn diễn viên phù hợp”. Vở diễn “Đất ấm tình quê” (tác giả và đạo diễn: Nghệ nhân Ưu tú Quang Lộc) đã phản ánh đa chiều cuộc sống nông thôn thời hội nhập; cảnh báo những tác động tiêu cực từ mặt trái của nền kinh tế thị trường đến truyền thống văn hóa dân tộc; ca ngợi những người nông dân tiên tiến vượt khó vươn lên làm giàu cho quê hương, đất nước. Chuyện kịch xoay quanh việc bà Hiền - người nông dân chất phác, có tư duy đổi mới sản xuất nông nghiệp. Được sự ủng hộ của con gái và giúp đỡ về kỹ thuật của Dũng - kỹ sư nông nghiệp, bà Hiền đã ứng dụng công nghệ để nâng cao hiệu quả trong sản xuất nông nghiệp. Tuy nhiên, sau khi bà Hiền vay tiền ngân hàng để đầu tư cho sản xuất do cả tin đã bị Cả Lợi lừa đảo… Trong vòng 45 phút, với nhiều tình tiết đặc sắc vở diễn hấp dẫn người xem, hướng người xem đến các cung bậc cảm xúc khác nhau. Ở đó là âm hưởng tự sự, trữ tình, đậm đặc chất “chèo” khi bà Hiền biết mình bị lừa; rồi chất hài của hề chèo khi xem cảnh đối đáp giữa bà Hồng, ông Trọng khi so sánh sản phẩm của ai giá trị hơn... Kết thúc vở diễn là chi tiết đầy tính nhân văn khi bà Hồng, ông Trọng cùng giúp đỡ bà Hiền vốn để tiếp tục thực hiện dự án sản xuất nông nghiệp công nghệ cao. Cảm xúc thẩm mỹ và cũng là thông điệp mà vở diễn đem đến người xem là: Niềm tin vào thắng lợi của công cuộc CNH-HĐH nông nghiệp nông thôn. Tại Liên hoan, Hội đồng giám khảo đã đánh giá cao về nội dung tư tưởng và nghệ thuật của vở diễn “Đất ấm tình quê”. Đặc biệt ở kỹ thuật kịch, vở diễn đã tổng hợp các yếu tố dân ca, dân vũ dân gian kết hợp với yếu tố kịch tính, tính tự sự, phương pháp biểu hiện tính cách nhân vật, tính chất ước lệ và cách điệu của nghệ thuật chèo. Ngôn ngữ vở diễn có những đoạn sử dụng ca dao, dân ca để làm nổi bật tính cách của nhân vật. Các diễn viên trong vở diễn đã sử dụng linh hoạt ba thể: phú (thường dùng để gợi hình và mô tả nhân vật), tỷ (diễn ý bằng so sánh, ví von để làm nổi bật tâm trạng của nhân vật) và hứng (dùng cảnh vật gợi người xem, nghe liên tưởng) để thể hiện rõ phân cảnh và vai mình đảm nhận. Các diễn viên đã thể hiện thành công các vai diễn được giao như: Nguyễn Thị Lý - vai bà Hiền, Quang Huy - vai Dũng, Nguyễn Thiệp - vai Lan, Quang Lộc - vai ông Trọng, Kim Yến - bà Hồng, Trần Thành - vai Cả Lợi. Ngoài HCV cho vở diễn, Ban tổ chức liên hoan đã trao tặng HCV cho diễn viên Nguyễn Thị Lý (vai bà Hiền); HCB cho diễn viễn Quang Huy (vai Dũng). Là diễn viên chính trong vở diễn, diễn viên Nguyễn Thị Lý được Ban giám khảo và đồng nghiệp đánh giá cao bởi lối diễn giàu cảm xúc cùng giọng hát chèo ngọt ngào, sâu lắng. “Hóa thân” thành một bà nông dân, chị đã say mê diễn như quên sự hiện diện của mình để trên sân khấu chỉ còn lại hình ảnh bà Hiền với bản tính hiền lành, chân chất. Có những chi tiết cần chất hài, chị đã khéo léo diễn bằng giọng điệu mộc mạc, ngây ngô mang tiếng cười sảng khoái đến khán giả. Có những chi tiết nhân vật tuyệt vọng, khốn cùng, bằng giọng ngâm sâu lắng và giọng hát da diết, sự nhập tâm của chị vào nhân vật làm người xem oà khóc. Tâm trạng diễn viên hòa vào thân phận nhân vật nhuần nhuyễn đến nỗi chính chị cũng cảm nhận đó như nỗi đau, sự thống khổ của cuộc đời mình. Chị cho biết: HCV tại Liên hoan lần này là phần thưởng to lớn và là sự ghi nhận tình yêu và niềm đam mê của chị với nghệ thuật chèo truyền thống. Với vai Dũng trong vở diễn, Quang Huy đã bộc lộ được khả năng làm chủ sân khấu, giọng hát hay, nét mặt biểu cảm của mình trong việc thể hiện hình tượng nhân vật. “Đất ấm tình quê” là một vở diễn đề tài hiện đại. Trong quá trình biểu diễn tại Liên hoan, các diễn viên nhạc công của đoàn đã phát huy tài năng của mình, khẳng định những ưu thế nổi trội của “Chiếu chèo Nam” trong lòng khán giả và đồng nghiệp.
Vở diễn của Đoàn nghệ thuật quần chúng tỉnh tại Liên hoan Chèo sân đình khu vực đồng bằng sông Hồng mở rộng năm 2016 đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng đồng nghiệp và những khán giả yêu thích nghệ thuật chèo. Đạt được kết quả trên trước hết nhờ sự quan tâm chỉ đạo, tạo điều kiện về cơ sở vật chất, định hướng về đề tài, chuyên môn, nghiệp vụ của Nhà Văn hóa tỉnh. Bên cạnh đó còn là sự nỗ lực rèn luyện, tìm tòi trong cách diễn xuất của các diễn viên. Thành công của Đoàn nghệ thuật quần chúng tỉnh tại Liên hoan Chèo sân đình khu vực đồng bằng sông Hồng mở rộng năm 2016 khẳng định sức sống mãnh liệt của nghệ thuật chèo trong đời sống của người dân./.
Viết Dư
