Mỗi lúc nhớ về quê, trong tôi thường hiện lên hình ảnh thân thương của bờ tre, bụi duối và nghĩ ngay tới mấy câu thơ tả cảnh được mùa no ấm của nhà thơ thôn quê Đoàn Văn Cừ:
“Bụi duối, bờ tre nhạt nắng hè/ Lúa rơm từng đống xếp vàng hoe”.
 |
| Ảnh minh hoạ/ Internet |
Một thời, cây duối có mặt khắp nơi ở chốn quê. Duối ken dày, làm thành hàng rào xanh mướt, ngăn cách nhà nọ với nhà kia. Duối mọc nơi cổng làng, bờ mương, bờ ruộng, trên các gò đống nằm giữa cánh đồng. Bên giậu duối, chúng tôi hái những chiếc lá ram ráp giả làm “tiền”, chơi bán hàng cả buổi mà không chán. Riêng với hai cây duối cổ thụ ở cổng làng, tán của nó to và rậm đến nỗi, mỗi khi chơi trốn tìm, bọn trẻ con trèo lên, núp vào trong, ngồi im thin thít thì bên ngoài chỉ thấy màu xanh của lá. Cuối xuân, những cây duối lặng thầm nở những chùm hoa trắng ngà. Hoa duối bé xíu, lẫn vào trong vòm lá xanh um, rậm rạp nên chẳng mấy ai để ý. Chỉ có bọn trẻ con là suốt ngày ngó nghiêng khi những chùm quả non li ti nhú ra. Mùa duối chín cũng là mùa lúa chín, mùa trẻ con được nghỉ hè, vui chơi thoải mái. Trong sân, ngoài ngõ, trên đường làng, đâu đâu cũng rực vàng và thơm nức mùi rơm rạ mới. Ngoài bờ giậu, duối chín vàng cây. Sáng sớm, mở mắt ra, lũ trẻ đã í ới gọi nhau bên giậu duối, hái từng vốc quả ních đầy cả túi. Những quả duối chỉ bằng hạt ngô, căng mọng, chín vàng tươi màu nắng, ăn ngọt lịm và thơm mát nên không chỉ đám trẻ con mà cả lũ chim chào mào cũng thích. Có hôm, bọn trẻ đêm trước mải chơi dậy muộn, lũ chim bay đến ăn trước, làm rụng đầy mặt đất những quả duối chín mọng đã bị mổ chỉ còn trơ hạt, nhìn mà tiếc. Hạt duối rụng xuống và được chim tha quả bay đi khắp nơi nên cây duối cứ sinh sôi, phát triển, góp thêm màu xanh cho cảnh quê vốn quá đỗi êm đềm. Và bọn trẻ thì được long nhong suốt cả mùa hè, hái duối chín ăn thỏa thích.
Làng quê bây giờ chẳng còn nhiều những bờ tre, giậu duối. Mấy cây duối ngoài cánh đồng và hai cây duối cổ thụ đan vòm thành cổng làng cũng chỉ còn trong ký ức. Lần nào về quê, tôi cũng tha thẩn khắp làng, cố tìm vài quả duối chín, nhấm nháp vị ngọt thơm một thuở, để thấy lại mình của thời ấu thơ long nhong cùng đám bạn, tóc khét mùi nắng và quần áo, chân tay dính đầy nhựa duối./.
Lam Hồng
