Được sự quan tâm chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền và sự hưởng ứng tích cực của nhân dân; những năm qua phong trào xây dựng làng văn hóa ở huyện Ý Yên đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Đến nay, toàn huyện có 251/416 thôn, xóm được công nhận danh hiệu “Làng văn hóa”; 55.389/71.583 hộ đạt danh hiệu “Gia đình văn hóa” (đạt tỷ lệ 77,4%).
 |
| "Hội thi văn hóa quê hương" ở xã Yên Cường. |
Là huyện vùng đồng trũng, kinh tế ở các địa phương phát triển không đồng đều nên tỷ lệ hộ nghèo của huyện còn khá cao (hết năm 2015 còn 4,78% hộ nghèo). Bên cạnh đó, do tác động của cơ chế thị trường, ở một số nơi, lối sống thực dụng đã len lỏi vào cuộc sống, tác động đến tình cảm bền chặt và mối quan hệ khăng khít giữa các gia đình, thôn, xóm... Trước tình hình đó, huyện Ý Yên đã chỉ đạo đẩy mạnh phong trào xây dựng làng văn hoá, kết hợp tiếp thu các giá trị văn hóa tiên tiến với gìn giữ bản sắc văn hoá làng quê. Với những địa phương có làng nghề, trong hương ước ngoài những quy định về thực hiện việc cưới, việc tang còn có các quy định về vệ sinh môi trường, phát triển sản xuất, gìn giữ an ninh trật tự, duy trì tình làng nghĩa xóm để phát huy các giá trị thuần phong mỹ tục, các chuẩn mực đạo đức xã hội. Với các địa phương thuần nông, Ban chỉ đạo phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” các xã, thị trấn tập trung chỉ đạo các thôn, xóm (TDP) đẩy mạnh tuyên truyền về tiêu chuẩn, cách thức xây dựng làng văn hóa, tạo động lực phát triển kinh tế, xây dựng NTM. Từ những cách làm, hướng đi sát với tình hình thực tế ở cơ sở, nhiều địa phương đã thực hiện có hiệu quả phong trào xây dựng làng văn hóa; tiêu biểu như các xã: Yên Hồng, Yên Trung, Yên Dương, Yên Bình, Yên Khánh, Yên Phú, Yên Cường, Yên Ninh… Ở xã Yên Ninh, việc xây dựng làng văn hóa gắn với khôi phục nghề mộc truyền thống. Thôn Lũ Phong có trên 400 hộ sản xuất, kinh doanh đồ gỗ, mộc dân dụng; thu nhập bình quân đạt 10 triệu đồng/người/tháng. Nhờ phát triển nghề mộc truyền thống, mở mang ngành nghề mới, nhiều gia đình từ diện nghèo đã vươn lên khá giả như các gia đình anh Ninh Duy Hậu, Dương Xuân Phượng, Nguyễn Công Dũng, Ninh Công Trinh… Tỷ lệ hộ nghèo của thôn hiện chỉ còn dưới 3%. Trong quá trình xây dựng làng văn hoá, chi bộ Đảng thôn Lũ Phong luôn phát huy vai trò “Nói cho dân hiểu, làm cho dân theo”, lãnh đạo nhân dân thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước, thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương. Xã Yên Dương từ một vùng đồng chiêm trũng, đời sống nhân dân còn nhiều khó khăn. Trong lãnh đạo thực hiện phong trào xây dựng làng văn hóa, Đảng ủy, UBND xã đã chỉ đạo ngành, đoàn thể, các thôn, xóm, tích cực tuyên truyền sâu rộng vai trò, nội dung tiêu chí xây dựng làng văn hóa trong cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân. Nhờ đó, nhân dân trong xã đã nhận thức vai trò của phong trào xây dựng làng văn hóa là góp phần tăng cường đoàn kết các mối quan hệ nông thôn, thúc đẩy phát triển sản xuất, văn hóa xã hội, bài trừ các tệ nạn xã hội và các hủ tục lạc hậu. Đến nay, xã có 4/5 thôn được công nhận danh hiệu “Làng văn hóa”, 80% số hộ đạt danh hiệu “Gia đình văn hóa”. Đồng chí Trần Văn Loan, Phó Trưởng phòng VH-TT huyện Ý Yên cho biết: Quán triệt chủ trương xã hội hoá các hoạt động văn hoá trong xây dựng làng văn hóa, những năm qua, các cấp ủy Đảng, chính quyền trong huyện đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh việc huy động các nguồn lực xã hội nhằm xây dựng, sử dụng có hiệu quả các thiết chế văn hoá ở cơ sở. Đến nay, 100% số thôn, xóm trong huyện đã được quy hoạch đất cho xây dựng nhà văn hóa (NVH) và khu tập luyện TDTT; 257/419 xóm có NVH, nhiều thôn, xóm đang tiến hành xây dựng NVH theo chuẩn NTM. Trong đó, năm 2015, nhiều xã đồng loạt xây dựng mới NVH thôn, xóm từ nguồn xã hội hóa, tiêu biểu như: Yên Nhân (12 NVH), Yên Hưng (8 NVH)… Với việc đẩy mạnh phong trào xây dựng làng văn hóa, đời sống văn hóa, tinh thần của nhân dân ở các địa phương trong huyện ngày càng được nâng cao. Toàn huyện hiện có trên 50 tốp, đội văn nghệ ở 32 xã, thị trấn; trong đó có 3 CLB văn hóa, văn nghệ được thành lập dưới sự quản lý của Trung tâm VH-TT-TT huyện gồm: CLB chèo Yên Phong, CLB dân ca Thị trấn Lâm, CLB chèo Yên Xá. Tại xã Yên Cường, từ năm 2000 đến nay đều duy trì “Hội thi văn hóa quê hương” được tổ chức 5 năm một lần vào Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc (18-11) thu hút sự tham gia của đông đảo người dân ở các phần thi: văn nghệ, hỏi đáp về xây dựng đời sống văn hóa, các môn thể thao dân gian (cờ người, kéo co…). Tại các xã Yên Phong, Yên Nhân, Yên Đồng, Yên Chính có truyền thống hát chèo, các nghệ nhân cao tuổi đã mở lớp dạy chèo cho con em trong xã. Với các tiểu phẩm tự biên, tự diễn, các đội chèo ở Ý Yên đã thực hiện có hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến các chủ trương đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước tới nhân dân, góp phần phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương.
Để nâng cao chất lượng phong trào xây dựng làng văn hóa, thời gian tới, huyện Ý Yên tiếp tục củng cố, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Ban chỉ đạo phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” các cấp. Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền trong công tác xây dựng đời sống văn hóa cơ sở. Đẩy mạnh xã hội hóa các hoạt động văn hóa; đầu tư hỗ trợ để kích cầu xây dựng các thiết chế văn hóa. Duy trì và nâng cao chất lượng danh hiệu Làng văn hóa ở các làng, thôn, xóm (TDP)./.
Bài và ảnh: Viết Dư
