Ngày trước, cứ mỗi độ thu về, vào những ngày trời nổi gió heo may là khắp các đầm ao trong làng, ốc nhồi lại nổi lên nhiều vô kể.
Vùng chiêm trũng quê tôi ngày trước đồng trắng nước trong, một năm chỉ trồng được một vụ lúa, nhưng bù lại, tôm cua cá ốc lúc nào cũng sẵn. Những sáng sớm mùa thu, bầu trời xanh biếc, trong vắt in bóng xuống mặt ao phẳng như gương. Thỉnh thoảng, một đám lá tre vàng úa lả tả bay xuống, trôi êm trên mặt nước như những con thuyền nhỏ. Gió mát hiu hiu, những con ốc nhồi đi tìm thức ăn, bám vào đám rong rêu hoặc nổi lập lờ giữa những mảng bèo lục bình, bèo hoa dâu còn đọng sương lấp lánh, con nào cũng béo tròn, mình đen bóng láng, thò đầu ra khỏi vỏ, khua khua mấy chiếc râu mềm mại trong làn nước. Khi ấy bọn trẻ chúng tôi xắn quần, nhẹ nhàng lội xuống, dùng vợt hoặc rổ xúc lấy cho vào giỏ. Ấy vậy mà có những con thấy động vẫn kịp thụt đầu vào vỏ, rơi tự do và chìm xuống mặt bùn. Thường thì chúng tôi chỉ cần đi một vòng quanh mấy chiếc ao cho đến khi ánh nắng vừa bắt đầu gay gắt là đã đủ ốc ăn. Ốc bắt về được ngâm nước vo gạo đặc với vài quả ớt chỉ thiên cho nhả hết chất bẩn rồi đem hấp lá gừng, ăn khi còn nóng giẫy tay, cả nhà ai cũng thích. Nhưng ngày bé, tôi mê nhất là món ốc nhồi nấu với chuối xanh. Những con ốc nhồi béo giòn được khêu lấy ruột, xào săn với hành khô, nấu cùng chuối xanh ướp nước nghệ, thêm chút mẻ chua dịu, rắc vào ít lá lốt, tía tô thái nhỏ. Bát canh múc ra sánh vàng, vị đậm đà; những miếng chuối mềm dẻo quyện với thịt ốc giòn sần sật, ăn thật đã.
Nhớ món ốc nhồi béo thơm một thuở, mỗi lúc gió heo may thổi xao xác lá khô trên phố, tôi lại về quê. Ngồi bên bờ sông mênh mang sóng nước, nghe gió từ mặt sông phả lên mát rượi, tôi cố tìm trong đám lục bình dập dềnh bóng dáng một chú ốc nhồi tròn xoe, đen bóng mà chẳng thấy. Đồng ruộng, hồ ao giờ toàn một loại ốc bươu vàng. Thấy nhớ quá ngày xưa…
Lam Hồng
