Ngày trước, hầu như vùng quê nào cũng có một cái quán nhỏ ở ngay đầu làng, nằm yên bình dưới bóng mát trùm che của những cây đa, cây gạo cổ thụ. Đó là nơi lý tưởng cho mọi người dân trong làng dừng chân mỗi buổi đi chợ, đi làm đồng về, cho khách vãng lai ngồi nghỉ ngơi hoặc tránh mưa, tránh nắng sau một chặng đường dài mệt mỏi.
 |
| Ảnh: Internet |
Quán cóc của bà Khoa nằm gần chiếc cổng được tạo thành bởi hai khóm ruối xanh mướt đan vòm vào nhau dẫn lối vào làng. Phía trên mái quán rì rào âm thanh của những tán lá bồ đề, cuống lá mảnh như sợi chỉ. Quán được xây bằng gạch, lợp mái rạ, qua mưa nắng thời gian, từng mảng tường đã phủ màu rêu phong. Trước cửa quán kê một chiếc bàn cũ kỹ và mấy chiếc ghế tự đóng bằng gỗ nhãn đã lên nước thành màu nâu bóng. Trên chiếc bệ xây hình chữ nhật, bề mặt láng xi măng sạch sẽ, bà Khoa bày bán toàn các thứ quà giản dị mang tính “tự cấp, tự túc” gồm: một hũ thủy tinh kẹo vừng, kẹo dồi được phủ lớp bột nếp dày để giữ độ giòn; những gói ngô rang, lạc rang và những chồng bánh quế tròn vành vạnh; mấy chục chiếc bánh gai, bánh giò vừa luộc xong còn ấm nóng xếp trong chiếc mẹt; mấy chiếc rá con đựng những quả ổi thóc vàng ươm, những quả táo rộ thơm nức. Trên các móc treo lủng lẳng chồng bánh đa được bọc kín trong túi bóng và mấy nải chuối tiêu bắt đầu lốm đốm trứng cuốc. Hai chiếc giỏ tích, một ủ bình nước chè tươi, một hãm nụ vối, lúc nào cũng nóng hổi. Ngoài ra, quán bà Khoa còn bán cả những vật dụng lặt vặt phục vụ đời sống thường ngày, từ cái kim, cuộn chỉ đến bao diêm, cây nến… Mỗi lúc từ cánh đồng trở về nhà, đám thợ cấy, thợ gặt thường xuống bến sông khỏa nước rửa chân tay rồi ghé vào quán nghỉ ngơi. Cánh đàn ông hút điếu thuốc lào, uống bát nước vối, ăn vài cái kẹo vừng giòn tan. Mấy bà mấy cô thì bồi dưỡng cái bánh giò và dăm quả ổi. Ai có tiền thì trả ngay, không thì bà cho nợ vì toàn người làng người nước cả. Bà Khoa tuy lưng đã còng nhưng rất nhanh nhẹn và phúc hậu, vừa nhanh tay rót nước, lấy hàng cho khách, vừa ân cần hỏi han, tiếp chuyện mọi người. Lũ trẻ chúng tôi chiều nào cũng thích ra giúp bà xếp những tấm gỗ đóng cửa quán để được thưởng công bằng những chiếc bánh quế mỏng tang, thơm vị sắn.
Bây giờ ở quê, nhiều hàng quán khang trang mọc lên với đủ thứ mặt hàng thiết yếu. Bà Khoa mất đi, chiếc quán nhỏ đầu làng chẳng còn ai đứng bán, dần xập xệ rồi bị dỡ bỏ. Mỗi lần về quê, đi qua chiếc cổng làng, tôi lại đứng tần ngần dưới gốc cây bồ đề, nhớ về chiếc quán nhỏ ngày xưa đã in dấu biết bao kỷ niệm./.
Lam Hồng
