Chiều cuối thu se lạnh, trong dòng người ngược xuôi trên phố, chợt thấp thoáng phía trước một mái tóc dài đen mướt bay bay trong gió, thoảng hương bồ kết nồng nàn. Vội phóng xe vượt lên, chỉ để ngắm nhìn chủ nhân suối tóc đen huyền ảo, lòng bồi hồi trở về với những năm tháng tuổi thơ.
 |
| Ảnh: Internet |
Góc vườn nhà tôi có một cây bồ kết nếp. Cả năm, cây chỉ ra hoa kết trái một lần nhưng luôn được mẹ tôi chăm sóc, bởi nó góp phần chăm chút cho mái tóc của các thành viên trong gia đình. Mỗi độ xuân về, từng chùm hoa vàng nhạt li ti nổi bật trên vòm lá xanh mướt, mỡ màng. Qua mưa bụi ấm áp của mùa xuân, nắng gắt của mùa hè và heo may se lạnh của mùa thu, từng chùm quả non dần phổng phao, chuyển từ màu xanh lục sang vàng nâu rồi đen bóng, nổi rõ từng chiếc hạt tròn vo, mẩy căng. Cây bồ kết có nhiều chùm gai nhọn bám quanh thân, không thể trèo lên hái, nên phải chờ đến khi quả chín rụng xuống, chúng tôi mới lấy thúng ra nhặt về giúp mẹ. Nhưng thường thì khi quả già màu ngả vàng là bố tôi đã dùng sào, buộc sợi dây rồi lồng vào từng chùm quả, nhẹ nhàng vặn xuống. Chia cho các bác, các chị hàng xóm xong, mẹ tôi để cả chùm bồ kết phơi trên sân mấy nắng rồi treo lên gác bếp để dùng dần. Quả bồ kết nếp tuy nhỏ nhưng rất mẩy và đượm hương, được nước. Công việc đồng ruộng lắm khi bề bộn, song đều đặn mỗi tuần hai lần, mẹ lấy vài quả bồ kết nướng thơm phức, thả vào nồi cùng với lá sả, lá bưởi, lá dâu, hương nhu, cỏ mần trầu hái quanh bờ giậu vườn nhà rồi nói với mấy đứa con gái: “Muốn xanh tóc gội mần trầu, muốn sạch đầu gội bồ kết”. Nước bồ kết có màu vàng đậm, sóng sánh, thoảng thơm hương đồng gió nội, thật dịu dàng mà ám ảnh. Tôi nhớ những buổi chiều bên thềm giếng, mẹ dùng chiếc gáo dừa nâu bóng múc nước bồ kết đổ vào chiếc thau đồng, lần lượt gội đầu cho mấy chị em. Nhờ sự chăm chút của mẹ mà mái tóc cháy xém, khét lẹt của chúng tôi do những ngày bêu nắng, nô đùa, chạy chơi ngoài trời dần trở nên mượt mà và dài thêm qua mỗi mùa bồ kết. Sau này xa nhà, xa mẹ, tôi thường nhớ khôn nguôi hình ảnh mẹ tôi ngồi chải đầu trên chiếc chõng tre bên sân nhà ngập bóng trăng, suối tóc chảy dài, nồng ấm hương bồ kết.
Cứ cuối thu, đầu đông, dù bận rộn việc gì, tôi vẫn ghé vào chợ, tìm mua những chùm bồ kết tươi vừa hái, về phơi trong nắng gió hanh hao. Mỗi lần gội đầu bằng bồ kết, tận hưởng hương thơm dịu nhẹ mà quyến rũ, thấy như được sống lại với biết bao kỷ niệm êm đềm ngày thơ ấu./.
Lam Hồng
