Về làng Vũ Nữ, xã Hợp Hưng (Vụ Bản) chúng tôi được nghe kể về niềm đam mê nghệ thuật chèo của người dân nơi đây. Đội hát chèo làng Vũ Nữ được thành lập từ năm 1950. Nhiều nhạc công ngày ấy được nhiều người nhắc đến như các cụ: Phạm Văn Khoa, Triệu Đình Sức chơi đàn tranh, Triệu Đình Lừng, Phạm Văn Nhương kéo nhị. Cụ Lương Thị Đạt (74 tuổi), từng là diễn viên tham gia đội chèo của làng từ năm 1956 cho biết: Trong những năm tháng chiến tranh ác liệt, tiếng hát chèo làng Vũ Nữ vẫn vang lên ở sân đình phục vụ nhân dân với những vở chèo cổ như: “Trương Viên”, “Quan Âm Thị Kính”… Sau một thời gian dài trầm lắng, năm 2010, ông Triệu Đình Duyệt và bác Triệu Huy Hà đã tập hợp những người yêu chèo để tái lập đội chèo làng Vũ Nữ. Qua quá trình tập luyện, đến nay bên cạnh các làn điệu chèo cổ, các thành viên trong đội còn cải biên, sáng tác lời mới cho các làn điệu chèo, dàn dựng các hoạt cảnh chèo phản ánh cuộc sống lao động sản xuất, sinh hoạt của người dân địa phương, như: “Vui hội làng”, “Mừng quê hương đổi mới”… Được sự giúp đỡ về kinh phí của con em xa quê hương, Phòng VH-TT huyện đã mời các nghệ sĩ Nhà hát Chèo Nam Định về tập huấn nghệ thuật hát chèo cho đội chèo làng Vũ Nữ. Lớp tập huấn đã thu hút 30 học viên là các thành viên trong đội và các hạt nhân năng khiếu về nghệ thuật chèo tham gia. Các học viên được các nghệ sĩ Nhà hát Chèo Nam Định truyền dạy các làn điệu chèo cổ, hát xẩm, hát văn, hoạt cảnh, giá đồng, ca cảnh với nội dung ca ngợi Đảng quang vinh, Bác Hồ vĩ đại, ca ngợi quê hương, đất nước, phong trào xây dựng NTM. Lớp học hát chèo ở làng Vũ Nữ là mô hình điểm để phát triển phong trào văn nghệ quần chúng ở các địa phương trong huyện.
 |
| Đội chèo làng Vũ Nữ, xã Hợp Hưng. |
Hiện tại cả 18 xã, thị trấn của huyện Vụ Bản đều thành lập đội văn nghệ quần chúng; mỗi đội có từ 15-30 hạt nhân văn nghệ là các diễn viên, nhạc công hoạt động theo phương thức xã hội hóa. Ngoài xã Hợp Hưng, phong trào nghệ thuật quần chúng còn phát triển mạnh ở các xã: Kim Thái, Cộng Hòa, Vĩnh Hào, Liên Minh, Minh Tân, Trung Thành. Tại xã Kim Thái, đội văn nghệ do Đoàn Thanh niên làm nòng cốt với 15 diễn viên, nhạc công thường xuyên sinh hoạt, tập luyện. Đội văn nghệ của xã với nhiều hạt nhân là thành viên CLB hát chầu văn tỉnh luôn giành thứ hạng cao trong các hội diễn của huyện tổ chức. Đội văn nghệ xã Trung Thành thành lập năm 2011, gồm 16 thành viên thường xuyên biểu diễn phục vụ các hội nghị của Đảng, chính quyền, đoàn thể của xã và biểu diễn phục vụ nhân dân vào các dịp lễ, tết. Đồng chí Nguyễn Tài Sinh, Trưởng phòng VH-TT huyện cho biết: Những năm qua, phong trào văn nghệ quần chúng ở Vụ Bản phát triển mạnh, thu hút sự tham gia hưởng ứng của các tầng lớp nhân dân. Cùng với sự phát triển của phong trào văn nghệ quần chúng, các cấp ủy Đảng, chính quyền đã quan tâm đầu tư xây dựng các thiết chế văn hóa. Toàn huyện hiện có 173/223 nhà văn hóa (NVH) thôn, xóm; 8/18 xã có NVH xã và 1 trung tâm văn hóa huyện... Thực tế cho thấy, các xã phát triển mạnh về phong trào văn nghệ quần chúng đều là những địa phương có hệ thống thiết chế văn hóa khá đồng bộ như: xã Hợp Hưng có 14/14 thôn, xóm có NVH; xã Trung Thành 13/13 xóm có NVH; xã Minh Tân 7/7 thôn có NVH... Để động viên, khích lệ phong trào, hằng năm huyện Vụ Bản đều tổ chức hội diễn văn nghệ quần chúng. Trong các hội diễn văn nghệ, huyện khuyến khích các tiết mục dân ca, chèo, chầu văn. Ngoài ra, để nâng cao chất lượng các đội văn nghệ, Phòng VH-TT huyện cử cán bộ xuống hướng dẫn các thành viên trong đội tập luyện. Phong trào văn nghệ quần chúng phát triển, đã góp phần tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tạo khí thế hăng say trong lao động sản xuất và đời sống của các tầng lớp nhân dân, góp phần đẩy mạnh công tác xây dựng đời sống văn hóa ở các địa phương. Đến nay, tỷ lệ làng, xóm trong huyện đạt tiêu chuẩn nếp sống văn hóa chiếm 76,2%, tỷ lệ gia đình văn hóa đạt trên 83%.
Để duy trì và phát triển phong trào văn nghệ quần chúng, thời gian tới Phòng VH-TT huyện Vụ Bản sẽ xây dựng và nhân rộng mô hình hoạt động phù hợp để khuyến khích nhiều người cùng tham gia sáng tạo, bảo tồn, truyền dạy các giá trị văn nghệ truyền thống của địa phương. Thường xuyên tổ chức các hoạt động hội thi, hội diễn văn nghệ quần chúng; đẩy mạnh công tác xã hội hóa hoạt động văn nghệ.
Tích cực tổ chức các lớp bồi dưỡng năng khiếu văn nghệ cho cán bộ phong trào ở cơ sở và những hạt nhân văn nghệ ở cơ sở./.
Bài và ảnh: Viết Dư
