Tháng sáu, khi cái nắng hè gay gắt nhất và tiếng ve đã bớt râm ran cũng là lúc cây sấu cổ thụ sừng sững bên cổng làng tôi bắt đầu vào mùa quả.
 |
| Ảnh: Internet |
Mới ngày nào, lá sấu còn trải thảm vàng rực lối về, chồi non búp nõn bung tỏa màu xanh mát mắt. Những bông sấu trắng ngà tỏa hương thơm dịu trong vòm lá rồi ào ạt rụng đầy mặt đất. Vậy mà, chỉ sau chừng một tháng, đầu cành đã lúc lỉu những chùm quả nhỏ xinh, khiến bọn trẻ con nhấp nhổm không yên. Lũ trẻ chúng tôi không còn háo hức đi quanh gốc cây sù sì, mốc meo, gom xác ve sầu bán cho cửa hàng thuốc đông y trên phố huyện nữa mà chuyển mục tiêu sang những chùm sấu đang rung rinh mời gọi. Những quả sấu non chỉ bé bằng viên bi, màu xanh ngọc, vỏ láng bóng vừa được mấy cậu bé hái xuống, các bé gái đã xúm xít xung quanh, trên tay sẵn sàng một dúm muối ớt. Vị chua dịu, chan chát và thoảng thơm của trái sấu non quyện với muối ớt cay xè, đậm đà khiến cả bọn vừa ăn vừa xuýt xoa. Khi trở về nhà, túi quần túi áo và cả vạt áo đều căng ních những trái sấu tròn xoe nên quần áo đứa nào cũng lem nhem nhựa. Giữa bao nhiêu vị chua của các loại quả làm nên những món ngon xua tan cái oi bức của mùa hè, tôi vẫn thích vị thanh mát của bát nước rau muống luộc dầm sấu hay canh cua nấu sấu, điểm xuyết mấy lát cà chua và vài cọng rau dút. Vào mùa sấu, bà cụ bán nước bên cổng làng thường chọn những quả già vừa tới, vỏ hơi sần sùi để làm món sấu ngâm đường hoặc ô mai sấu. Lũ trẻ chúng tôi cũng tham gia cạo vỏ sấu giúp cụ để được “trả công” bằng những cốc nước sấu ngọt ngào. Dưới bàn tay khéo léo của cụ, những quả sấu được cắt xoắn theo hình trôn ốc, ngâm vào nước vôi trong cho bớt chua, bớt chát và vẫn giữ được độ giòn đặc trưng. Rồi cụ ướp sấu với đường hoa mai cho đến khi đường tan chảy hết thì gắp quả cho vào hũ thủy tinh, còn nước đường thì đun sôi cùng mấy lát gừng già, để nguội và đổ ngập lên mặt quả. Ngày ấy, làng tôi chưa có các loại đá viên dùng giải khát như bây giờ nên mỗi khi được cụ cho ca nước sấu, bọn trẻ liền đổ vào chai thủy tinh, buộc dây thả xuống giếng khơi, chờ nửa tiếng sau mới kéo lên uống. Khi ấy, món nước sấu trở nên mát lạnh.
Chúng tôi lớn lên cùng với những mùa sấu thay lá, ra hoa, kết quả. Nhiều đứa trên đường lập nghiệp đã vào tận miền Nam quanh năm nắng nóng, bạt ngàn các loại cây trái thơm ngon. Nhưng trong câu chuyện hàn huyên mỗi khi gặp nhau giữa đất khách quê người, vẫn không quên xuýt xoa nhắc tới vị sấu chua chát nơi quê nhà một thuở./.
Lam Hồng
