Thực hiện sự chỉ đạo của UBND tỉnh, thời gian qua Sở VH, TT và DL đã phối hợp với Sở GD và ĐT triển khai thực hiện đề án của Chính phủ về “Đẩy mạnh các hoạt động học tập suốt đời trong các thư viện, bảo tàng, nhà văn hóa, câu lạc bộ” cho học sinh các cấp trên địa bàn nhằm phát huy các giá trị di sản văn hóa, tuyên truyền, giáo dục truyền thống yêu nước và cách mạng của quê hương cho thế hệ trẻ…
Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có 1 bảo tàng công lập, 2 bảo tàng dân lập và 50 nhà truyền thống của các địa phương, ngành, trường học. Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở VH, TT và DL, Sở GD và ĐT đã phối hợp xây dựng và triển khai kế hoạch tổ chức các hoạt động tham quan, học tập cho học sinh tại Bảo tàng tỉnh và các di tích lịch sử, văn hóa tiêu biểu trên địa bàn. Tại Thành phố Nam Định, một số trường đã tổ chức thí điểm cho học sinh tham quan, tìm hiểu kiến thức lịch sử, văn hóa của tỉnh trong Bảo tàng tỉnh, tham quan Di tích Cột Cờ; tổ chức các trò chơi dân gian... Bên cạnh đó, một số trường còn tổ chức cho học sinh tham quan Nhà truyền thống Dệt may, Bảo tàng Kỷ vật chiến tranh, Nhà lưu niệm Cố Tổng Bí thư Trường Chinh và chùa Keo Hành Thiện, xã Xuân Hồng (Xuân Trường), Nhà lưu niệm đồng chí Lê Đức Thọ tại xã Nam Vân, Khu di tích lịch sử - văn hóa quốc gia đặc biệt Đền Trần - Chùa Phổ Minh tại phường Lộc Vượng (TP Nam Định). Bảo tàng tỉnh đã thành lập tổ giáo dục, đầu tư phương tiện, trang thiết bị, mi-crô, loa, màn chiếu, phương tiện phục vụ các đoàn học sinh các trường học trên địa bàn thành phố đến tham quan, tìm hiểu các giá trị của lịch sử, văn hóa và truyền thống cách mạng của quê hương. Đồng chí Nguyễn Văn Thư, Giám đốc Bảo tàng tỉnh cho biết: Ngoài các hoạt động tại chỗ, Bảo tàng tỉnh còn phối hợp với các cơ sở giáo dục tổ chức cho học sinh đến tham quan các nhà truyền thống, nhà lưu niệm, khu di tích lịch sử, văn hóa trên địa bàn tỉnh. Ở những nơi đến tham quan, nếu có hướng dẫn viên thì Bảo tàng tỉnh sẽ kết nối để tạo thuận lợi cho học sinh đến tham quan học tập, nếu không có hướng dẫn viên, cán bộ Bảo tàng tỉnh sẽ trực tiếp giới thiệu các tư liệu lịch sử ở các di tích, nhà truyền thống. Với Bảo tàng tỉnh, đối tượng phục vụ trong Đề án “Đẩy mạnh các hoạt động học tập suốt đời trong các thư viện, bảo tàng, nhà văn hóa, câu lạc bộ” không chỉ dừng lại ở học sinh mà hướng đến tất cả các tầng lớp nhân dân, góp phần khơi dậy niềm tự hào dân tộc, bồi dưỡng nhân cách và ý thức trách nhiệm công dân, có cái nhìn tổng thể, sâu sắc hơn về những giá trị lịch sử văn hóa của quê hương”. Trường THCS Lý Tự Trọng (TP Nam Định) đã kết hợp với Bảo tàng tỉnh tổ chức cho tất cả học sinh trong toàn trường tham quan và tham gia vào các hoạt động văn hóa truyền thống của quê hương tại Bảo tàng tỉnh. Em Đỗ Ngọc Khánh, học sinh lớp 9A1, Trường THCS Lý Tự Trọng cho biết: “Qua buổi ngoại khóa này đã bổ sung cho chúng em nhiều kiến thức về lịch sử, văn hóa và truyền thống cách mạng của tỉnh. Em mong nhà trường tiếp tục tổ chức thêm nhiều hoạt động tham quan các bảo tàng, di tích lịch sử, văn hóa để chúng em có cơ hội nâng cao hiểu biết về giá trị lịch sử, văn hóa của quê hương”.
 |
| Học sinh Trường Tiểu học Lê Hồng Sơn (TP Nam Định) xem múa rối nước tại Bảo tàng tỉnh. |
Thời gian qua, việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục truyền thống thông qua hoạt động của hệ thống bảo tàng, nhà truyền thống trong tỉnh bước đầu đã đem lại hiệu quả thiết thực. Năm 2013, Bảo tàng tỉnh đã có gần 10 nghìn lượt khách tham quan bao gồm các đơn vị, tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước, trong đó có hơn 6.000 học sinh, sinh viên của gần 30 cơ sở giáo dục trên địa bàn Thành phố Nam Định. Đầu năm 2014, đã có khoảng 8.000 lượt khách tham quan bảo tàng, trong đó phần lớn là học sinh. Để phát huy hiệu quả của hệ thống nhà bảo tàng, nhà truyền thống trên địa bàn tỉnh, Bảo tàng tỉnh hỗ trợ về nhân lực, phương pháp thiết kế, tổ chức trưng bày, bàn giao hướng dẫn thuyết minh cho 2/3 số nhà truyền thống, nhà lưu niệm các ngành, các địa phương trong tỉnh như: Nhà tưởng niệm Cố Tổng Bí thư Trường Chinh, Nhà truyền thống Bộ CHQS tỉnh. Ngoài ra còn có hệ thống nhà truyền thống cấp xã như: nhà truyền thống xã Hải Trung, Hải Anh, Hải Phú, Hải Minh (Hải Hậu); xã Nghĩa Đồng (Nghĩa Hưng); xã Đồng Sơn (Nam Trực); xã Trực Đại (Trực Ninh); xã Liên Minh (Vụ Bản). Trong đó, Nhà truyền thống xã Hải Trung (Hải Hậu) là nhà truyền thống cấp xã đầu tiên của huyện Hải Hậu đã phát huy hiệu quả hoạt động. Nội dung trưng bày ngoài bố cục truyền thống gồm 3 phần: giới thiệu về cảnh quan, địa lý, thổ nhưỡng; lịch sử trước cách mạng; lịch sử cách mạng, nhà truyền thống còn nêu bật những sự kiện tiêu biểu, những nét văn hoá đặc sắc của địa phương. Hằng năm vào các dịp lễ, các ngày kỷ niệm truyền thống của đất nước, địa phương, tại nhà truyền thống xã thường tổ chức các hoạt động như: kể chuyện truyền thống, nói chuyện chuyên đề về lịch sử Đảng bộ xã cho cán bộ, đảng viên, nhân dân và học sinh do cán bộ lão thành cách mạng, cựu chiến binh, giáo viên hoặc những người am hiểu về lịch sử, văn hoá của xã đảm nhiệm.
Tuy nhiên, hoạt động của một số nhà truyền thống ở các địa phương vẫn còn một hạn chế như: Phương thức tuyên truyền chưa khoa học, nhiều nơi chưa có cán bộ chuyên trách hướng dẫn khách tham quan. Nhiều bảo tàng, nhà truyền thống cấp huyện được đầu tư xây dựng với nhiều tài liệu, hiện vật có giá trị về lịch sử, văn hóa của địa phương nhưng chưa phát huy hiệu quả tuyên truyền, giáo dục truyền thống, chưa có khách tham quan thường xuyên. Để phát huy hiệu quả hoạt động, thời gian tới, hệ thống bảo tàng, nhà truyền thống ở các địa phương cần tăng cường phối hợp với các trường học, xây dựng chương trình giáo dục lịch sử, văn hoá truyền thống của quê hương để các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ biết trân trọng và gìn giữ những giá trị lịch sử mà cha ông để lại./.
Bài và ảnh: Viết Dư
